Katolicka Szkoła Polska w Gietrzwałdzie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Ciekawostki) |
(→Osiągnięcia) |
||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
== Osiągnięcia == | == Osiągnięcia == | ||
| − | + | W szkole w [[Gietrzwałd |Gietrzwałdzie]] 25.06.1931 r. zorganizowano pierwsze na Warmii Święto Dziecka. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Uczniowie/Absolwenci == | == Uczniowie/Absolwenci == | ||
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Do szkoły w [[Gietrzwałd |Gietrzwałdzie]] uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1929 - 1933 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: | Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Do szkoły w [[Gietrzwałd |Gietrzwałdzie]] uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1929 - 1933 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco: | ||
Wersja z 11:37, 27 mar 2014
| Szkoła Polska w Gietrzwałdzie | |
| | |
 ...Wymagane...
| |
| Data założenia: | 10.04.1029 |
| Poziom szkoły: | podstawowy |
| Adres: | Gietrzwałd |
Katolicka Szkoła Polska w Gietrzwałdzie – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w Prusach Wschodnich. Powstała w 1929 r. i działała do 1933 r. Pierwszym kierownikiem szkoły był nauczyciel Władysław Jankowski.
Spis treści
Historia
W II poł. XIX w. w Gietrzwałdzie posługiwano się swobodnie językiem polskim, gdyż nauczano go w szkole. Jednak w 1873 r. zakazano nauczania języka polskiego w szkole. Dopiero decyzją Komisji Międzysojuszniczej w 1920 r. zorganizowano szkołę polską w Gietrzwałdzie. Początkowo nauczaniem zajmowała się Maria Boehmówna, od kwietnia Augustyn Klimek. Szkoła mieściła się w domu Antoniego Fiutaka. Na zajęcia przychodziło nawet 82 dzieci. Po przegranym plebiscycie szkołę zamknięto. Kolejny raz otwarcie polskiej szkoły w Gietrzwałdzie miało miejsce 10.04.1929 r. Ponownie wynajęto izbę na naukę szkolną w domu A. Fiutaka. Kierownictwo szkoły objął Władysław Jankowski. Pracował on w szkole tylko osiem miesięcy. W grudniu 1929 r. kolejnym kierownikiem został nauczyciel Bronisław Chabowski. Nowy nauczyciel prowadził chór, zespół teatralny, uczył muzyki i śpiewu młodzież. Wraz z żoną Małgorzatą aktywnie działał na rzecz polskiej mniejszości. Szkoła polska była silnie atakowana ze strony niemieckiej. W związku z tym 10.09.1933 r. zlikwidowano szkołę polską w Gietrzwałdzie. Nauczyciela Chabowskiego przeniesiono do Szkoły Polskiej w Stanclewie.
Cele i zadania
Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929r.
Kadra pedagogiczna
Kierownikami i jednocześnie nauczycielami szkoły byli:
Osiągnięcia
W szkole w Gietrzwałdzie 25.06.1931 r. zorganizowano pierwsze na Warmii Święto Dziecka.
Uczniowie/Absolwenci
Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Gietrzwałdzie uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1929 - 1933 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:
- 1929 - 13 osób
- 1930 - 17 osób
- 1931 - 17 osób
- 1932 - 16 osób
- 1933 - 10 osób
Absolwentami Katolickiej Szkoły Polskiej w Gietrzwałdzie są: Józef i Maria Biegała, Franciszek i Jan Glimscy, Maria Greber, Marta, Józef i Paweł Hermanowscy, Marta i Paweł Kolender, Feliks Kopaczewski, Bernard Lorkowski, Alojzy Sikorski, Franciszek, Hildegarda i Józef Zientek.
Ciekawostki
Dom, w którym mieściła się szkoła polska w latach 1929-1933 po II wojnie światowej, stał się własnością prywatną. Natomiast tablica pamiątkowa, która została umieszczona na budynku w 1957 r. jest zniszczona.
Tablica pamiątkowa
W 1957 r. na budynkach domo A. Fiutaka i A. Sikorskiego umieszczono tablice pamiątkowe poświęcone szkołom polskim z 1920 r. oraz z lat 1929-1933. Po pierwszej szkole pozostał tylko głaz pamiątkowy z napisem:
W tym miejscu w roku 1920
Mieściła się polska szkoła
W Gietrzwałdzie
Uczyli w niej
Ugruntowując polskość
Maria Bem
Augustyn Klimek
Bibliografia
Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960, Warszawa 1978.
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939, Olsztyn 1980.
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.
Piotrowski Franciszek, Wspomnienia polskiego nauczyciela w Niemczech, wstęp i oprac. Filipkowski Tadeusz, Olsztyn 1996.
Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929-1939), [w:] Dziecko w historii - wątek korczakowski, (red.) Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
