Rezerwat Kamienna Góra: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 20: Linia 20:
 
=== O rezerwacie ===
 
=== O rezerwacie ===
  
Rezerwat przyrody „Kamienna Góra” został utworzony na mocy zarządzenia z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 17, poz. 120). Jest rezerwatem leśnym (fitocenotycznym), utworzonym na obszarze 37,11 ha. Przedmiotem ochrony w rezerwacie są zbiorowiska leśne wykształcone w postaci grądu, łęgu jesionowo-olszowego i boru mieszanego.
+
Rezerwat przyrody „Kamienna Góra” został utworzony na mocy zarządzenia z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 17, poz. 120). Jest rezerwatem leśnym (fitocenotycznym), utworzonym na obszarze 37,11 ha. Głównym celem ochrony tego rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych, przyrodniczo-leśnych, krajobrazowych i dydaktycznych stanowiska buczyny pomorskiej w jej aktualnej postaci naturalnej i w otoczeniu zbiorowisk leśnych i bagiennych zajmujących właściwe dla nich siedliska.  
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 30: Linia 30:
  
  
Rezerwat przyrody "Dęby Napiwodzkie" położony jest na terenie nadleśnictwa Jedwabno, w odległości około 5 km na południowy-zachód od miejscowości [[Jedwabno]] ([[powiat szczycieński]]). Centralną część rezerwatu stanowi dobrze wyodrębniony, ciągnący się południkowo, subglacjalny wał ozowy wysokości około 10 m. Oz otoczony  jest obniżeniami z licznymi rowami odwadniającymi, odprowadzającymi nadmiar wód do przepływającej bezpośrednio przy rezerwacie, po wschodniej jego stronie, rzeki Czarna.  
+
Rezerwat Kamienna Góra usytuowany jest w środkowej części Pojezierza Olsztyńskiego. Stanowi zachodnią część uroczyska Kamienna Góra, które w leśnym podziale administracyjnym należy do Nadleśnictwa Kudypy. Drzewostan rezerwatu i uroczyska Kamienna Góra porasta prawie w całości garb moreny czołowej, którego najwyższe
 
+
wyniesienie (Kamienna Góra) osiąga 179 m n.p.m. Garb ten stanowi dobrze zaznaczający się utwór marginalny ciągu morenowego fazy V, powstałego w czasie trzeciego postoju lodowca w fazie pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego.
Największą część rezerwatu (wyniesienia) zajmuje zbiorowisko grądu, zaliczone do odmiany subatlantyckiej ''Stellario-Carpinetum'', mimo że obiekt ten położony jest poza naturalnym zasięgiem występowania buka. W wydzieleniach leśnych porośniętych przez to zbiorowisko występują liczne pomnikowe dęby, w wieku 300-350 lat oraz stare, około 200-letnie sosny. Niewielki fragment rezerwatu, w północno-zachodniej części obiektu, zajmuje bór mieszany pochodzenia antropogenicznego, na żyznym siedlisku lasu świeżego. Najbardziej oddalone od wału ozowego, położone w obniżeniach terenowych, zewnętrzne części rezerwatu zajmuje łęg jesionowo-olszowy ''Fraxino-Alnetum'' z olszami w wieku od 45-95 lat. <br/>
+
Zbiorowiskiem przewodnim w rezerwacie jest buczyna pomorska (Melico-Fagetum), w pełni zróżnicowana wewnętrznie. Porasta ona zbocza Kamiennej Góry  i wierzchowiny garbu morenowego. Tereny niżej usytuowane zajmuje głównie grąd subatlantycki (''Stellario-Carpinetum''), a szczególnie jego podzespół typowy, uzupełniony na większej powierzchni przez świerkowy bór mieszany świeży (''Sambuco racemosi-Piceetum''), który jest dziełem człowieka. Podkreślenia wymaga obecność podgórskiego łęgu jesionowego (''Carici remotae-Fraxinetum'') i zbiorowiska ''Chaerophyllum hirsutum''.
 +
<br/>
  
  
 
