Kapliczki w Barczewie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 18: | Linia 18: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | |||
Na przykładzie [[Barczewo|Barczewa]] widoczna jest czytelna ilustracja kapliczek usytuowanych na dawnych granicach miasta. Najstarszą jest kapliczka przy ul. Warmińskiej, która zwieńczona jest chorągiewką wiatrową z datą 1607 i inicjałami HM. Można twierdzić, że kapliczka jest jedną z najstarszych na Warmii. Usytuowana na niewielkim wyniesieniu prezentuje typ prostej i skromnej architektury. Tynkowana, o dwóch zróżnicowanych szerokością kondygnacjach, w których znajdują się dwie wnęki. We wnęce dolnej zachowana [[Pieta]], a w górnej krucyfiks. W pobliżu dawnej synagogi przy ul. Kościuszki znajduje się kapliczka o datacji z około 1800 roku. Jest ona najbardziej reprezentacyjna i rozbudowana architektonicznie. Jako budowla dwukondygnacyjna jest nakryta czterospadowym dachem. W jednej z blend był zawieszony krucyfiks jaskółczy, który znajduje się obecnie w barczewskim [[muzeum Feliksa Nowowiejskiego]]. Kapliczka, usytuowana przy ul. Granicznej, prezentuje typ prostej architektury o formach nowożytnych. Datowana najpóźniej na sam początek XIX wieku. Jest dwukondygnacyjna z trzema wnękami. W górnych dwóch wnękach zabytkowe figury: Ukrzyżowanie z Marią i św. Janem Ewangelistą i gołębica Ducha Świętego. W centrum miasta na dziedzińcu [[Franciszkański zespól klasztorny|franciszkańskiego zespołu klasztornego]] kapliczka z dekoracją szczytu nawiązującą bardziej do dekoracyjnych form gotyku kamiennego niż do powszechnych na [[Warmia|Warmii]] odniesień do gotyku ceglanego. We wnęce figura franciszkańskiego świętego — Antoniego z Padwy. Kapliczka przy ul. Wojska Polskiego wzniesiona została w 1862 roku. W obecne miejsce została relokowana z drugiej strony ulicy w 1978 roku. Kapliczka posiada swoją analogiczną formę w pobliskim [[Wójtowo|Wójtowie]]. Najskromniej, spośród kapliczek barczewskich, prezentuje się kapliczka przy ul. Olsztyńskiej, która została odbudowana lub wyremontowana w 1949 r. Obecnie otynkowana zacierającym formę grubym tynkiem cementowym. Usytuowana jest na rozdrożu dróg do [[Olsztyn|Olsztyna]] i [[Mokiny|Mokin]]. | Na przykładzie [[Barczewo|Barczewa]] widoczna jest czytelna ilustracja kapliczek usytuowanych na dawnych granicach miasta. Najstarszą jest kapliczka przy ul. Warmińskiej, która zwieńczona jest chorągiewką wiatrową z datą 1607 i inicjałami HM. Można twierdzić, że kapliczka jest jedną z najstarszych na Warmii. Usytuowana na niewielkim wyniesieniu prezentuje typ prostej i skromnej architektury. Tynkowana, o dwóch zróżnicowanych szerokością kondygnacjach, w których znajdują się dwie wnęki. We wnęce dolnej zachowana [[Pieta]], a w górnej krucyfiks. W pobliżu dawnej synagogi przy ul. Kościuszki znajduje się kapliczka o datacji z około 1800 roku. Jest ona najbardziej reprezentacyjna i rozbudowana architektonicznie. Jako budowla dwukondygnacyjna jest nakryta czterospadowym dachem. W jednej z blend był zawieszony krucyfiks jaskółczy, który znajduje się obecnie w barczewskim [[muzeum Feliksa Nowowiejskiego]]. Kapliczka, usytuowana przy ul. Granicznej, prezentuje typ prostej architektury o formach nowożytnych. Datowana najpóźniej na sam początek XIX wieku. Jest dwukondygnacyjna z trzema wnękami. W górnych dwóch wnękach zabytkowe figury: Ukrzyżowanie z Marią i św. Janem Ewangelistą i gołębica Ducha Świętego. W centrum miasta na dziedzińcu [[Franciszkański zespól klasztorny|franciszkańskiego zespołu klasztornego]] kapliczka z dekoracją szczytu nawiązującą bardziej do dekoracyjnych form gotyku kamiennego niż do powszechnych na [[Warmia|Warmii]] odniesień do gotyku ceglanego. We wnęce figura franciszkańskiego świętego — Antoniego z Padwy. Kapliczka przy ul. Wojska Polskiego wzniesiona została w 1862 roku. W obecne miejsce została relokowana z drugiej strony ulicy w 1978 roku. Kapliczka posiada swoją analogiczną formę w pobliskim [[Wójtowo|Wójtowie]]. Najskromniej, spośród kapliczek barczewskich, prezentuje się kapliczka przy ul. Olsztyńskiej, która została odbudowana lub wyremontowana w 1949 r. Obecnie otynkowana zacierającym formę grubym tynkiem cementowym. Usytuowana jest na rozdrożu dróg do [[Olsztyn|Olsztyna]] i [[Mokiny|Mokin]]. | ||
