Instytucje Otoczenia Biznesu

Instytucje otoczenia biznesu (IOB) – instytucje nie działające dla zysku oferujące przedsiębiorcom usługi wspierające związane z tworzeniem, prowadzeniem i rozwojem przedsiębiorstwa. Oferta instytucji otoczenia biznesu obejmuje udzielanie informacji, szkolenia, doradztwo, usługi B+R itp. .

Informacje podstawowe

Instytucje non-profit, nie działające dla zysku lub przeznaczające zysk na cele statutowe zgodnie z zapisami w statucie lub równoważnym dokumencie, działające na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Podmioty posiadające bazę materialną, techniczną, zasoby ludzkie i kompetencyjne niezbędne do świadczenia usług na rzecz sektora MŚP. Do tej kategorii zaliczamy: agencje rozwoju regionalnego i lokalnego, ośrodki szkoleniowo-doradcze, fundusze, organizacje reprezentujące przedsiębiorców, instytucje proinnowacyjne działające na rzecz innowacyjności: centra transferu technologii instytuty i ośrodki badawczo-rozwojowe pełniące rolę centrów oraz ośrodki innowacji i przedsiębiorczości do których zaliczamy inkubatory przedsiębiorczości i inkubatory technologiczne, centra/parki naukowo-technologiczne itp. .

Obecnie funkcjonuje w Polsce około 700 instytucji otoczenia biznesu, które świadczą przede wszystkim usługi w zakresie:

• wspierania przedsiębiorczości,
• ułatwiania rozpoczynania działalności gospodarczej oraz pomocy nowotworzonym przedsiębiorstwom,
• tworzenia korzystnych warunków w zakresie transferu nowych rozwiązań technologicznych,
• podnoszenia jakości zasobów ludzkich przedsiębiorstw poprzez szkolenia i doradztwo,
• wsparcia powiązań kooperacyjnych przedsiębiorstw,
• tworzenia sieci współpracy i animacji środowiska innowacyjnego przedsiębiorstw,
• zapewniania dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania przedsiębiorstwom, w szczególności MSP, podejmującym różnego rodzaju przedsięwzięcia inwestycyjne .
  

IOB w woj. warmińsko-mazurskim

Szczegółowe analizy IOB z woj. warmińsko-mazurskiego przeprowadzono przy okazji realizowanego przez Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego projektu ukierunkowanego na stworzenie sieci nowoczesnych IOB ([Regionalny System Usług|RSU – Sieć InnoWaMa]). W ich ramach przebadano 54 spośród 126 zidentyfikowanych organizacji .

Z badań wynika, że prawie połowa z nich funkcjonuje w podregionie olsztyńskim, 25% zlokalizowana jest w podregionie elbląskim, 17% w podregionie ełckim, co oznacza, że ich rozmieszczenie jest bardzo nierównomierne na terenie całego województwa.

Instytucje te to głównie podmioty działające nie dla zysku, mające formę prawną przede wszystkim stowarzyszeń i fundacji, a znaleźć można wśród nich agencje rozwoju regionalnego/lokalnego, ośrodki doradczo-szkoleniowe, organizacje reprezentujące przedsiębiorców, ośrodki wspierania przedsiębiorczości, centrum transferu technologii, ośrodki badawczo-rozwojowe, inkubatory oraz parki przemysłowe (w fazie organizacji znajdują się także parki naukowo-technologiczne).

Duża liczba działających w regionie instytucji nie tworzy jednak wystarczającego efektu synergii. Instytucje te w małym stopniu współpracują ze sobą. Brak jest wystarczającej wiedzy na temat działań podejmowanych przez inne instytucje, brak też przepływu informacji na temat zakresu działalności, podejmowanych inicjatyw, posiadanych doświadczeń. Zmniejsza to efektywność funkcjonowania tych instytucji i ich wpływ na poprawę konkurencyjności i innowacyjności regionu.

Instytucje te pozyskują środki finansowe z bieżącej działalności, z funduszy europejskich oraz ze składek członkowskich, przy czym środki europejskie wydają się mieć tutaj najbardziej istotne znaczenie. Jednocześnie postrzegane są one jako dość słabe finansowo, a bliska perspektywa końca okresu finansowania różnorodnych działań tych instytucji ze środków europejskich w wielu przypadkach stwarza niepewność co do ich przyszłości.

