Brzozie Lubawskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zabytki:) |
|||
| Linia 63: | Linia 63: | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: kościół neoromański z XIX w., gotycka kaplica na cmentarzu przykościelnym z przełomu XIV i XV w. | + | Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: kościół neoromański z XIX w., gotycka kaplica na cmentarzu przykościelnym z przełomu XIV i XV w. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:40, 27 wrz 2013
| Brzozie Lubawskie | |
| | |
| [[Plik: Plik:Cmentarz Brzozie Lubawskie.jpg Cmentarz z XIV/XV w., źródło: Janusz Laskowski ,www.schulzbratian.republika.pl, 12.09.2013. Cmentarz z XIV/XV w.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Kurzętnik |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Brzozie Lubawskie | |
| Położenie na mapie Polski  Brzozie Lubawskie | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Brzozie Lubawskie (Broza, Brosau, niem. Brozie) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa toruńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś znajduje się na południowo – zachodnim skraju Garbu Lubawskiego. Miejscowość leży na terenie gminy, która obejmuje swoim zasięgiem wschodni kraniec Pojezierza Brodnickiego. W obszar gminy wchodzi 17% lasów i 71 % użytków rolnych. Ponadto miejscowość znajduje się na obszarze powiatu nowomiejskiego, który rozciąga się na pograniczu Pojezierza Chełmińskiego, Pojezierza Iławskiego, Garbu Lubawskiego i Pojezierza Dobrzyńskiego, w południowo – zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego.
Dzieje miejscowości
Wieś lokował w 1310 r. biskup płocki. Najprawdopodobniej w tym samym czasie powstała parafia, która wzmiankowana jest w dokumentach w 1378 r. Kościół ostał się do XVI w. Na jego miejscu w XVIII postawiono nową murowaną świątynię. Wieś określano wieloma nazwami: Brosa, Broza, Brosau, Deutsche Brosau, Brzuzie Deutsche, a w latach 1920-1945 - Brzozie Niemieckie a w okresie międzywojennym było też Brzozie Polskie. Po wojnie zaś zmieniono nazwę na Brzozie Lubawskie.W XVII w. na terenie miejscowości powstała szkoła. W II poł. XIX w. w miejscowości założono Ochotniczą Straż Pożarną, która do 1920 r. nosiła nazwę Stowarzyszenie Świętego Floriana. W tym okresie wieś zajmowała 6757 mórg z 92 domami . Mieszkańców było 637 a w tym 634 katolików. Okres II wojny światowej przyniósł częściowe wysiedlenie ludności zamieszkującej wieś do Potulic. Wiadomo również, że w 1944 r. w Brzozie mieścił się podośrodek pracy obozu koncentracyjnego w Stuthofie . W tym samym roku do wsi przetransportowano około 500 Żydówek z Kamiennika Wielkiego, które skierowano do pracy przy budowie umocnień wojskowych. Następnie przeniesiono je do Wielkiego Głęboczka (do pięciu drewnianych baraków nad jeziorem) a jesienią do Jajkowa. Obecnie wieś leży na planie ulicówki a wokół niej znajdują się trzy osady: Brzozak, Mechacz, Wygoda.
Gospodarka
W miejscowości działają firmy z zakresu motoryzacji, elektroniki i transportu.
Kultura
We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa.
Ludzie związani z miejscowością:
Ponadto ze wsią związane są postacie takie jak: ks. Ludwik Chyliński – członek Towarzystwa Naukowego Toruńskiego, członek Rady Ludowej Działdowie w latach 1918-1920, kuratus w Mikołajkach; Mieczysław Tomasz Malinowski - działacz społeczny, poseł do Sejmu V kadencji (1938-1939); Bolesław Krajnik - działacz ludowcy, członek PSL-Piast.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: kościół neoromański z XIX w., gotycka kaplica na cmentarzu przykościelnym z przełomu XIV i XV w.
Bibliografia:
Grabowski Stanisław,Z dziejów Kurzętnika i okolic, Warszawa 2008, 287 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego t. I, Warszawa 1880, 960 ss.