=== Zwierzęta ===
 
=== Zwierzęta ===
  
 
+
W rezerwacie stwierdzono występowanie 32 gatunków, z których 21 uznano za lęgowe. Do najbardziej interesujących gatunków należy [[dzięcioł czarny]].
Mimo że rezerwat "Dęby Napiwodzkie" położony jest w odległości zaledwie 300 m od szosy Jedwabno-Nidzica, stanowi teren dość odludny, na którym schronienie znajduje wiele gatunków zwierząt. Łącznie stwierdzono tu bytowanie 17 ssaków, 68 ptaków, 4 gadów, 4 płazów oraz 25 motyli. Wśród nich znajdują się gatunki bardzo rzadkie, zagrożone w Polsce i Europie (m.in. [[wilk]], [[wydra]], [[bóbr]]).
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 44: Linia 44:
  
 
=== Rośliny ===
 
=== Rośliny ===
Dotychczas w rezerwacie "Dęby Napiwodzkie" i na terenie proponowanym do włączenia do rezerwatu stwierdzono 20 gatunków mszaków i 215 gatunków roślin naczyniowych. Występują tu m.in. gatunki objęte ścisłą ochroną: lilia złotogłów, wawrzynek wilczełyko i podkolan biały. Ochroną częściową objęte są: kopytnik pospolity, konwalia majowa, kruszyna pospolita i marzanka wonna. Rzadkimi w kraju gatunkami, obecnymi w rezerwacie są: czartawa drobna, skrzyp zimowy, gwiazdnica długolistna i konietlica łąkowa.
+
W wyniku dotychczasowych badań w rezerwacie "Kamienna Góra" stwierdzono obecność 324 taksonów, w tym: 19 gatunków drzewiastych, 24 gatunki krzewów, 11 gatunków paproci, 4 gatunki skrzypów, 1 gatunek widłaka, 235 taksonów roślin zielnych i krzewinek, 39 gatunków mchów oraz 7 gatunków wątrobowców. Lista gatunków prawnie chronionych jest dość bogata, i obejmuje 23 taksony. Do najrzadszych składników w siedliskach mezotroficznych rezerwatu należy: ''Ribes alpinum'', ''Ribes uva-crispa'', ''Chaerophyllum hirsutum'', ''Circaea alpina'', ''C. intermedia'', ''Corydalis intermedia'', ''Cystopteris fragilis'', ''Equisetum hyemale'', ''Festuca altissima'', ''Lathraea squamaria'', ''Phegopteris connectilis'', Melandrium rubrum i [[Przetacznik górski|''Veronica montana'']].
 
<br/>
 
<br/>
  
  
 
=== Grzyby ===
 
=== Grzyby ===
W rezerwacie „Dęby Napiwodzkie” wyróżniono dotychczas ponad 100 gatunków porostów (grzybów zlichenizowanych). Ten stosunkowo niewielki obiekt zabezpiecza populacje wielu rzadkich w kraju gatunków. Oprócz gatunków chronionych (14 gatunków) oraz porostów zagrożonych wymarciem w skali kraju (36 gatunków) odnotowano tu liczną grupę taksonów charakterystycznych dla dobrze zachowanych zbiorowisk leśnych, w tym 14 gatunków mających status wskaźników niżowych lasów puszczańskich. Szczególnie interesująca jest lichenobiota starych dębów. Na ich korze odnotowano m.in. ''Calicium adspersum'', ''Caloplaca lucifuga'', ''Chaenotheca phaeocephala'', ''Cliostomum corrugatum'' i ''Pertusaria flavida''. W rezerwacie występuje [[granicznik płucnik]] ''Lobaria pulmonaria'', dla którego leśnicy wyznaczyli strefę ochrony. Na szczególną uwagę zasługuje ''Buellia violaceofusca'' – gatunek podany niedawno jako nowy dla bioty krajowej, z jednego stanowiska na Pojezierzu Kaszubskim, w rezerwacie „Dęby Napiwodzkie” został stwierdzony w roku 2012.
 
