Gwiazdosz czteropromienny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
|Królestwo = grzyby | |Królestwo = grzyby | ||
| + | |Podkrólestwo = | ||
|Gromada = grzyby podstawkowe | |Gromada = grzyby podstawkowe | ||
|Klasa = pieczarniaki | |Klasa = pieczarniaki | ||
| Linia 19: | Linia 20: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | '''Gwiazdosz czteropromienny''' (''Geastrum quadrifidum'' DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales) | + | '''Gwiazdosz czteropromienny''' (''Geastrum quadrifidum'' DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales). |
| + | <br/> | ||
=== Owocnik === | === Owocnik === | ||
| − | Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, 1-2 (3) cm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6), płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej, warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. | + | Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, 1-2 (3) cm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6), płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej, warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. Zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaro-popielata. Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulista lub wydłużona, odwrotnie jajowata, 3.5-15 mm szerokości, ciemnoszaro-brązowa; o powierzchni pokrytej drobnymi kryształkami; młoda - szara, liliowo-brązowa, z wiekiem ochrowa, brązowawa. Apofiza zwykle obecna. Szyjka krótka, do 2 mm długości. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 29: | Linia 31: | ||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | Owocniki gwiazdosza czteropromiennego | + | Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzone są od sierpnia do października. Suche owocniki są znajdowane także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników łatwy do identyfikacji. |
| − | W Polsce gatunek rzadki, objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych | + | <br/> |
| + | W Polsce gatunek rzadki, objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji i na Litwie. | ||
| + | <br/> | ||
Na Warmii i Mazurach gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym k. Giżycka. | Na Warmii i Mazurach gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym k. Giżycka. | ||
| Linia 39: | Linia 43: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. | + | W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: ''Red list of the macrofungi in Poland''. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag (red.), ''Red lists of plants and fungi in Poland''. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70. |
<br/> | <br/> | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazdosz_czteropromienny http://www.grzyby.pl/gatunki/Geastrum_quadrifidum.htm | + | http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazdosz_czteropromienny |
| + | <br/> | ||
| + | http://www.grzyby.pl/gatunki/Geastrum_quadrifidum.htm | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 22:56, 11 kwi 2014
| Gwiazdosz czteropromienny | |
| | |
| Geastrum quadrifidum | |
| DC. ex Pers. | |
 Gwiazdosz czteropromienny | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gwiazdoszowce |
| Rodzina | gwiazdoszowate |
| Rodzaj | gwiazdosz |
| Gatunek | gwiazdosz czteropromienny |
| Synonimy | |
Gwiazdosz czteropromienny (Geastrum quadrifidum DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales).
Owocnik
Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, 1-2 (3) cm średnicy, o powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6), płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej, warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. Zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaro-popielata. Osłona wewnętrzna (endoperydium) kulista lub wydłużona, odwrotnie jajowata, 3.5-15 mm szerokości, ciemnoszaro-brązowa; o powierzchni pokrytej drobnymi kryształkami; młoda - szara, liliowo-brązowa, z wiekiem ochrowa, brązowawa. Apofiza zwykle obecna. Szyjka krótka, do 2 mm długości.
Rozmieszczenie i ekologia
Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzone są od sierpnia do października. Suche owocniki są znajdowane także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników łatwy do identyfikacji.
W Polsce gatunek rzadki, objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na "Czerwonej liście roślin i grzybów Polski". Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji i na Litwie.
Na Warmii i Mazurach gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym k. Giżycka.
Bibliografia
W. Wojewoda, M. Ławrynowicz: Red list of the macrofungi in Poland. W: Z. Mirek, . Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag (red.), Red lists of plants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006, 55-70.
Linki zewnętrzne
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazdosz_czteropromienny
http://www.grzyby.pl/gatunki/Geastrum_quadrifidum.htm
