Drogosze: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Drogosze''' (niem. ''Gross Wolfsdorf'', ''Dӧnhoffstadt'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[gmina | + | ''' Drogosze''' (niem. ''Gross Wolfsdorf'', ''Dӧnhoffstadt'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Barciany (gmina wiejska)|gminie Barciany]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. |
Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Drogosze, [[Kolwiny]], [[Krymławki]] i [[Rzymek]]. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Wiesława Antończyk]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Drogosze, [[Kolwiny]], [[Krymławki]] i [[Rzymek]]. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Wiesława Antończyk]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | {{Galeria|Nazwa= Drogosze |wielkość=290|pozycja=right | |
| + | |File:Drogosze. Zachowany kominek pałacowy.jpg|thumb|300 px|Drogosze. Zachowany kominek pałacowy | ||
| + | |File: Herb na wejściem do pałacu w Drogoszach.jpg|thumb|300px|left|Herb na wejściem do pałacu w Drogoszach | ||
| + | |File:Pałac w Drogoszach.jpg|thumb|300 px|left|Pałac w Drogoszach | ||
| + | }} | ||
== Charakterystyka fizjograficzna == | == Charakterystyka fizjograficzna == | ||
Miejscowość leży w odległości 16 km na północny zachód od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | Miejscowość leży w odległości 16 km na północny zachód od [[Kętrzyn|Kętrzyna]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1361 roku. Wówczas miejscowe dobra stały się własnością [[Konrad von Wolfsdorf| Konrada von Wolfsdorfa]]. Od tego czasu wieś zwano Wilkowem Wielkim, co stanowiło bezpośrednie odwołanie do nazwiska właściciela. Jeszcze w XIV wieku wybudowano kościół w stylu gotyckim. W latach 1598-1606 Rautterowie wznieśli we wsi pałac, który jednak spłonął od uderzenia pioruna. Został rozebrany w początkach XVIII wieku. Jedna z przedstawicielek rodu wyszła za mąż za hrabiego Dӧnhoffa. W posagu otrzymała Wilkowo. Dӧnhoffowie należeli do najznaczniejszych rodów magnackich. Byli również związani z polskim dworem. W Polsce zwano ich Denhofami. Ród pochodził w Westfalii, gdzie już w XIII stuleciu byli właścicielami dużych majątków. Część rodu w 1. połowie XIV wieku przeniosła się do Inflant, Kurlandii oraz Polski. Dwa wieki później trafili również do [[Prusy Książęce| Prus Książęcych]]. Do najznakomitszych przedstawicieli rodu należy wliczyć Annę Dӧnhoff - matkę króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, Gerarda - wojewodę pomorskiego, ulubieńca i doradcę Władysława IV czy Fryderyka - pułkownika księcia Radziwiłła, posła na elekcję Jana III Sobieskiego. Chwalebnie na kartach historii rodu zapisali się również uczestnicy wyprawy na Wiedeń - Ernest i Jan Kazimierz. | Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1361 roku. Wówczas miejscowe dobra stały się własnością [[Konrad von Wolfsdorf| Konrada von Wolfsdorfa]]. Od tego czasu wieś zwano Wilkowem Wielkim, co stanowiło bezpośrednie odwołanie do nazwiska właściciela. Jeszcze w XIV wieku wybudowano kościół w stylu gotyckim. W latach 1598-1606 Rautterowie wznieśli we wsi pałac, który jednak spłonął od uderzenia pioruna. Został rozebrany w początkach XVIII wieku. Jedna z przedstawicielek rodu wyszła za mąż za hrabiego Dӧnhoffa. W posagu otrzymała Wilkowo. Dӧnhoffowie należeli do