  
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych rezerwatu „Dęby Napiwodzkie”. Na starych dębach częstym gatunkiem jest [[ozorek dębowy]] ''Fistulina hepatica''. W rezerwacie stwierdzono gatunki z „Czerwonej Listy”, rzadkie i zagrożone w skali kraju: ''Tremella foliacea'' i ''Pleurotus pulmonarius''.
+
Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych rezerwatu. Występuje tu m.in. zagrożony w kraju gatunek - purchawka jeżowata.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 57: Linia 56:
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
  
 +
Buczyna pomorska (''Melico-Fagetum'') w uroczysku na Kamiennej Górze jest najbardziej na wschód wysuniętym stanowiskiem tego zespołu, rozwijającym się w pełnej amplitudzie ekologicznej oraz z typowym składem gatunkowym drzewostanu i roślinności runa.
  
Rezerwat „Dęby Napiwodzkie” jest jednym z ogniw potencjalnego specjalnego obszaru ochrony siedlisk „Ostoja Napiwodzko-Ramucka” w ramach programu Natura 2000 (kod PLH280026).
+
Teren rezerwatu dotrwał on do czasów obecnych w postaci mało zniwelowanej, gdyż wyróżnia się w podłożu niesamowitą kamienistością. Z tego też powodu uroczysko Kamienna Góra trwa nieprzerwanie od niepamiętnych czasów, gdyż jego podłoże zdecydowanie nie nadawało się pod uprawę rolną.
 
<br/>
 
<br/>
  
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
H. Chudyba, Z. Endler: ''Przyroda projektowanego rezerwatu Ostańce Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej''. Chrońmy Przyr. Ojcz. 2 (43): 52-61, 1987.
 
  
 
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego''. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.  
 
S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: ''Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego''. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.  
  
D. Kubiak, A. Zalewska, G. Fiedorowicz: ''Porosty i grzyby wielkoowocnikowe na tle zbiorowisk leśnych południowej Warmii i Mazur''. W: H. Ciecierska, C. Hołdyński (red.), ''Dziedzictwo przyrodnicze Warmii, Mazur i Powiśla'': 181-191. Przewodnik do warsztatów terenowych 56. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego pt. “Interdyscyplinarne i aplikacyjne znaczenie nauk botanicznych”, Olsztyn 24-30 czerwca 2013 r.
+
''Plan Ochrony Leśnego Rezerwatu Przyrody „Kamienna Góra”''. [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 16. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
 
 
''Plan Ochrony Rrezerwaty Przyrody „Dęby Napiwodzkie”''. [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 15. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 82: Linia 78:
 
[[Kategoria: Ochrona przyrody]]
 
[[Kategoria: Ochrona przyrody]]
 
[[Kategoria: Rezerwaty przyrody]]
 
[[Kategoria: Rezerwaty przyrody]]
[[Kategoria: gmina Jedwabno]]
+
[[Kategoria: gmina Jonkowo]]

Wersja z 22:36, 19 mar 2014

Rezerwat przyrody Kamienna Góra

{{{Opis_zdjęcia}}}
Rezerwat Kamienna Góra - płat eutroficznej buczyny wiosną
Rodzaj rezerwatu leśny
Państwo  Polska
Data utworzenia 1995
Powierzchnia 95,14 ha ha
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Rezerwat przyrody Kamienna Góra
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Rezerwat przyrody Kamienna Góra

O rezerwacie

Rezerwat przyrody „Kamienna Góra” został utworzony na mocy zarządzenia z dnia 11 maja 1989 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. Nr 17, poz. 120). Jest rezerwatem leśnym (fitocenotycznym), utworzonym na obszarze 37,11 ha. Głównym celem ochrony tego rezerwatu jest zachowanie ze względów naukowych, przyrodniczo-leśnych, krajobrazowych i dydaktycznych stanowiska buczyny pomorskiej w jej aktualnej postaci naturalnej i w otoczeniu zbiorowisk leśnych i bagiennych zajmujących właściwe dla nich siedliska.

