Znak Rodła

Rodło
symbol Rodła, źródło: rp.pl [20.03.2014]
Data założenia:	1933 r.
Poziom szkoły:	Związek Polaków w Niemczech
Adres:	Berlin

Rodło – znak używany od 1933 r. przez Związek Polaków w Niemczech, w tym również przez Związek Polaków w Niemczech z siedzibą w Olsztynie.

Historia

Rodło jako godło Związku Polaków w Niemczech powstało po przejęciu przez Adolfa Hitlera władzy w Niemczech w 1933 r. Naziści zakazali wówczas używania przez Polaków w Niemczech znaku Orła Białego, dlatego też Związek Polaków w Niemczech poszukiwał innej symboliki. Z inspiracji dr. Jana Kaczmarka działacze organizacji postanowili utworzyć nowy znak. Nowy znak miał podkreślać narodowy charakter organizacji. W ten sposób powstało Rodło przedstawiające bieg Wisły. Zewnętrznie wyglądało jak pół zmodyfikowanej swastyki, a jednocześnie nią nie było. W ten sposób Polacy w Niemczech uniknęli przyjęcia symboliki nazistowskiej. W rzeczywistości bowiem pozornie podobny do swastyki znak oznaczał łączność Polaków z Niemiec z Polską i był przeciwstawiany swastyce.

Rodło stało się częścią składową znaków kilku organizacji polonijnych w Niemczech i funkcjonowało jako znak wyróżniający różne organizacje polonijne.

Wygląd Rodła

Projekt graficzny Rodła zaproponowała Janina Kłopocka. Artystka przedstawiła biały znak na czerwonym tle, kojarzący się także ze znakami herbów polskich. Znak ten symbolizował stylizowany bieg Wisły z zaznaczonym stołecznym, królewskim miastem – Krakowem jako kolebką polskiej kultury i symbolem trwania oraz ciągłości państwa polskiego.

Nazwa

Autorem nazwy Rodło jest Edmund Osmańczyk, który skojarzył ideogram z herbem rodowym. Neologizm "Rodło" powstał w wyniku skrzyżowania nazwy staropolskiego herbu rodowego "Rodnicy" ze słowem "Godło". Ostatecznie Rodło pochodzi od słów: "Rodzina" (Ród) i "godło". W sierpniu 1932 r. przyjęło je za znak wszystkich Polaków w Niemczech.

Zjazd

Na II Zjeździe Polaków z Zagranicy w 1934 r. w Warszawie odbyły się symboliczne zaślubiny sztandarów przez zanurzenie ich w nurtach Wisły. 5 sierpnia 1934 r. 3000 Polaków z zagranicy przeszło ulicami Warszawy za pocztami sztandarowymi na Wybrzeże Kościuszkowskie nad Wisłą, gdzie odbyły się zaślubiny biało-czerwonych sztandarów ozdobionych Rodłem z poszczególnych dzielnic Związku Polaków w Niemczech. Wiśle kłaniały się m.in. sztandary z Olsztyna, Gietrzwałdu, Szczytna.

Działacze spod znaku Rodła

Działaczami spod znaku Rodła na Warmii i Mazurach byli m.in.: nauczyciele, przedszkolanki, organizatorzy i opiekunowie szkół polskich w byłych Prusach Wschodnich:

• Maria Zientara-Malewska
• ks. Karol Langwald
• August Hoffman
• Seweryn Pieniężny junior
• Jan Dopatka
• Jadwiga Lindner
• Maria Kensbok
• Emilia Sukertowa-Biedrawina
• Jan Maza

Ciekawostki

26 stycznia 2000 r. powstał Katolicki Uczniowski Klub Sportowy "Rodło" działający przy Szkole Podstawowej nr 15 im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Integralną część statutu KUKS "Rodło" stanowi Pięć Prawd Polaków:

• Jesteśmy Polakami!
• Wiara ojców naszych jest wiarą naszych dzieci!
• Polak Polakowi bratem!
• Co dzień Polak Narodowi służy!
• Polska Matką naszą – nie wolno mówić o Matce źle!

Bibliografia

pl.wikipedia.org, Rodło (symbol) [23.04.2014]

Szkoła Podstawowa nr 15 im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie [23.04.2014]