Korzeniowiec wieloletni: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Huba korzeni, korzeniowiec sosnowy | |Synonimy = Huba korzeni, korzeniowiec sosnowy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| − | |||
| − | |||
'''Korzeniowiec wieloletni''' (''Heterobasidion annosum'' (Fr.) Bref.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales). | '''Korzeniowiec wieloletni''' (''Heterobasidion annosum'' (Fr.) Bref.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales). | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | + | == Owocnik == | |
| − | |||
Korzeniowiec wieloletni tworzy owocniki wieloletnie, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, półeczkowate, nieregularne, szerokości 5-30 cm, grubości 1-2 cm. Powierzchnia bardzo nierówna, pomarszczona, jasnobrązowa, ciemnobrązowa, czerwonawobrązowawa, matowa. Brzeg owocnika ostry, falisty, wyraźnie jaśniejszy, nierówny, czerwono-brązowy, żółtawy lub białawy. Hymenofor (warstwa zarodnikonośna) wielowarstwowy, rurkowaty, białawy lub kremowy. Miąższ białawy, skórzasty, u starszych okazów bladobrązowy. Smaku i zapachu brak. | Korzeniowiec wieloletni tworzy owocniki wieloletnie, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, półeczkowate, nieregularne, szerokości 5-30 cm, grubości 1-2 cm. Powierzchnia bardzo nierówna, pomarszczona, jasnobrązowa, ciemnobrązowa, czerwonawobrązowawa, matowa. Brzeg owocnika ostry, falisty, wyraźnie jaśniejszy, nierówny, czerwono-brązowy, żółtawy lub białawy. Hymenofor (warstwa zarodnikonośna) wielowarstwowy, rurkowaty, białawy lub kremowy. Miąższ białawy, skórzasty, u starszych okazów bladobrązowy. Smaku i zapachu brak. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Rozmieszczenie i ekologia == | |
| − | |||
Korzeniowiec wieloletni występuje w lasach iglastych, rzadziej liściastych, również w parkach. Pospolity w Europie, znany też w Ameryce Północnej, Azji i Australii. | Korzeniowiec wieloletni występuje w lasach iglastych, rzadziej liściastych, również w parkach. Pospolity w Europie, znany też w Ameryce Północnej, Azji i Australii. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 34: | Linia 30: | ||
Huba korzeni jest jedną z ważniejszych gospodarczo chorób drzew leśnych Polsce. W województwie warmińsko-mazurskim, razem z opieńkową zgnilizną korzeni [[Armillaria| Armillaria]], występuje z dużym nasileniem i stanowi poważne zagrożenie drzewostanów leśnych. | Huba korzeni jest jedną z ważniejszych gospodarczo chorób drzew leśnych Polsce. W województwie warmińsko-mazurskim, razem z opieńkową zgnilizną korzeni [[Armillaria| Armillaria]], występuje z dużym nasileniem i stanowi poważne zagrożenie drzewostanów leśnych. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ciekawostki == | |
| − | |||
W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec jodłowy (''Heterobasidion abietinum''), rozwijający się głównie na jodle, rzadko na świerku, oraz korzeniowiec drobnopory (''Heterobasidion parviporum''), rozwijający się głównie na świerku, rzadko na jodle. | W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec jodłowy (''Heterobasidion abietinum''), rozwijający się głównie na jodle, rzadko na świerku, oraz korzeniowiec drobnopory (''Heterobasidion parviporum''), rozwijający się głównie na świerku, rzadko na jodle. | ||
<br/> | <br/> | ||
W walce z hubą korzeni, obok metod chemicznych, wykorzystuje się prewencyjną metodę biologiczną, polegającą na zabezpieczaniu świeżych pniaków przed zasiedleniem korzeniowcem wieloletnim. W tym celu pniaki opryskuje się wodną zawiesiną zarodników grzyba żylicy olbrzymiej (''Phlebia gigantea''), który jest gatunkiem konkurencyjnym w stosunku do korzeniowca wieloletniego. Grzyb ten szybciej się rozwija, zajmując niszę siedliskową i wykorzystując substancje pokarmowe z podłoża. Dodatkowo grzybnia żylicy olbrzymiej działa silnie hamująco na rozwój strzępek korzeniowca wieloletniego, powodując zaburzenia w rozwoju ich błony komórkowej i deformację. W ten sposób redukowane są w znaczny sposób rezerwuary, czyli miejsca bytowania korzeniowca. | W walce z hubą korzeni, obok metod chemicznych, wykorzystuje się prewencyjną metodę biologiczną, polegającą na zabezpieczaniu świeżych pniaków przed zasiedleniem korzeniowcem wieloletnim. W tym celu pniaki opryskuje się wodną zawiesiną zarodników grzyba żylicy olbrzymiej (''Phlebia gigantea''), który jest gatunkiem konkurencyjnym w stosunku do korzeniowca wieloletniego. Grzyb ten szybciej się rozwija, zajmując niszę siedliskową i wykorzystując substancje pokarmowe z podłoża. Dodatkowo grzybnia żylicy olbrzymiej działa silnie hamująco na rozwój strzępek korzeniowca wieloletniego, powodując zaburzenia w rozwoju ich błony komórkowej i deformację. W ten sposób redukowane są w znaczny sposób rezerwuary, czyli miejsca bytowania korzeniowca. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. | Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. | ||
| Linia 46: | Linia 40: | ||
Mańka K.: Fitopatologia leśna. Warszawa: PWRiL, 1998. | Mańka K.: Fitopatologia leśna. Warszawa: PWRiL, 1998. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | http://pl.wikipedia.org/wiki/Korzeniowiec_sosnowy | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Korzeniowiec_sosnowy pl.wikipedia.org, Korzeniowiec wieloletni] [22.05.2014] |
<br/> | <br/> | ||
| − | http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp | + | [http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [22.05.2014] |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 16:00, 9 lip 2014
| Korzeniowiec wieloletni | |
| | |
| Heterobasidion annosum | |
| (Fr.) Bref. | |
 Owocniki korzeniowca wieloletniego | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gołąbkowce |
| Rodzina | jodłownicowate |
| Rodzaj | korzeniowiec |
| Gatunek | Korzeniowiec wieloletni |
| Huba korzeni, korzeniowiec sosnowy | |
Korzeniowiec wieloletni (Heterobasidion annosum (Fr.) Bref.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae), rzędu gołąbkowców (Russulales).