najznaczniejszych rodów magnackich. Byli również związani z polskim dworem. W Polsce zwano ich Denhofami. Ród pochodził w Westfalii, gdzie już w XIII stuleciu byli właścicielami dużych majątków. Część rodu w 1. połowie XIV wieku przeniosła się do Inflant, Kurlandii oraz Polski. Dwa wieki później trafili również do [[Prusy Książęce| Prus Książęcych]]. Do najznakomitszych przedstawicieli rodu należy wliczyć Annę Dӧnhoff - matkę króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, Gerarda - wojewodę pomorskiego, ulubieńca i doradcę Władysława IV czy Fryderyka - pułkownika księcia Radziwiłła, posła na elekcję Jana III Sobieskiego. Chwalebnie na kartach historii rodu zapisali się również uczestnicy wyprawy na Wiedeń - Ernest i Jan Kazimierz. | ||
| − | |||
W Wilkowie osiedli przedstawiciele rodziny wywodzący się z linii [[Magnus Ernest Dӧnhoff|Magnusa Ernesta Dӧnhoffa]]. Ród stopniowo ulegał zniemczeniu, choć w kolejnych dziesięcioleciach napotykamy na polskie imiona, dziedziczone po słynnych przodkach. W XVIII stuleciu Wilkowo Wielkie przekształciło się w główną siedzibę rodu i zarazem centrum klucza majątków. Obejmował on 25 wsi i majątków, zlokalizowanych w dawnym powiecie kętrzyńskim i mrągowskim. W 1795 roku rodzina odziedziczyła po rodzie Warechów kolejne posiadłości w powiecie kętrzyńskim. W latach 1710-1716 Bogusław Dӧnhoff wybudował okazały barokowy pałac, zaprojektowany przez słynnego wówczas von Collasa. W 1816 roku umarł ostatni męski przedstawiciel rodu w Wilkowie Wielkim. W 1817 roku wieś liczyła 366 mieszkańców i składała się z 34 domów. Od tego momentu majątek był dziedziczony przez kobiety. W 1. połowie XIX wieku trafił w ręce młodszej linii rodu - Stolberg-Wernigerod, która pozostała w Wilkowie Wielkim do końca [[II wojna światowa| II wojny światowej]]. Do roku 1938 majątek obejmował obszar 5866 ha. Wieś nosiła wówczas nazwę Dӧnhoffstadt. W 1939 roku wieś liczyła 1216 mieszkańców. | W Wilkowie osiedli przedstawiciele rodziny wywodzący się z linii [[Magnus Ernest Dӧnhoff|Magnusa Ernesta Dӧnhoffa]]. Ród stopniowo ulegał zniemczeniu, choć w kolejnych dziesięcioleciach napotykamy na polskie imiona, dziedziczone po słynnych przodkach. W XVIII stuleciu Wilkowo Wielkie przekształciło się w główną siedzibę rodu i zarazem centrum klucza majątków. Obejmował on 25 wsi i majątków, zlokalizowanych w dawnym powiecie kętrzyńskim i mrągowskim. W 1795 roku rodzina odziedziczyła po rodzie Warechów kolejne posiadłości w powiecie kętrzyńskim. W latach 1710-1716 Bogusław Dӧnhoff wybudował okazały barokowy pałac, zaprojektowany przez słynnego wówczas von Collasa. W 1816 roku umarł ostatni męski przedstawiciel rodu w Wilkowie Wielkim. W 1817 roku wieś liczyła 366 mieszkańców i składała się z 34 domów. Od tego momentu majątek był dziedziczony przez kobiety. W 1. połowie XIX wieku trafił w ręce młodszej linii rodu - Stolberg-Wernigerod, która pozostała w Wilkowie Wielkim do końca [[II wojna światowa| II wojny światowej]]. Do roku 1938 majątek obejmował obszar 5866 ha. Wieś nosiła wówczas nazwę Dӧnhoffstadt. W 1939 roku wieś liczyła 1216 mieszkańców. | ||