Rezerwat Kamienna Góra


Fizjogeografia terenu i szata roślinna

Rezerwat Kamienna Góra usytuowany jest w środkowej części Pojezierza Olsztyńskiego. Stanowi zachodnią część uroczyska Kamienna Góra, które w leśnym podziale administracyjnym należy do Nadleśnictwa Kudypy. Drzewostan rezerwatu i uroczyska Kamienna Góra porasta prawie w całości garb moreny czołowej, którego najwyższe wyniesienie (Kamienna Góra) osiąga 179 m n.p.m. Garb ten stanowi dobrze zaznaczający się utwór marginalny ciągu morenowego fazy V, powstałego w czasie trzeciego postoju lodowca w fazie pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego. Zbiorowiskiem przewodnim w rezerwacie jest buczyna pomorska (Melico-Fagetum), w pełni zróżnicowana wewnętrznie. Porasta ona zbocza Kamiennej Góry i wierzchowiny garbu morenowego. Tereny niżej usytuowane zajmuje głównie grąd subatlantycki (Stellario-Carpinetum), a szczególnie jego podzespół typowy, uzupełniony na większej powierzchni przez świerkowy bór mieszany świeży (Sambuco racemosi-Piceetum), który jest dziełem człowieka. Podkreślenia wymaga obecność podgórskiego łęgu jesionowego (Carici remotae-Fraxinetum) i zbiorowiska Chaerophyllum hirsutum.


Zwierzęta

W rezerwacie stwierdzono występowanie 32 gatunków, z których 21 uznano za lęgowe. Do najbardziej interesujących gatunków należy dzięcioł czarny.


Rośliny

W wyniku dotychczasowych badań w rezerwacie "Kamienna Góra" stwierdzono obecność 324 taksonów, w tym: 19 gatunków drzewiastych, 24 gatunki krzewów, 11 gatunków paproci, 4 gatunki skrzypów, 1 gatunek widłaka, 235 taksonów roślin zielnych i krzewinek, 39 gatunków mchów oraz 7 gatunków wątrobowców. Lista gatunków prawnie chronionych jest dość bogata, i obejmuje 23 taksony. Do najrzadszych składników w siedliskach mezotroficznych rezerwatu należy: Ribes alpinum, Ribes uva-crispa, Chaerophyllum hirsutum, Circaea alpina, C. intermedia, Corydalis intermedia, Cystopteris fragilis, Equisetum hyemale, Festuca altissima, Lathraea squamaria, Phegopteris connectilis, Melandrium rubrum i Veronica montana.


Grzyby

Dotychczas nie prowadzono szczegółowych badań grzybów wielkoowocnikowych rezerwatu. Występuje tu m.in. zagrożony w kraju gatunek - purchawka jeżowata.


Ciekawostki

Buczyna pomorska (Melico-Fagetum) w uroczysku na Kamiennej Górze jest najbardziej na wschód wysuniętym stanowiskiem tego zespołu, rozwijającym się w pełnej amplitudzie ekologicznej oraz z typowym składem gatunkowym drzewostanu i roślinności runa.

Teren rezerwatu dotrwał on do czasów obecnych w postaci mało zniwelowanej, gdyż wyróżnia się w podłożu niesamowitą kamienistością. Z tego też powodu uroczysko Kamienna Góra trwa nieprzerwanie od niepamiętnych czasów, gdyż jego podłoże zdecydowanie nie nadawało się pod uprawę rolną.


Bibliografia

S. Dąbrowski, B. Polakowski, L. Wołos: Obszary chronione i pomniki przyrody województwa warmińsko-mazurskiego. Urząd Wojewódzki, Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Olsztynie, 1999.

Plan Ochrony Leśnego Rezerwatu Przyrody „Kamienna Góra”. [w:] Rozporządzenie wojewody warmińsko-mazurskiego nr 45 z dnia 8 listopada 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia planów ochrony dla rezerwatów przyrody. Załącznik nr 16. Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 190. Poz. 2673.

Linki zewnętrzne

http://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody_Kamienna_Góra