| − | [[Plik:ba2.jpg|left|thumb| | + | [[Plik:ba2.jpg|left|thumb|350px|Kapliczka w Barczewie. © Stanisław Kuprjaniuk]] |
W obrębie obecnych granic administracyjnych Barczewa znajduje się także kapliczka z 1898 roku przy drodze prowadzącej do [[Jeziorany|Jezioran]]. Przed wojną ta budowla o formach neogotyckich przynależała do pobliskiej miejscowości [[Ruszajny]]. | W obrębie obecnych granic administracyjnych Barczewa znajduje się także kapliczka z 1898 roku przy drodze prowadzącej do [[Jeziorany|Jezioran]]. Przed wojną ta budowla o formach neogotyckich przynależała do pobliskiej miejscowości [[Ruszajny]]. | ||
Wersja z 15:35, 22 sty 2014
| Mała architektura sakralna | |
| | |
| typ obiektu: | kapliczki |
| lokalizacja: | przydrożne |
| datacja: | XVIII/XIX |
| powiat: | olsztyński |
| gmina: | Barczewo |
| miejscowość: | Barczewo |
Kapliczki w
Spis treści
Położenie
Kapliczki znajdują się w miejscach granicznych miasta.
Opis
Na przykładzie Barczewa widoczna jest czytelna ilustracja kapliczek usytuowanych na dawnych granicach miasta. Najstarszą jest kapliczka przy ul. Warmińskiej, która zwieńczona jest chorągiewką wiatrową z datą 1607 i inicjałami HM. Można twierdzić, że kapliczka jest jedną z najstarszych na Warmii. Usytuowana na niewielkim wyniesieniu prezentuje typ prostej i skromnej architektury. Tynkowana, o dwóch zróżnicowanych szerokością kondygnacjach, w których znajdują się dwie wnęki. We wnęce dolnej zachowana Pieta, a w górnej krucyfiks. W pobliżu dawnej synagogi przy ul. Kościuszki znajduje się kapliczka o datacji z około 1800 roku. Jest ona najbardziej reprezentacyjna i rozbudowana architektonicznie. Jako budowla dwukondygnacyjna jest nakryta czterospadowym dachem. W jednej z blend był zawieszony krucyfiks jaskółczy, który znajduje się obecnie w barczewskim muzeum Feliksa Nowowiejskiego. Kapliczka, usytuowana przy ul. Granicznej, prezentuje typ prostej architektury o formach nowożytnych. Datowana najpóźniej na sam początek XIX wieku. Jest dwukondygnacyjna z trzema wnękami. W górnych dwóch wnękach zabytkowe figury: Ukrzyżowanie z Marią i św. Janem Ewangelistą i gołębica Ducha Świętego. W centrum miasta na dziedzińcu franciszkańskiego zespołu klasztornego kapliczka z dekoracją szczytu nawiązującą bardziej do dekoracyjnych form gotyku kamiennego niż do powszechnych na Warmii odniesień do gotyku ceglanego. We wnęce figura franciszkańskiego świętego — Antoniego z Padwy. Kapliczka przy ul. Wojska Polskiego wzniesiona została w 1862 roku. W obecne miejsce została relokowana z drugiej strony ulicy w 1978 roku. Kapliczka posiada swoją analogiczną formę w pobliskim Wójtowie. Najskromniej, spośród kapliczek barczewskich, prezentuje się kapliczka przy ul. Olsztyńskiej, która została odbudowana lub wyremontowana w 1949 r. Obecnie otynkowana zacierającym formę grubym tynkiem cementowym. Usytuowana jest na rozdrożu dróg do Olsztyna i Mokin.
W obrębie obecnych granic administracyjnych Barczewa znajduje się także kapliczka z 1898 roku przy drodze prowadzącej do Jezioran. Przed wojną ta budowla o formach neogotyckich przynależała do pobliskiej miejscowości Ruszajny.
Ciekawostki
W Barczewie oprócz kapliczek zostały wzniesione inne obiekty małe architektury. Najstarsza jest ceglana kolumna z XVIII wieku, na której niegdyś umieszczona była figura Chrystusa niosącego krzyż (obecnie współczesny zastępnik). Przy ul. Mostowej, na dwóch czworobocznych kolumnach zostały umieszczone figury św. Agaty i Rozalii (obecnie zastępniki oryginalnych figur). Inna figura maryjna z początku XX wieku znajduje się przy szpitalu miejskim.
Na starym cmentarzu miejskim znajdują się dwa nagrobki pochowanych tam osób duchownych, które zostały zbudowane na kształt kapliczek.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
