Jaśkowo (gmina Zalewo): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m (LPF przeniósł stronę Jaśkowo (gm .Zalewo) na Jaśkowo (gmina Zalewo), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Jaśkowo ''' (niem. ''Jäskendorf'') – | + | ''' Jaśkowo ''' (niem. ''Jäskendorf'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat iławski|powiecie iławskim]], w [[Zalewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Zalewo]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946-1975 wieś wchodziła w skład powiatu morąskiego. |
| − | Miejscowość w 2010 roku liczyła 209 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Brodowski]]<ref> http://www.zalewo.bil-wm.pl/index.php?inf=10&idsl=7&id=67[ | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 209 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jerzy Brodowski]]<ref>[http://www.zalewo.bil-wm.pl/index.php?inf=10&idsl=7&id=67 zalewo.bil-wm.pl][05.03.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| Linia 63: | Linia 62: | ||
*Zajazd i dom koło zajazdu z XVIII stulecia | *Zajazd i dom koło zajazdu z XVIII stulecia | ||
*[[Kościół w Jaśkowie|Kościół]] wybudowany w 1770. We wnętrzu zachował się m.in. ołtarz z 1. połowy XVIII wieku, chór, trzy nagrobki, witraże powstałe w latach 1865-1866) | *[[Kościół w Jaśkowie|Kościół]] wybudowany w 1770. We wnętrzu zachował się m.in. ołtarz z 1. połowy XVIII wieku, chór, trzy nagrobki, witraże powstałe w latach 1865-1866) | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | |
| − | + | ''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.<br/> | |
| − | + | Niesiobędzki Wiesław, ''Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne'', wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.<br/> | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/> | |
| − | + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | [http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.zalewo.f117.pl/modules.php?name=Sections&op=printpage&artid=2125| Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#373/pl/i/jaskowo_-_zabytkowy_zespol_dworski| Ciekawe Mazury.pl] [05.03.2014]<br/> | |
| − | + | [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/search,1,-1,-1,-1,-1,-1,ja%C5%9Bkowo.html| Polska Niezwykła] [05.03.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | *[[Jaśkowo]] w gminie Pisz | + | *[[Jaśkowo (gmina Pisz)]] w gminie Pisz |
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat iławski]] [[Kategoria: Zalewo (gmina miejsko-wiejska)]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 10:31, 3 lis 2014
| Jaśkowo | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | iławski |
| Gmina | Zalewo |
| Liczba ludności (2010) | 209 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jaśkowo | |
| Położenie na mapie Polski  Jaśkowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jaśkowo (niem. Jäskendorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946-1975 wieś wchodziła w skład powiatu morąskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 209 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jerzy Brodowski[1].
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Pojezierzu Iławskim, na północnym brzegu Jeziora Jaśkowskiego, 10 km na południowy wschód od Zalewa, w pobliżu granicy z powiatem ostródzkim.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona na obszarze dawnej pruskiej osady w 1308 roku przez Henryka Bartmanna. Wystawcą przywileju lokacyjnego był komtur dzierzgoński Sieghardt von Schwarzburg. Jaśkowo obejmowało wówczas 60 łanów. W okresie wojny trzynastoletniej Jaśkowo stało się własnością Paula von Fasolt. W 1660 roku wieś została zakupiona przez rodzinę Kohne-Jaskich. Potomkowie rodu w 1721 roku wybudowali miejscowy pałac, który został przebudowany w 1776 roku. Od 1747 roku Jaśkowo należało do rodu von Schoneich. Wreszcie, w latach 1791-1945 majątek stanowił własność rodziny przedstawicieli rodu Finck von Finckenstein, którzy posiadali również sąsiednie Gubławki. Rodzina utworzyła w miejscowych dobrach majorat, powiększając jego obszar o blisko 2000 ha. Do Jaśkowa należały cztery folwarki oraz cegielnia.
W 1770 roku wzniesiony został kościół, przebudowany następnie w stylu neogotyku angielskiego. Większość ówczesnych pastorów pochodziła z Mazur. W XVII i XVIII wieku w świątyni odprawiano nabożeństwa w języku polskim. W 1782 roku Jaśkowo składało się z 26 budynków mieszkalnych. W roku 1939 ówczesna gmina Jaśkowo była zamieszkana przez 407 osób i liczyła 88 gospodarstw domowych. 339 osób utrzymywało się z rolnictwa i prac leśnych, 17 mieszkańców było zatrudnionych w przemyśle lub rzemiośle, natomiast 6 pracowało w handlu i komunikacji. W tym czasie na terenie gminy istniało jedno gospodarstwo o powierzchni powyżej 100 ha. Do 1945 roku w Jaśkowie funkcjonowała jednoklasowa szkoła, do której uczęszczały także dzieci z gajówki Rozdroże oraz folwarków Nowe Jaśkowo i Surzyki Małe. Po zakończeniu II wojny światowej w dworze mieścił się ośrodek wczasowy Ministerstwa Obrony Narodowej. Później budowla stanowiła własność stadniny koni w Plękitach.
Liczba mieszkańców i budynków mieszkalnych
1818 - 318 osób, 38 domów
1858 - 324 osoby, 24 domy
Zabytki
- Dwór z XVIII wieku; po pożarze w kolejnym stuleciu został odbudowany zgodnie z pierwozorem. Obecnie stanowi własność prywatną.
- Park dworski
- Podworskie założenie gospodarczo-inwentarskie
- Oficyna pałacowa
- Zabytkowe chaty z XIX stulecia
- Neoklasycystyczny dom ogrodnika z XIX wieku
- Zajazd i dom koło zajazdu z XVIII stulecia
- Kościół wybudowany w 1770. We wnętrzu zachował się m.in. ołtarz z 1. połowy XVIII wieku, chór, trzy nagrobki, witraże powstałe w latach 1865-1866)
Bibliografia
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1973.
Niesiobędzki Wiesław, Powiat iławski. Dzieje, zabytki, pejzaż i kultura. Szkice historyczne, wydanie II, poprawione i poszerzone, Iława 2008.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zalewo [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [05.03.2014]
Ciekawe Mazury.pl [05.03.2014]
Polska Niezwykła [05.03.2014]
Przypisy
- ↑ zalewo.bil-wm.pl[05.03.2014]
Zobacz też
- Jaśkowo (gmina Pisz) w gminie Pisz
