Brodaczka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| − | |||
| − | |||
'''Brodaczka''' (''Usnea'' Dill. ex Adans.) – rodzaj zlichenizowanych grzybów workowych (porostów) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | '''Brodaczka''' (''Usnea'' Dill. ex Adans.) – rodzaj zlichenizowanych grzybów workowych (porostów) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | ||
| − | + | <br/><br/> | |
[[Plik:usnea subfloridana.jpg|300px|thumb|right|Brodaczka kędzierzawa]] | [[Plik:usnea subfloridana.jpg|300px|thumb|right|Brodaczka kędzierzawa]] | ||
| − | |||
| − | |||
=== Plecha === | === Plecha === | ||
| − | |||
Krzaczkowata, zwisająca lub odstająca od podłoża, złożona z obłych, zwykle rozgałęzionych gałązek. W środku gałązek znajduje się rdzeń (walec osiowy), bardzo elastyczny i odporny na zerwanie. Na świecie znanych jest około 860 gatunków, w Polsce stwierdzono około 50. Do najczęściej spotykanych obecnie w Polsce gatunków można zaliczyć: brodaczkę zwyczajną ''Usnea filipendula'', brodaczkę kępkową ''U. hirta'' i brodaczkę kędzierzawą ''U. subfloridana''. | Krzaczkowata, zwisająca lub odstająca od podłoża, złożona z obłych, zwykle rozgałęzionych gałązek. W środku gałązek znajduje się rdzeń (walec osiowy), bardzo elastyczny i odporny na zerwanie. Na świecie znanych jest około 860 gatunków, w Polsce stwierdzono około 50. Do najczęściej spotykanych obecnie w Polsce gatunków można zaliczyć: brodaczkę zwyczajną ''Usnea filipendula'', brodaczkę kępkową ''U. hirta'' i brodaczkę kędzierzawą ''U. subfloridana''. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
=== Rozmieszczenie i ekologia === | === Rozmieszczenie i ekologia === | ||
| − | |||
| − | |||
Brodaczki rosną przede wszystkim na korze drzew jako epifity. Wyjątkowo spotyka się niektóre gatunki na martwym drewnie. Charakterystycznym dla ty h organizmów siedliskiem są różnego typu lasy. Niektóre gatunki wykazują szczególne przywiązanie do starych lasów o charakterze naturalnym (relikty puszczańskie). | Brodaczki rosną przede wszystkim na korze drzew jako epifity. Wyjątkowo spotyka się niektóre gatunki na martwym drewnie. Charakterystycznym dla ty h organizmów siedliskiem są różnego typu lasy. Niektóre gatunki wykazują szczególne przywiązanie do starych lasów o charakterze naturalnym (relikty puszczańskie). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | |||
| − | |||
Brodaczki to porosty wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, ginące w całej Europie. Wszystkie gatunki z rodzaju brodaczka ''Usnea'' objęte są w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jednocześnie, są porostami zagrożonymi wymarciem, poszczególnym gatunkom przypisano jednak różne kategorie zagrożenia. Duża część spośród gatunków podanych z Polski już prawdopodobnie wyginęła (kategoria EX na "Czerwonej Liście"). Gatunki z tego rodzaju odgrywają ważną rolę w bioindykacji i monitoringu środowiska. | Brodaczki to porosty wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, ginące w całej Europie. Wszystkie gatunki z rodzaju brodaczka ''Usnea'' objęte są w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jednocześnie, są porostami zagrożonymi wymarciem, poszczególnym gatunkom przypisano jednak różne kategorie zagrożenia. Duża część spośród gatunków podanych z Polski już prawdopodobnie wyginęła (kategoria EX na "Czerwonej Liście"). Gatunki z tego rodzaju odgrywają ważną rolę w bioindykacji i monitoringu środowiska. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
=== Ciekawostki === | === Ciekawostki === | ||
| − | |||
Za największy (najdłuższy) porost świata uznaje się niekiedy brodaczkę najdłuższą ''Usnea longissima'', która osiąga do 10 m długości. Gatunek ten rósł w przeszłości także w Polsce, w Karpatach, Puszczy Białowieskiej i [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]]. | Za największy (najdłuższy) porost świata uznaje się niekiedy brodaczkę najdłuższą ''Usnea longissima'', która osiąga do 10 m długości. Gatunek ten rósł w przeszłości także w Polsce, w Karpatach, Puszczy Białowieskiej i [[Puszcza Borecka|Puszczy Boreckiej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | K. Czyżewska, S. Cieśliński: ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce''. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003.<br/> | |
