Bruno Satori-Neumann: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 13: | Linia 13: | ||
|przyczyna śmierci = | |przyczyna śmierci = | ||
|miejsce spoczynku = | |miejsce spoczynku = | ||
| − | |opis_zawód = historyk,teatrolog, aktor, reżyser | + | |opis_zawód = historyk, teatrolog, aktor, reżyser |
|zawód = | |zawód = | ||
|odznaczenia = | |odznaczenia = | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | ''' Bruno Satori-Neumann ''' (ur. 6 listopada 1886 r. w [[Elbląg|Elblągu]], zm. 23 listopada 1943 r. w Berlinie) – historyk,aktor, reżyser.<br/><br/> | + | ''' Bruno Satori-Neumann ''' (ur. 6 listopada 1886 r. w [[Elbląg|Elblągu]], zm. 23 listopada 1943 r. w Berlinie) – historyk, aktor, reżyser.<br/><br/> |
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | Rodzina Satori- | + | Rodzina Satori-Neumann osiadła w [[Elbląg|Elblągu]] w roku 1793. Przodkowie przyszłego historyka pochodzili z Gdańska. Przedstawiciele rodziny zajmowali się handlem i armatorstwem. Dziadek Bruna ukończył studia wokalne w Berlinie i występował na scenach w całym kraju. Po trzydziestu latach artystycznego życia powrócił do Elbląga i zaczął pracować jako urzędnik w magistracie. Ojciec Bruna, Leopold, był sekretarzem sądowym. W 1885 roku poślubił Helenę French, córkę angielskiego ogrodnika zatrudnionego w Prusach Zachodnich. |
| − | + | ||
| + | W sierpniu 1914 roku Bruno poślubił Ernę Mendelsohn, córkę kompozytora Leopolda. Doczekali się trojga dzieci. | ||
| + | Po dojściu nazistów do władzy badacza spotkały liczne i bolesne szykany związane z żydowskim pochodzeniem żony Erny i przynależnością Satori-Neumanna do loży masońskiej. Został pozbawiony pracy i wszelkich sprawowanych dotychczas funkcji; odszedł na przymusową emeryturę. W 1942 roku został aresztowany i osadzony w Moabicie, a następnie trafił do obozu pracy pod Lublinem. Dzięki interwencji przyjaciół jesienią 1943 roku powrócił do rodziny w Berlinie. | ||
| + | |||
| + | Jego syn Max Hermann zmarł w dzieciństwie. Najmłodszy Ludwig zginął wraz z rodzicami w czasie bombardowania Berlina w 1943 roku. Pierworodna córka Helena po zakończeniu II wojny światowej zamieszkała w Nowym Jorku. | ||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
| − | + | Był absolwentem elbląskiego gimnazjum. Świadectwo maturalne uzyskał w wieku 21 lat. W 1907 roku rozpoczął studia na wydziale geodezji Uniwersytetu Berlińskiego. Po dwóch latach przeniósł się na filologię niemiecką i teatrologię, co martwiło ojca, który pragnął dla niego solidnego wykształcenia dającego szansę na posadę i pewny zarobek. Sprzeciwienie się planom ojca przypłacił Satori-Neumann znacznym ochłodzeniem relacji z rodzicami. | |
<br/> | <br/> | ||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | Jego debiut aktorski miał mieć miejsce 30 marca 1910 roku. W latach 1910-1913 pracował jako aktor, dramaturg i bibliotekarz w ''Rixdorfer Theater'' pod Berlinem. W czasie | + | Jego debiut aktorski miał mieć miejsce 30 marca 1910 roku. W latach 1910-1913 pracował jako aktor, dramaturg i bibliotekarz w ''Rixdorfer Theater'' pod Berlinem. W czasie I wojny światowej pracował jako nauczyciel w berlińskich szkołach średnich. W 1919 roku obronił doktorat poświęcony teatrowi dworskiemu w Weimarze w czasach J. W. Goethego. Następnie prowadził zajęcia na Uniwersytecie w Berlinie. W 1920 roku zdał państwowy egzamin na wykładowcę szkół średnich. Prowadził zajęcia z języka niemieckiego, geografii i historii. |
<br/> | <br/> | ||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| − | W 1919 roku założył Akademickie Towarzystwo Teatrologiczne, przy którym gromadził archiwum, bibliotekę oraz organizował cotygodniowe spotkania ludzi teatru. W latach 1920-1922 wydawał pierwsze pismo naukowe poświęcone teatrowi. W 1925 roku wypuścił nowy tytuł "Gazeta teatrologiczna.Organ specjalistyczny poświęcony nauce, sztuce, technice i kulturze teatru''. Opublikowano sześć numerów pisma. Natomiast w latach | + | W 1919 roku założył Akademickie Towarzystwo Teatrologiczne, przy którym gromadził archiwum, bibliotekę oraz organizował cotygodniowe spotkania ludzi teatru. W latach 1920-1922 wydawał pierwsze pismo naukowe poświęcone teatrowi. W 1925 roku wypuścił nowy tytuł: "Gazeta teatrologiczna. Organ specjalistyczny poświęcony nauce, sztuce, technice i kulturze teatru''. Opublikowano sześć numerów pisma. Natomiast w latach 1932–1933 Satori-Neumann był redaktorem pisma "Scena. Czasopismo poświęcone sztuce scenicznej". |
| + | |||
| + | W 1933 roku ukazała się jego książka "Elbing in Biedermeier und Vormärz. Ernstes und Heiteres aus den guten Zeiten (1815–1848). Przedstawił w niej społeczno-obyczajowy obraz Elbląga. Trzy lata później ukazał się pierwszy tom jego najważniejszej pracy – historii teatru w w Elblągu. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Charytoniuk Janusz, ''Bruno Satori-Neumann'', | + | Charytoniuk Janusz, ''Bruno Satori-Neumann'', "Tygiel" 2000, nr 21. |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Osoba|Satori-Neumann Bruno]] [[Kategoria:1801-1918|Satori-Neumann Bruno]] [[Kategoria:1919-1944|Satori-Neumann Bruno]] | + | [[Kategoria: Osoba|Satori-Neumann, Bruno]] [[Kategoria:1801-1918|Satori-Neumann, Bruno]] [[Kategoria:1919-1944|Satori-Neumann, Bruno]] [[Kategoria: Elbląg|Satori-Neumann, Bruno]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Aktorzy i reżyserzy|Satori-Neumann, Bruno]] [[Kategoria: Badacze historii i kultury|Satori-Neumann, Bruno]] |
Wersja z 10:39, 9 sty 2015
| Bruno Satori-Neumann | |
| | |
| Data i miejsce urodzenia | 6 listopada 1886 r. Elbląg |
| Data i miejsce śmierci | 23 listopada 1943 r. Berlin |
Bruno Satori-Neumann (ur. 6 listopada 1886 r. w Elblągu, zm. 23 listopada 1943 r. w Berlinie) – historyk, aktor, reżyser.
