Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) – jeden z pięciu krajowych programów operacyjnych w oparciu o które wdrażane są fundusze unijne 2007-2013. Rolę instytucji zarządzającej pełni Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.

Informacje podstawowe

Jest to drugi, co do wielkości alokacji, krajowy program operacyjnym. Obejmuje on całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce w latach 2007-2013. Głównym celem Programu jest wzrost zatrudnienia i spójności społecznej, co ma być osiągnięte poprzez:

• podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo;
• zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego;
• poprawę zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce;
• upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy;
• zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług *wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa;
• wzrost spójności terytorialnej.

Środki zarezerwowane na realizację PO KL dofinansowują tzw. projekty „miękkie” , obejmujące m.in.: szkolenia, doradztwo, realizację kampanii promocyjnych czy przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym (priorytety I-V), jak i regionalnym (VI-IX). Powodem przyjęcia takiego rozwiązania było założenie o większej efektywności programów wdrażanych regionalnie, a także fakt dużego zróżnicowania regionalnego w Polsce.

Jako wyznacznik przyjęto, iż w ramach komponentu centralnego wsparciem obejmowane są systemy i struktury (np. system egzaminów zewnętrznych czy struktury Publicznych Służb Zatrudnienia). Wsparcie to, kierowane do grup o jednolitych potrzebach w skali kraju, ma charakter ogólnopolski i ponadregionalny. Taki podział uwarunkowany jest porządkiem prawnym i funkcjonującymi na szczeblu centralnym wyspecjalizowanymi instytucjami realizującymi zadania dla konkretnych grup docelowych lub podmiotów. Odnosi się to m.in. do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), realizującego zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) właściwej dla zadań z zakresu wsparcia dla przedsiębiorstw oraz OHP, które realizują działania w zakresie aktywizacji zawodowej młodzieży, a także przeciwdziałania marginalizacji i wykluczenia tej grupy społecznej. W ramach komponentu centralnego wsparcie jest udzielane za pomocą instrumentów zawartych w stosownych ustawach.

W komponencie regionalnym pomoc kierowana jest bezpośrednio do osób i grup społecznych z terenu danych regionów. Podział środków finansowych pomiędzy województwa w ramach komponentu regionalnego został dokonany na podstawie liczby mieszkańców województwa, stopy bezrobocia, liczby małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych w województwie, liczby osób utrzymujących się z rolnictwa oraz wskaźnika regionalnego zróżnicowania PKB na głowę mieszkańca. Dodatkowe wsparcie finansowe otrzymało pięć województw Polski Wschodniej, w celu przyśpieszenia procesów rozwojowych i pełniejszego włączenia się tych obszarów w procesy tworzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. W efekcie zastosowanego algorytmu podział alokacji ogółem na województwa ukształtował się następująco:

• dolnośląskie – 499,18 mln euro;
• kujawsko-pomorskie – 453,35 mln euro;
• lubelskie – 547,31 mln euro;
• lubuskie – 184,28 mln euro;
• łódzkie – 517,71 mln euro;
• małopolskie – 610,10 mln euro;
• mazowieckie – 935,32 mln euro;
• opolskie – 229,93 mln euro;
• podkarpackie – 494,56 mln euro;
• podlaskie – 267,693 mln euro;
• pomorskie – 401,13 mln euro;
• śląskie – 759,43 mln euro;
• świętokrzyskie – 360,31 mln euro;
• warmińsko-mazurskie – 390,354 mln euro;
• wielkopolskie – 625,27 mln euro;
• zachodniopomorskie – 377,20 mln euro.

Ogółem, na realizację Programu wyasygnowano kwotę ponad 11,7 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 10,0 mld euro, a pozostałe 1,7 mld euro stanowią środki krajowe .

Na strukturę Programu składa się 10 osi priorytetowych:

• Zatrudnienie i integracja społeczna - 430,26 mln euro EFS;
• Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących - 671,93 mln euro EFS;
• Wysoka jakość systemu oświaty - 674,67 mln euro EFS;
• Szkolnictwo wyższe i nauka - 837,56 mln euro EFS;
• Dobre rządzenie - 487,35 mln euro EFS;
• Rynek pracy otwarty dla wszystkich - 2.063,71 mln euro EFS;
• Promocja integracji społecznej - 1.363,01 mln euro EFS;
• Regionalne kadry gospodarki - 1.394,07 mln euro EFS;
• Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach - 1.684,51 mln euro EFS;
• Pomoc techniczna - 400,29 mln euro EFS.

PO KL w woj. warmińsko-mazurskim

Komponent regionalny PO KL wdrażany jest na Warmii i Mazurach przez dwie instytucje, tj.:

1. Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (instytucja pośrednicząca odpowiedzialna za priorytety VII, VIII – działanie 8.2, IX);
2. Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (instytucja pośrednicząca II stopnia odpowiedzialna za priorytety VI, VIII – działanie 8.1) .

W latach 2012-2013 beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego podpisali 4103 umowy na realizację projektów współfinansowanych środkami z PO KL, w tym w komponencie regionalnym 3890 (tab. 1).

Tabela. 1. Liczba podpisanych umów w ramach PO KL (2012-2013)

	2012	2013
Zatrudnienie i integracja społeczna	4	7
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących	55	55
Wysoka jakość systemu oświaty	35	45
Szkolnictwo wyższe i nauka	0	0
Dobre rządzenie	89	102
Rynek pracy otwarty dla wszystkich	929	1047
Promocja integracji społecznej	493	728
Regionalne kadry gospodarki	610	782
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach	1108	1333
Pomoc techniczna	4	4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

W ramach PO KL 2007-2013 beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego zrealizowali projekty na łączną kwotę 1.831.676.024,92 zł. Woj. warmińsko-mazurskie na tle pozostałych regionów Polski w zakresie wartości projektów zrealizowanych w ramach PO KL zaprezentowano na rysunku 1. Wartość projektów zrealizowanych w latach 2011-2012 przy współudziale środków z charakteryzowanego Programu, w podziale na osie priorytetowe zestawiono w tabeli 2.

Rys. 1. Wartość projektów współfinansowanych środkami z PO KL – woj. warmińsko-mazurskie na tle kraju (stan na koniec 2013 r.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://www.mojapolis.pl/ [1.07.2014]

Tabela. 2. Wartość projektów zrealizwanych w ramach PO KL (2011-2013)

	2011	2012	2013
Zatrudnienie i integracja społeczna	0,00	0,00	0,00
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących	2551102,76	12842292,69	18499205,97
Wysoka jakość systemu oświaty	2503313,99	12974047,71	47082864,43
Szkolnictwo wyższe i nauka	0,00	0,00	0,00
Dobre rządzenie	10164914,17	17560197,49	26706862,21
Rynek pracy otwarty dla wszystkich	55769292,07	91311431,35	109936455,05
Promocja integracji społecznej	25521859,20	39537263,64	57243675,61
Regionalne kadry gospodarki	83681414,74	130999238,91	178141968,11
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach	109881771,23	163330895,04	200464985,96
Pomoc techniczna	26142495,23	26142495,23	26142495,23

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

Bibliografia

http://www.efs.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/Instytucjewprogramach.aspx [1.07.2014]

http://www.mojapolis.pl/ [1.07.2014]

Program Operacyjny Kapitał Ludzki