Konspiracyjny Związek Mazurów: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zobacz też) |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|Grafika = | |Grafika = | ||
|Opis_grafiki = | |Opis_grafiki = | ||
| − | |Rodzaj_organizacji = | + | |Rodzaj_organizacji = organizacja tajna |
| − | |Profil_dzialalnosci = | + | |Profil_dzialalnosci = działalność narodowa |
| − | |Rok_zalozenia = | + | |Rok_zalozenia = 1943 |
}} | }} | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
| − | Organizacja funkcjonowała jako Mazurski | + | Organizacja funkcjonowała jako Mazurski Instytut Badawczy, przekształcony następnie w [[lkiwm: Instytut Mazurski w Olsztynie|Instytut Mazurski]]. Działał w ramach istniejącej [[Komisja Oświatowa Prus Wschodnich Tajnej Organizacji Nauczycielskiej|Komisji Oświatowej Prus Wschodnich Tajnej Organizacji Nauczycielskiej]]. |
| − | W 1944 roku powstało Biuro Ziem Zachodnich, organ podlegający Delegaturze Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj. | + | W 1944 roku powstało [[Biuro Ziem Zachodnich]], organ podlegający Delegaturze Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj. Biuro odpowiedzialne było za przygotowanie kadry nauczycielskiej, urzędniczej, która w przyszłości miała stworzyć bazę administracji polskiej na terenie Prus Wschodnich. Wybuch powstania warszawskiego wstrzymał dalsze prace. Poza tym niewielu działaczy Biura chciało podjąć współpracę z Komitetem Wyzwolenia Narodowego. Próbę współpracy podjęli jednak przedstawiciele Konspiracyjnego Związku Mazurów, którzy pragnęli uczestniczyć w planowaniu bliskiej przyszłości ludności mazurskiej. W tym momencie najważniejszym celem okazała się obrona Mazurów przed skutkami ofensywy radzieckiej. W listopadzie 1944 roku Karol Małłek oraz [[lkwim: Hieronim Skurpski|Hieronim Skurpski]] jako delegaci Związku spotkali się z Bolesławem Bierutem w Lublinie. Przekazali mu memoriał poświęcony omówieniu zasad organizacji życia polskiego na obszarze [[Mazury|Mazur]]. W memoriale - który stanowił zarazem program organizacji - postulowano m.in. opuszczenie przez Niemców mazurskiej ziemi, utworzenie województwa mazurskiego, przeprowadzenie reformy rolnej, roztoczenie opieki nad zabytkami. Administracja i szkolnictwo miały mieć wyłącznie polski charakter. Działacze Konspiracyjnego Związku Mazurów jako stolicę województwa mazurskiego widzieli Królewiec lub [[Olsztyn]]. [[Jerzy Burski]] z ramienia Związku został wybrany posłem Krajowej Rady Narodowej. Część postulatów i wniosków organizacji została wprowadzona w życie. 14 marca 1945 roku Jerzy Burski został drugim zastępcą pełnomocnika Rządu na [[Okręg Mazurski]]. Od 1945 placówka Instytutu Mazurskiego rozpoczęła pracę w Olsztynie. Trzy lata później jednostka została przekształcona w stację naukową poznańskiego Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego. Wkrótce intencje i plany Konspiracyjnego Związku Mazurów skonfrontowane zostały z trudnościami powojennej rzeczywistości oraz kierunkiem polityki wytyczonej przez władze Polski Ludowej. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Osoby związane z organizacją == | == Osoby związane z organizacją == | ||
*[[lkwim:Bohdan Wilamowski|Bohdan Wilamowski]] | *[[lkwim:Bohdan Wilamowski|Bohdan Wilamowski]] | ||
| Linia 28: | Linia 22: | ||
*[[lkwim: Bohdan Wilamowski| Bohdan Wilamowski]] | *[[lkwim: Bohdan Wilamowski| Bohdan Wilamowski]] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011. | ||
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | #''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 00:05, 17 lis 2014
| Konspiracyjny Związek Mazurów | |
| | |
| Rodzaj organizacji | organizacja tajna |
| Profil działalności | działalność narodowa |
| Rok założenia | 1943 |
Konspiracyjny Związek Mazurów- założony w 1943 roku w Radości pod Warszawą z inicjatywy Karola Małłka.
Historia
Organizacja funkcjonowała jako Mazurski Instytut Badawczy, przekształcony następnie w Instytut Mazurski. Działał w ramach istniejącej Komisji Oświatowej Prus Wschodnich Tajnej Organizacji Nauczycielskiej.
W 1944 roku powstało Biuro Ziem Zachodnich, organ podlegający Delegaturze Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj. Biuro odpowiedzialne było za przygotowanie kadry nauczycielskiej, urzędniczej, która w przyszłości miała stworzyć bazę administracji polskiej na terenie Prus Wschodnich. Wybuch powstania warszawskiego wstrzymał dalsze prace. Poza tym niewielu działaczy Biura chciało podjąć współpracę z Komitetem Wyzwolenia Narodowego. Próbę współpracy podjęli jednak przedstawiciele Konspiracyjnego Związku Mazurów, którzy pragnęli uczestniczyć w planowaniu bliskiej przyszłości ludności mazurskiej. W tym momencie najważniejszym celem okazała się obrona Mazurów przed skutkami ofensywy radzieckiej. W listopadzie 1944 roku Karol Małłek oraz Hieronim Skurpski jako delegaci Związku spotkali się z Bolesławem Bierutem w Lublinie. Przekazali mu memoriał poświęcony omówieniu zasad organizacji życia polskiego na obszarze Mazur. W memoriale - który stanowił zarazem program organizacji - postulowano m.in. opuszczenie przez Niemców mazurskiej ziemi, utworzenie województwa mazurskiego, przeprowadzenie reformy rolnej, roztoczenie opieki nad zabytkami. Administracja i szkolnictwo miały mieć wyłącznie polski charakter. Działacze Konspiracyjnego Związku Mazurów jako stolicę województwa mazurskiego widzieli Królewiec lub Olsztyn. Jerzy Burski z ramienia Związku został wybrany posłem Krajowej Rady Narodowej. Część postulatów i wniosków organizacji została wprowadzona w życie. 14 marca 1945 roku Jerzy Burski został drugim zastępcą pełnomocnika Rządu na Okręg Mazurski. Od 1945 placówka Instytutu Mazurskiego rozpoczęła pracę w Olsztynie. Trzy lata później jednostka została przekształcona w stację naukową poznańskiego Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego. Wkrótce intencje i plany Konspiracyjnego Związku Mazurów skonfrontowane zostały z trudnościami powojennej rzeczywistości oraz kierunkiem polityki wytyczonej przez władze Polski Ludowej.
Osoby związane z organizacją
- Bohdan Wilamowski
- Karol Małłek
- Jerzy Burski
- Walter Późny
- Bohdan Wilamowski
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
- Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Przypisy
Zobacz też