Spis treści
Życiorys
Rodzina Satori-Neumann osiadła w Elblągu w roku 1793. Przodkowie przyszłego historyka pochodzili z Gdańska. Przedstawiciele rodziny zajmowali się handlem i armatorstwem. Dziadek Bruna ukończył studia wokalne w Berlinie i występował na scenach w całym kraju. Po trzydziestu latach artystycznego życia powrócił do Elbląga i zaczął pracować jako urzędnik w magistracie. Ojciec Bruna, Leopold, był sekretarzem sądowym. W 1885 roku poślubił Helenę French, córkę angielskiego ogrodnika zatrudnionego w Prusach Zachodnich.
W sierpniu 1914 roku Bruno poślubił Ernę Mendelsohn, córkę kompozytora Leopolda. Doczekali się trojga dzieci. Po dojściu nazistów do władzy badacza spotkały liczne i bolesne szykany związane z żydowskim pochodzeniem żony Erny i przynależnością Satori-Neumanna do loży masońskiej. Został pozbawiony pracy i wszelkich sprawowanych dotychczas funkcji; odszedł na przymusową emeryturę. W 1942 roku został aresztowany i osadzony w Moabicie, a następnie trafił do obozu pracy pod Lublinem. Dzięki interwencji przyjaciół jesienią 1943 roku powrócił do rodziny w Berlinie.
Jego syn Max Hermann zmarł w dzieciństwie. Najmłodszy Ludwig zginął wraz z rodzicami w czasie bombardowania Berlina w 1943 roku. Pierworodna córka Helena po zakończeniu II wojny światowej zamieszkała w Nowym Jorku.
Szkoła i wykształcenie
Był absolwentem elbląskiego gimnazjum. Świadectwo maturalne uzyskał w wieku 21 lat. W 1907 roku rozpoczął studia na wydziale geodezji Uniwersytetu Berlińskiego. Po dwóch latach przeniósł się na filologię niemiecką i teatrologię, co martwiło ojca, który pragnął dla niego solidnego wykształcenia dającego szansę na posadę i pewny zarobek. Sprzeciwienie się planom ojca przypłacił Satori-Neumann znacznym ochłodzeniem relacji z rodzicami.
Praca
Jego debiut aktorski miał mieć miejsce 30 marca 1910 roku. W latach 1910-1913 pracował jako aktor, dramaturg i bibliotekarz w Rixdorfer Theater pod Berlinem. W czasie I wojny światowej pracował jako nauczyciel w berlińskich szkołach średnich. W 1919 roku obronił doktorat poświęcony teatrowi dworskiemu w Weimarze w czasach J. W. Goethego. Następnie prowadził zajęcia na Uniwersytecie w Berlinie. W 1920 roku zdał państwowy egzamin na wykładowcę szkół średnich. Prowadził zajęcia z języka niemieckiego, geografii i historii.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
W 1919 roku założył Akademickie Towarzystwo Teatrologiczne, przy którym gromadził archiwum, bibliotekę oraz organizował cotygodniowe spotkania ludzi teatru. W latach 1920-1922 wydawał pierwsze pismo naukowe poświęcone teatrowi. W 1925 roku wypuścił nowy tytuł: "Gazeta teatrologiczna. Organ specjalistyczny poświęcony nauce, sztuce, technice i kulturze teatru. Opublikowano sześć numerów pisma. Natomiast w latach 1932–1933 Satori-Neumann był redaktorem pisma "Scena. Czasopismo poświęcone sztuce scenicznej".
W 1933 roku ukazała się jego książka "Elbing in Biedermeier und Vormärz. Ernstes und Heiteres aus den guten Zeiten (1815–1848). Przedstawił w niej społeczno-obyczajowy obraz Elbląga. Trzy lata później ukazał się pierwszy tom jego najważniejszej pracy – historii teatru w w Elblągu.
Bibliografia
Charytoniuk Janusz, Bruno Satori-Neumann, "Tygiel" 2000, nr 21.