Po zakończeniu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] wieś została nazwana przez nowych osadników Pałacowem. Od 1946 roku zaczęła obowiązywać nazwa Drogosze. W 1954 roku powołano do życia [[Gromadzka Rada Narodowa w Drogoszach| Gromadzka Radę Narodową]]. Gromada uległa likwidacji w roku 1968. Od 1954 roku w pałacu zaczął działać [[Ośrodek Szkolenia Rolniczego w Drogoszach|Ośrodek Szkolenia Rolniczego]]. W 1974 roku pałac zaczął również pełnić rolę ośrodka kolonijnego dla dzieci pracowników Toruńskiej Przędzalni Czesankowej. W 1970 roku Drogosze liczyły 566 mieszkańców. W 1973 roku sołectwo Drogosze, wchodzące w skład [[gmina Barciany|gminy Barciany]] obejmowało cztery miejscowości. | Po zakończeniu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] wieś została nazwana przez nowych osadników Pałacowem. Od 1946 roku zaczęła obowiązywać nazwa Drogosze. W 1954 roku powołano do życia [[Gromadzka Rada Narodowa w Drogoszach| Gromadzka Radę Narodową]]. Gromada uległa likwidacji w roku 1968. Od 1954 roku w pałacu zaczął działać [[Ośrodek Szkolenia Rolniczego w Drogoszach|Ośrodek Szkolenia Rolniczego]]. W 1974 roku pałac zaczął również pełnić rolę ośrodka kolonijnego dla dzieci pracowników Toruńskiej Przędzalni Czesankowej. W 1970 roku Drogosze liczyły 566 mieszkańców. W 1973 roku sołectwo Drogosze, wchodzące w skład [[gmina Barciany|gminy Barciany]] obejmowało cztery miejscowości. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
W miejscowości funkcjonuje [[szkoła podstawowa w Drogoszach|szkoła podstawowa]]. | W miejscowości funkcjonuje [[szkoła podstawowa w Drogoszach|szkoła podstawowa]]. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*Barokowy [[lkwim:Pałac w Drogoszach|pałac]] otoczony około siedemdziesięciohektarowym ogrodem, zbudowany w latach 1710-1716. Pałac został wzniesiony na miejscu manierystycznego pałacu Rautterów, wzniesionego w latach 1596-1606 | *Barokowy [[lkwim:Pałac w Drogoszach|pałac]] otoczony około siedemdziesięciohektarowym ogrodem, zbudowany w latach 1710-1716. Pałac został wzniesiony na miejscu manierystycznego pałacu Rautterów, wzniesionego w latach 1596-1606 | ||
| Linia 61: | Linia 59: | ||
*Spichlerz plebański z XVIII stulecia | *Spichlerz plebański z XVIII stulecia | ||
*Neoklasycystyczna strażnica pożarowa z XIX wieku | *Neoklasycystyczna strażnica pożarowa z XIX wieku | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.<br/> | |
| − | + | Licharewa Zofia, ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/> | |
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | Rzempołuch Andrzej, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [10.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#826/pl/i/drogosze_-_zabytkowy_palac| Ciekawe Mazury.pl] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,drogosze.html| Polska Niezwykła] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Barciany (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wieś niesołecka]] |
Wersja z 22:30, 31 sie 2014
| Drogosze | |
| | |
 Kościół parafialny w Drogoszach
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Barciany |
| Liczba ludności (2010) | 561 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Drogosze | |
| Położenie na mapie Polski  Drogosze | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Drogosze (niem. Gross Wolfsdorf, Dӧnhoffstadt) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Drogosze, Kolwiny, Krymławki i Rzymek. Funkcję sołtysa obecnie sprawuje Wiesława Antończyk[1].
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość leży w odległości 16 km na północny zachód od Kętrzyna.
