Kirkut żydowski w Szczytnie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|miejscowość = Szczytno | |miejscowość = Szczytno | ||
}} <br/> | }} <br/> | ||
| − | ''' | + | ''' Kirkut żydowski w Szczytnie''' |
<br/> | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
[[Plik:sz1.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:sz1.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
[[Plik:sz2.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | [[Plik:sz2.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | ||
| − | [[Plik:sz3.jpg|right|thumb| | + | [[Plik:sz3.jpg|right|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]] |
Kirkut żydowski w [[Szczytno|Szczytnie]] leży przy ul. Łomżyńskiej. | Kirkut żydowski w [[Szczytno|Szczytnie]] leży przy ul. Łomżyńskiej. | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 12:21, 22 sty 2014
| Cmentarze | |
| | |
| typ obiektu: | kirkut żydowski |
| datacja: | 1815 |
| powiat: | szczycieński |
| gmina: | Szczytno |
| miejscowość: | Szczytno |
Kirkut żydowski w Szczytnie
Spis treści
Położenie
Kirkut żydowski w Szczytnie leży przy ul. Łomżyńskiej.
Opis
W opracowaniach dotyczących dziejów Żydów podkreśla się, że należy on do najlepiej zachowanych na Warmii i Mazurach. Potwierdzać to może ilość zachowanych macew i ich stan. Fakt, że kirkut jest także najstarszym w regionie świadczy najstarsza zachowana tutaj macewa, pochodząca z 1833 roku. Na cmentarzu chowano ludzi w latach 1815-1937. Ostatni znany pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX wieku. W 1815 roku tutejsi Żydzi za 20 talarów zakupili działkę za miastem, za którą mieli płacić czynsz w wysokości 60 srebrnych groszy. Grzebano tutaj zmarłych zarówno z terenu miasta, jak i całego powiatu szczycieńskiego. Do końca XIX wieku macewy miały najczęściej formy pionowych „tablic” wykonanych z piaskowca, marmuru lub rzadziej z granitu, często zwieńczonych ozdobnymi szczytami. W wielu przypadkach towarzyszyły im tumby. Nagrobki były wykonywane najczęściej w lokalnych zakładach kamieniarskich, ale również sprowadzano je m.in. z Olsztyna i Bydgoszczy. Niektóre z nich były zdobione płaskorzeźbionymi symbolami religijnymi, związanymi z rodowym i etnicznym pochodzeniem zmarłych. Inskrypcje zamieszczano najczęściej równolegle w języku hebrajskim i niemieckim, choć zdarzają się napisy tylko w jednym z języków.
Ciekawostki
Współcześnie cmentarz żydowski w Szczytnie zajmuje powierzchnię 0,16 ha i jest nieogrodzony. Pomimo dewastacji zaistniałych w czasach III Rzeszy i PRL w 2005 roku naliczono 70 macew, w 2007 roku doliczono się pięćdziesięciu, a obecnie jest ich jeszcze mniej.
Bibliografia
A. Kossert, Die jüdische Gemeinde Ortelsburg. Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Masuren, [w:] Zur Geschichte und Kultur der Juden in Ost- und Westpreussen, red. M. Brocke, M. Heitmann, H. Lordick, Hildesheim 2000.
A. Kossert, Z dziejów gminy żydowskiej w Szczytnie, [w:] Powiat Szczycieński. Przeszłość – współczesność, red. G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk, Szczytno 2006.
G. Świderski, Symbolika płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczytnie, „Rocznik Mazurski”, t. 10, 2006.
G. Świderski, Autorstwo macew z cmentarza żydowskiego w Szczytnie, „Rocznik Mazurski”, t. 11, 2007.
W. Knercer, Cmentarze żydowskie na terenie województwa olsztyńskiego. Historia, stan obecny, [w:] Cmentarze żydowskie, „Studia z dziejów kultury żydowskiej w Polsce”, t. 2, red. J. Woronczak, Wrocław 1995.