Instytucje otoczenia biznesu funkcjonujące w woj. warmińsko-mazurskim mają bardzo zróżnicowany profil działalności i podejmują bardzo szeroki zakres zadań, wśród których wyróżnić można przede wszystkim usługi szkoleniowo-edukacyjne (świadczone przez ponad 42% instytucji), usługi doradczo-informacyjne (świadczone przez prawie 26% IOB) oraz usługi doradczo-informacyjne w zakresie finansów (ok. 22%). Po 13% instytucji świadczyło usługi doradczo-informacyjne w zakresie technologii, pomoc finansową i reprezentowanie przedsiębiorców. Mniej niż 10% instytucji świadczy usługi kojarzenia partnerów gospodarczych, organizuje uczestnictwo w targach i misjach gospodarczych, udostępnia infrastrukturę instytucjonalną i stymuluje współpracę między przedsiębiorstwami. Tylko niespełna 4% IOB prowadzi audyty technologiczne oraz organizuje targi. Rozkład przestrzenny poszczególnych rodzajów usług także jest nierównomierny – największa liczba usług (w tym usług innowacyjnych) jest świadczona przez instytucje w podregionie olsztyńskim. Z pewnością ten nierównomierny rozkład utrudnia dostęp do niektórych usług, szczególnie firmom najmniejszym, lecz z drugiej strony możliwe jest, że usługi te świadczone są przede wszystkim tam, gdzie jest na nie zapotrzebowanie ze strony przedsiębiorstw.

Część instytucji otoczenia biznesu w woj. warmińsko-mazurskim należy do Krajowego Systemu Usług dla małych i średnich przedsiębiorstw:

• 5 instytucji pełni funkcję Punktu Konsultacyjnego (w tym jedna jest Regionalnym Punktem Konsultacyjnym),
• 1 instytucja należy do Krajowej Sieci Innowacji,
• 10 podmiotów prowadzących fundusz pożyczkowy jest członkami KSU,
• 10 podmiotów prowadzących fundusz poręczeniowy jest członkami KSU .

W grupie kluczowych IOB w regionie znajdują się m.in.:

1. Cech Rzemieślników i Przedsiębiorców,
2. Centrum Innowacji i Transferu Technologii,
3. Działdowska Agencja Rozwoju S.A.,
4. Fundacja „Wspieranie i Promocja Przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach”,
5. Fundacja Rozwoju Regionu Łukta,
6. Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej,
7. Iławska Izba Gospodarcza,
8. Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności,
9. Nidzicka Fundacja Rozwoju „NIDA”,
10. Stowarzyszenie Centrum Rozwoju Ekonomicznego Pasłęka,
11. Warmińsko-Mazurska Agencja Energetyczna sp. z o.o.,
12. Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.,
13. Warmińsko-Mazurska Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.,
14. Warmińsko-Mazurski Fundusz „Poręczenia Kredytowe” sp. z o.o.,
15. Warmińsko-Mazurski Związek Pracodawców Prywatnych,
16. Zrzeszenie Prywatnego Handlu i Usług.

Bibliografia

Badanie instytucji otoczenia biznesu województwa warmińsko-mazurskiego pod kątem konkurencyjności i innowacyjności świadczonych usług wraz z rekomendacjami

Burdecka W. 2004. Instytucje otoczenia biznesu. PARP, Warszawa]

http://rsu.warmia.mazury.pl/iob [2.07.2014]

http://dolnyslask.pl/default.aspx?docId=6152 [2.07.2014]

Koncepcja funkcjonowania Regionalnego Systemu Usług w ramach projektu systemowego Regionalny System Usług – Sieć InnoWaMa]

Wojarska M., Marks-Bielska R., Babuchowska K. 2012. Innowacyjność i konkurencyjność IOB jako stymulanta rozwoju woj. warmińsko-mazurskiego. Ekonomia. Prace Naukowe UE we Wrocławiu, nr 2(19), s. 103-113.