Owocnik
Korzeniowiec wieloletni tworzy owocniki wieloletnie, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, półeczkowate, nieregularne, szerokości 5-30 cm, grubości 1-2 cm. Powierzchnia bardzo nierówna, pomarszczona, jasnobrązowa, ciemnobrązowa, czerwonawobrązowawa, matowa. Brzeg owocnika ostry, falisty, wyraźnie jaśniejszy, nierówny, czerwono-brązowy, żółtawy lub białawy. Hymenofor (warstwa zarodnikonośna) wielowarstwowy, rurkowaty, białawy lub kremowy. Miąższ białawy, skórzasty, u starszych okazów bladobrązowy. Smaku i zapachu brak.
Rozmieszczenie i ekologia
Korzeniowiec wieloletni występuje w lasach iglastych, rzadziej liściastych, również w parkach. Pospolity w Europie, znany też w Ameryce Północnej, Azji i Australii.
Jest grzybem saprotroficznym z uzdolnieniami pasożytniczymi. Jako pasożyt atakuje głównie sosnę i świerk, także jodłę, modrzew czy sosnę wejmutkę. Poraża drzewa we wszystkich klasach wieku. Drzewa młode do około 10. roku życia szybko zabija (bez wycieku żywicy), u starszych powoduje długotrwałą chorobę polegająca na rozkładzie drewna korzeni. Z korzeni zgnilizna przechodzi do pnia. Powoduje zgniliznę drewna typu białą jamkowatą. Drewno zmienia się w bezkształtną masę, a we wnętrzu pnia (u świerka i jodły) tworzy się dziuplasta przestrzeń. Na martwych korzeniach tworzą się owocniki, które mogą wyrastać czasem u nasady pni czy też pniaków. Owocniki wytwarza przez cały rok, przy sprzyjających warunkach również w zimie.
Huba korzeni jest jedną z ważniejszych gospodarczo chorób drzew leśnych Polsce. W województwie warmińsko-mazurskim, razem z opieńkową zgnilizną korzeni Armillaria, występuje z dużym nasileniem i stanowi poważne zagrożenie drzewostanów leśnych.
Ciekawostki
W Polsce występują jeszcze dwa inne gatunki korzeniowca: korzeniowiec jodłowy (Heterobasidion abietinum), rozwijający się głównie na jodle, rzadko na świerku, oraz korzeniowiec drobnopory (Heterobasidion parviporum), rozwijający się głównie na świerku, rzadko na jodle.
W walce z hubą korzeni, obok metod chemicznych, wykorzystuje się prewencyjną metodę biologiczną, polegającą na zabezpieczaniu świeżych pniaków przed zasiedleniem korzeniowcem wieloletnim. W tym celu pniaki opryskuje się wodną zawiesiną zarodników grzyba żylicy olbrzymiej (Phlebia gigantea), który jest gatunkiem konkurencyjnym w stosunku do korzeniowca wieloletniego. Grzyb ten szybciej się rozwija, zajmując niszę siedliskową i wykorzystując substancje pokarmowe z podłoża. Dodatkowo grzybnia żylicy olbrzymiej działa silnie hamująco na rozwój strzępek korzeniowca wieloletniego, powodując zaburzenia w rozwoju ich błony komórkowej i deformację. W ten sposób redukowane są w znaczny sposób rezerwuary, czyli miejsca bytowania korzeniowca.
Bibliografia
Gumińska B., Wojewoda W.: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985.
Mańka K.: Fitopatologia leśna. Warszawa: PWRiL, 1998.
Linki zewnętrzne
pl.wikipedia.org, Korzeniowiec wieloletni [22.05.2014]
indexfungorum.org [22.05.2014]