Dzieje miejscowości
Pierwsza wzmianka dotycząca miejscowości pochodzi z 1361 roku. Wówczas miejscowe dobra stały się własnością Konrada von Wolfsdorfa. Od tego czasu wieś zwano Wilkowem Wielkim, co stanowiło bezpośrednie odwołanie do nazwiska właściciela. Jeszcze w XIV wieku wybudowano kościół w stylu gotyckim. W latach 1598-1606 Rautterowie wznieśli we wsi pałac, który jednak spłonął od uderzenia pioruna. Został rozebrany w początkach XVIII wieku. Jedna z przedstawicielek rodu wyszła za mąż za hrabiego Dӧnhoffa. W posagu otrzymała Wilkowo. Dӧnhoffowie należeli do najznaczniejszych rodów magnackich. Byli również związani z polskim dworem. W Polsce zwano ich Denhofami. Ród pochodził w Westfalii, gdzie już w XIII stuleciu byli właścicielami dużych majątków. Część rodu w 1. połowie XIV wieku przeniosła się do Inflant, Kurlandii oraz Polski. Dwa wieki później trafili również do Prus Książęcych. Do najznakomitszych przedstawicieli rodu należy wliczyć Annę Dӧnhoff - matkę króla Polski Stanisława Leszczyńskiego, Gerarda - wojewodę pomorskiego, ulubieńca i doradcę Władysława IV czy Fryderyka - pułkownika księcia Radziwiłła, posła na elekcję Jana III Sobieskiego. Chwalebnie na kartach historii rodu zapisali się również uczestnicy wyprawy na Wiedeń - Ernest i Jan Kazimierz. W Wilkowie osiedli przedstawiciele rodziny wywodzący się z linii Magnusa Ernesta Dӧnhoffa. Ród stopniowo ulegał zniemczeniu, choć w kolejnych dziesięcioleciach napotykamy na polskie imiona, dziedziczone po słynnych przodkach. W XVIII stuleciu Wilkowo Wielkie przekształciło się w główną siedzibę rodu i zarazem centrum klucza majątków. Obejmował on 25 wsi i majątków, zlokalizowanych w dawnym powiecie kętrzyńskim i mrągowskim. W 1795 roku rodzina odziedziczyła po rodzie Warechów kolejne posiadłości w powiecie kętrzyńskim. W latach 1710-1716 Bogusław Dӧnhoff wybudował okazały barokowy pałac, zaprojektowany przez słynnego wówczas von Collasa. W 1816 roku umarł ostatni męski przedstawiciel rodu w Wilkowie Wielkim. W 1817 roku wieś liczyła 366 mieszkańców i składała się z 34 domów. Od tego momentu majątek był dziedziczony przez kobiety. W 1. połowie XIX wieku trafił w ręce młodszej linii rodu - Stolberg-Wernigerod, która pozostała w Wilkowie Wielkim do końca II wojny światowej. Do roku 1938 majątek obejmował obszar 5866 ha. Wieś nosiła wówczas nazwę Dӧnhoffstadt. W 1939 roku wieś liczyła 1216 mieszkańców.
Po zakończeniu II wojny światowej wieś została nazwana przez nowych osadników Pałacowem. Od 1946 roku zaczęła obowiązywać nazwa Drogosze. W 1954 roku powołano do życia Gromadzka Radę Narodową. Gromada uległa likwidacji w roku 1968. Od 1954 roku w pałacu zaczął działać Ośrodek Szkolenia Rolniczego. W 1974 roku pałac zaczął również pełnić rolę ośrodka kolonijnego dla dzieci pracowników Toruńskiej Przędzalni Czesankowej. W 1970 roku Drogosze liczyły 566 mieszkańców. W 1973 roku sołectwo Drogosze, wchodzące w skład gminy Barciany obejmowało cztery miejscowości.
Edukacja
W miejscowości funkcjonuje szkoła podstawowa.
Zabytki
- Barokowy pałac otoczony około siedemdziesięciohektarowym ogrodem, zbudowany w latach 1710-1716. Pałac został wzniesiony na miejscu manierystycznego pałacu Rautterów, wzniesionego w latach 1596-1606
- Krzysztofa Dӧnhoffa, namalowany w 1609 roku: obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
- Dawna kaplica pałacowa, wystawiona w 1725 roku
- Park pałacowy, założony w 1. połowie XIX wieku, od strony południowej przechodzący w park krajobrazowy, założony na przełomie XVIII i XIX wieku. W czasach świetności w parku znajdował się rezerwat danieli.Przy majątku zlokalizowane są dwa stawy: Drogoski Staw oraz Zamkowy Staw.
- Neoklasycystyczna kapliczka w parku pałacowym.
- Gotycki kościół parafialny w XIV wieku, przebudowany w 1593 roku oraz w XVIII wieku;we wnętrzu zachowała się kaplica rodowa Dӧnhoffów wraz z marmurowymi sarkofagami przedstawicieli rodu
- Barokowy budynek plebanii z XVIII wieku
- Spichlerz plebański z XVIII stulecia
- Neoklasycystyczna strażnica pożarowa z XIX wieku
Bibliografia
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1992.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
Ciekawe Mazury.pl [05.03.2014]
Polska Niezwykła [05.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Przypisy
- ↑ http://bip.warmia.mazury.pl/barciany_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/ [data dostępu: 5.03.2014]
