Warmińska chata drewniana: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Warmińska chata drewniana''' - model chaty drewnianej występujący na terenie Warmii do końca XIX w | + | '''Warmińska chata drewniana''' - model chaty drewnianej występujący na terenie Warmii do końca XIX w. |
[[Plik:Warmińska chata drewniana.jpg|240px|thumb|Chata warmińska z Kaborna w Muzeum Budownictwa Ludowego Parku Etnograficznym w Olsztynku,<br/>źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/MBL_Olsztynek_-_24a._Cha%C5%82upa_nr_1_z_Kaborna_%2801%29.jpg wikimedia.org], dostęp 7. grudnia 2013]] | [[Plik:Warmińska chata drewniana.jpg|240px|thumb|Chata warmińska z Kaborna w Muzeum Budownictwa Ludowego Parku Etnograficznym w Olsztynku,<br/>źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/MBL_Olsztynek_-_24a._Cha%C5%82upa_nr_1_z_Kaborna_%2801%29.jpg wikimedia.org], dostęp 7. grudnia 2013]] | ||
| − | |||
== Historia == | == Historia == | ||
Do XVIII w. drewniane chałupy na Warmii i Mazurach były głównie asymetryczne-szerokofrontowe, czyli dwudzielne – z wyróżnioną większą częścią mieszkalną i mniejszą częścią inwentarzową oraz poddaszem służącym za spichlerz. Dach pokryty był trzciną, kąt dachu wynosił około 40 stopni. Od XIX w. stopniowo następowały zmiany w budownictwie ludowym. Stosowano nowe ulepszone konstrukcje - chałupy symetryczne-szerokofrontowe – trójdzielne, oraz materiały np. kamienną podmurówkę. Wnętrze typowej chaty warmińskiej w zależności od wielkości domu i zamożności właścicieli składało się z 4 do 6 pomieszczeń. Centralnym miejscem w chacie była za zwyczaj [[czarna kuchnia]] – komin, którą otaczały pozostałe pomieszczenia. Wejście przez sień znajdowało się za zwyczaj od strony podwórka, a okna zdobiły niebieskie lub bordowe okiennice. Warmińskie chaty od mazurskich wyróżnia większa ilość detali architektonicznych i większe zróżnicowanie form np. [[chata podcieniowa]]. Pod koniec XIX w. budownictwo murowane zaczęło wypierać drewniane. | Do XVIII w. drewniane chałupy na Warmii i Mazurach były głównie asymetryczne-szerokofrontowe, czyli dwudzielne – z wyróżnioną większą częścią mieszkalną i mniejszą częścią inwentarzową oraz poddaszem służącym za spichlerz. Dach pokryty był trzciną, kąt dachu wynosił około 40 stopni. Od XIX w. stopniowo następowały zmiany w budownictwie ludowym. Stosowano nowe ulepszone konstrukcje - chałupy symetryczne-szerokofrontowe – trójdzielne, oraz materiały np. kamienną podmurówkę. Wnętrze typowej chaty warmińskiej w zależności od wielkości domu i zamożności właścicieli składało się z 4 do 6 pomieszczeń. Centralnym miejscem w chacie była za zwyczaj [[czarna kuchnia]] – komin, którą otaczały pozostałe pomieszczenia. Wejście przez sień znajdowało się za zwyczaj od strony podwórka, a okna zdobiły niebieskie lub bordowe okiennice. Warmińskie chaty od mazurskich wyróżnia większa ilość detali architektonicznych i większe zróżnicowanie form np. [[chata podcieniowa]]. Pod koniec XIX w. budownictwo murowane zaczęło wypierać drewniane. | ||
| Linia 10: | Linia 9: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Pokropek Marian, ''Osadnictwo i budownictwo'', w:''Kultura ludowa Mazurów i Warmiaków'', red. J. Burszta, Wrocław 1976, s. 111-181.<br/> | |
| − | + | Cyfus Edward, ''Moja Warmia'', Dąbrówno 2012, s. 13-18. | |
Wersja z 11:26, 7 gru 2013
Warmińska chata drewniana - model chaty drewnianej występujący na terenie Warmii do końca XIX w.
źródło: wikimedia.org, dostęp 7. grudnia 2013
Historia
Do XVIII w. drewniane chałupy na Warmii i Mazurach były głównie asymetryczne-szerokofrontowe, czyli dwudzielne – z wyróżnioną większą częścią mieszkalną i mniejszą częścią inwentarzową oraz poddaszem służącym za spichlerz. Dach pokryty był trzciną, kąt dachu wynosił około 40 stopni. Od XIX w. stopniowo następowały zmiany w budownictwie ludowym. Stosowano nowe ulepszone konstrukcje - chałupy symetryczne-szerokofrontowe – trójdzielne, oraz materiały np. kamienną podmurówkę. Wnętrze typowej chaty warmińskiej w zależności od wielkości domu i zamożności właścicieli składało się z 4 do 6 pomieszczeń. Centralnym miejscem w chacie była za zwyczaj czarna kuchnia – komin, którą otaczały pozostałe pomieszczenia. Wejście przez sień znajdowało się za zwyczaj od strony podwórka, a okna zdobiły niebieskie lub bordowe okiennice. Warmińskie chaty od mazurskich wyróżnia większa ilość detali architektonicznych i większe zróżnicowanie form np. chata podcieniowa. Pod koniec XIX w. budownictwo murowane zaczęło wypierać drewniane.
Bibliografia
Pokropek Marian, Osadnictwo i budownictwo, w:Kultura ludowa Mazurów i Warmiaków, red. J. Burszta, Wrocław 1976, s. 111-181.
Cyfus Edward, Moja Warmia, Dąbrówno 2012, s. 13-18.