| − | + | S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.<br/> | |
| − | K. Czyżewska, S. Cieśliński: ''Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce''. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003. | ||
| − | |||
| − | S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland''. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006. | ||
| − | |||
W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012. | W. Fałtynowicz: ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów''. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | http://pl.wikipedia.org/wiki/Usnea | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Usnea pl.wikipedia.org, Usnea] [20.04.2014]<br/> |
| − | + | [http://www.mycobank.org/BioloMICS.aspx?Table=Mycobank&Rec=98848&Fields=All mycobank.org] [20.04.2014] | |
| − | http://www.mycobank.org/BioloMICS.aspx?Table=Mycobank&Rec=98848&Fields=All | ||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]] [[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty chronione]] [[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]] | ||
Wersja z 13:49, 22 maj 2014
| Brodaczka | |
| | |
| Usnea | |
| Dill. ex Adans. | |
| |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | miseczniaki (Lecanoromycetes) |
| Rząd | misecznicowce |
| Rodzina | tarczownicowate |
| Rodzaj | brodaczka |
| Synonimy | |
Brodaczka (Usnea Dill. ex Adans.) – rodzaj zlichenizowanych grzybów workowych (porostów) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).
Spis treści
Plecha
Krzaczkowata, zwisająca lub odstająca od podłoża, złożona z obłych, zwykle rozgałęzionych gałązek. W środku gałązek znajduje się rdzeń (walec osiowy), bardzo elastyczny i odporny na zerwanie. Na świecie znanych jest około 860 gatunków, w Polsce stwierdzono około 50. Do najczęściej spotykanych obecnie w Polsce gatunków można zaliczyć: brodaczkę zwyczajną Usnea filipendula, brodaczkę kępkową U. hirta i brodaczkę kędzierzawą U. subfloridana.
Rozmieszczenie i ekologia
Brodaczki rosną przede wszystkim na korze drzew jako epifity. Wyjątkowo spotyka się niektóre gatunki na martwym drewnie. Charakterystycznym dla ty h organizmów siedliskiem są różnego typu lasy. Niektóre gatunki wykazują szczególne przywiązanie do starych lasów o charakterze naturalnym (relikty puszczańskie).
Wartość użytkowa
Brodaczki to porosty wyjątkowo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, ginące w całej Europie. Wszystkie gatunki z rodzaju brodaczka Usnea objęte są w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jednocześnie, są porostami zagrożonymi wymarciem, poszczególnym gatunkom przypisano jednak różne kategorie zagrożenia. Duża część spośród gatunków podanych z Polski już prawdopodobnie wyginęła (kategoria EX na "Czerwonej Liście"). Gatunki z tego rodzaju odgrywają ważną rolę w bioindykacji i monitoringu środowiska.
Ciekawostki
Za największy (najdłuższy) porost świata uznaje się niekiedy brodaczkę najdłuższą Usnea longissima, która osiąga do 10 m długości. Gatunek ten rósł w przeszłości także w Polsce, w Karpatach, Puszczy Białowieskiej i Puszczy Boreckiej.
Bibliografia
K. Czyżewska, S. Cieśliński: Porosty – wskaźniki niżowych lasów puszczańskich w Polsce. Monographiae Botanicae 91: 223–239, 2003.
S. Cieśliński, K. Czyżewska, J. Fabiszewski: Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland. W: Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z Szelag (eds.). W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89, 2006.
W. Fałtynowicz: Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów. Centrum Informacyjne Lasów Państwowych: Warszawa, 2012.
Linki zewnętrzne
pl.wikipedia.org, Usnea [20.04.2014]
mycobank.org [20.04.2014]
