Wielkanoc: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|opis zdjecia = Pisanki warmińskie | |opis zdjecia = Pisanki warmińskie | ||
|dzien = święto ruchome | |dzien = święto ruchome | ||
| − | |typ swieta = | + | |typ swieta = chrześcijańskie |
|zwyczaje = | |zwyczaje = | ||
|znaczenie = | |znaczenie = | ||
| − | |symbole = | + | |symbole = pisanki, smaganie wierzbowymi gałązkami |
|inne nazwy = Niedziela Wielkanocna, Wielka Niedziela, Zmartwychwstanie Pańskie | |inne nazwy = Niedziela Wielkanocna, Wielka Niedziela, Zmartwychwstanie Pańskie | ||
|commons = | |commons = | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Wielkanoc''' | + | ''' Wielkanoc''' – święto Zmartwychwstania Pańskiego. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | W pierwszy dzień świąt podążano o świcie do płynącej na wschód wody, aby się w niej obmyć. W czasie obrzędu należało zachować milczenie i nie oglądać się za siebie. Rytuał miał pomagać w leczeniu wszelakich chorób oraz zapewniać zdrowie na cały rok. O wschodzie słońca gromadzono się na mszę | + | W pierwszy dzień świąt podążano o świcie do płynącej na wschód wody, aby się w niej obmyć. W czasie obrzędu należało zachować milczenie i nie oglądać się za siebie. Rytuał miał pomagać w leczeniu wszelakich chorób oraz zapewniać zdrowie na cały rok. |
| + | |||
| + | O wschodzie słońca gromadzono się na mszę rezurekcyjną. Po mszy nadchodził czas na śniadanie wielkanocne. Na [[Warmia|Warmii]] niezwykle rzadko pojawiało się wówczas mięso. Domownicy spożywali masło, twaróg, [[Kuch|kuch]], jaja, kilka gatunków ciasta oraz chleb. Obiad świąteczny składał się natomiast z gęstego ryżu, który był podawany z gorącym masłem, jajami na twardo oraz suszonymi śliwkami gotowanymi w cukrze. Dopiero na kolację spożywano mięsne potrawy: szynki, boczki, wędliny, pieczony drób. Niedziela Wielkanocna była przeznaczona wyłącznie dla rodziny. W tym dniu chowano w różnych miejscach podarki od zajączka, które były z przejęciem poszukiwane przez najmłodszych. | ||
<br/> | <br/> | ||
==Wierzenia== | ==Wierzenia== | ||
| − | Na drugi dzień rozpoczynało się smaganie gałązkami wierzbowymi. Gałązki były zrywane trzy tygodnie przez Wielkanocą. Wstawiano je | + | Na drugi dzień rozpoczynało się smaganie gałązkami wierzbowymi. Gałązki były zrywane trzy tygodnie przez Wielkanocą. Wstawiano je wówczas do wody, aby się zazieleniły. Często zamiast nich używano ''kadyka'', jałowca, który był stosowany przez starszą młodzież. Chodząc w grupie młodzi zbierali wykup w postaci ciasta, jaj, kiełbasy. Towarzyszyły temu piosenki, w których tekstach przemycano ludowy humor. Na terenach graniczących bezpośrednio z Mazowszem przyjął się natomiast zwyczaj oblewania wodą. |
| − | Wielkanocy towarzyszyły tradycyjnie i przesądy. Zakazywano zatem chodzenia boso, bo groziło to nabawieniem się wrzodów. Aby kury dobrze się niosły należało im podawać groch. | + | Wielkanocy towarzyszyły tradycyjnie i przesądy. Zakazywano zatem chodzenia boso, bo groziło to nabawieniem się wrzodów. Aby kury dobrze się niosły, należało im podawać groch. W tym samym celu gospodyni powinna była usiąść gołą pupą na męskiej czapce. |
<br/> | <br/> | ||
== Symbole == | == Symbole == | ||
| − | * | + | *pisanki |
| − | * | + | *smaganie wierzbowymi gałązkami |
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/> | Chłosta Jan, ''Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii'', Olsztyn 2009.<br/> | ||
Wersja z 22:53, 5 paź 2014
| Wielkanoc | |
| | |
 Pisanki warmińskie
| |
| Dzień | święto ruchome |
| Typ święta | chrześcijańskie |
| Symbole | pisanki, smaganie wierzbowymi gałązkami |
| Inne nazwy | Niedziela Wielkanocna, Wielka Niedziela, Zmartwychwstanie Pańskie |
Wielkanoc – święto Zmartwychwstania Pańskiego.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
W pierwszy dzień świąt podążano o świcie do płynącej na wschód wody, aby się w niej obmyć. W czasie obrzędu należało zachować milczenie i nie oglądać się za siebie. Rytuał miał pomagać w leczeniu wszelakich chorób oraz zapewniać zdrowie na cały rok.
O wschodzie słońca gromadzono się na mszę rezurekcyjną. Po mszy nadchodził czas na śniadanie wielkanocne. Na Warmii niezwykle rzadko pojawiało się wówczas mięso. Domownicy spożywali masło, twaróg, kuch, jaja, kilka gatunków ciasta oraz chleb. Obiad świąteczny składał się natomiast z gęstego ryżu, który był podawany z gorącym masłem, jajami na twardo oraz suszonymi śliwkami gotowanymi w cukrze. Dopiero na kolację spożywano mięsne potrawy: szynki, boczki, wędliny, pieczony drób. Niedziela Wielkanocna była przeznaczona wyłącznie dla rodziny. W tym dniu chowano w różnych miejscach podarki od zajączka, które były z przejęciem poszukiwane przez najmłodszych.
Wierzenia
Na drugi dzień rozpoczynało się smaganie gałązkami wierzbowymi. Gałązki były zrywane trzy tygodnie przez Wielkanocą. Wstawiano je wówczas do wody, aby się zazieleniły. Często zamiast nich używano kadyka, jałowca, który był stosowany przez starszą młodzież. Chodząc w grupie młodzi zbierali wykup w postaci ciasta, jaj, kiełbasy. Towarzyszyły temu piosenki, w których tekstach przemycano ludowy humor. Na terenach graniczących bezpośrednio z Mazowszem przyjął się natomiast zwyczaj oblewania wodą.
Wielkanocy towarzyszyły tradycyjnie i przesądy. Zakazywano zatem chodzenia boso, bo groziło to nabawieniem się wrzodów. Aby kury dobrze się niosły, należało im podawać groch. W tym samym celu gospodyni powinna była usiąść gołą pupą na męskiej czapce.
Symbole
- pisanki
- smaganie wierzbowymi gałązkami
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
