Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) – jeden z pięciu krajowych programów operacyjnych w oparciu o które wdrażane są fundusze unijne 2007-2013. Rolę instytucji zarządzającej pełni Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.

Informacje podstawowe

Jest to drugi, co do wielkości alokacji, krajowy program operacyjnym. Obejmuje on całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce w latach 2007-2013. Głównym celem Programu jest wzrost zatrudnienia i spójności społecznej, co ma być osiągnięte poprzez:

• podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo;
• zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego;
• poprawę zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce;
• upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy;
• zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług *wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa;
• wzrost spójności terytorialnej.

Środki zarezerwowane na realizację PO KL dofinansowują tzw. projekty „miękkie” , obejmujące m.in.: szkolenia, doradztwo, realizację kampanii promocyjnych czy przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Program składa się z 10 Priorytetów, realizowanych zarówno na poziomie centralnym (priorytety I-V), jak i regionalnym (VI-IX). Powodem przyjęcia takiego rozwiązania było założenie o większej efektywności programów wdrażanych regionalnie, a także fakt dużego zróżnicowania regionalnego w Polsce.

Jako wyznacznik przyjęto, iż w ramach komponentu centralnego wsparciem obejmowane są systemy i struktury (np. system egzaminów zewnętrznych czy struktury Publicznych Służb Zatrudnienia). Wsparcie to, kierowane do grup o jednolitych potrzebach w skali kraju, ma charakter ogólnopolski i ponadregionalny. Taki podział uwarunkowany jest porządkiem prawnym i funkcjonującymi na szczeblu centralnym wyspecjalizowanymi instytucjami realizującymi zadania dla konkretnych grup docelowych lub podmiotów. Odnosi się to m.in. do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), realizującego zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) właściwej dla zadań z zakresu wsparcia dla przedsiębiorstw oraz OHP, które realizują działania w zakresie aktywizacji zawodowej młodzieży, a także przeciwdziałania marginalizacji i wykluczenia tej grupy społecznej. W ramach komponentu centralnego wsparcie jest udzielane za pomocą instrumentów zawartych w stosownych ustawach.

W komponencie regionalnym pomoc kierowana jest bezpośrednio do osób i grup społecznych z terenu danych regionów. Podział środków finansowych pomiędzy województwa w ramach komponentu regionalnego został dokonany na podstawie liczby mieszkańców województwa, stopy bezrobocia, liczby małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych w województwie, liczby osób utrzymujących się z rolnictwa oraz wskaźnika regionalnego zróżnicowania PKB na głowę mieszkańca. Dodatkowe wsparcie finansowe otrzymało pięć województw Polski Wschodniej, w celu przyśpieszenia procesów rozwojowych i pełniejszego włączenia się tych obszarów w procesy tworzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. W efekcie zastosowanego algorytmu podział alokacji ogółem na województwa ukształtował się następująco:

• dolnośląskie – 499,18 mln euro;
• kujawsko-pomorskie – 453,35 mln euro;
• lubelskie – 547,31 mln euro;
• lubuskie – 184,28 mln euro;
• łódzkie – 517,71 mln euro;
• małopolskie – 610,10 mln euro;
• mazowieckie – 935,32 mln euro;
• opolskie – 229,93 mln euro;
• podkarpackie – 494,56 mln euro;
• podlaskie – 267,693 mln euro;
• pomorskie – 401,13 mln euro;
• śląskie – 759,43 mln euro;
• świętokrzyskie – 360,31 mln euro;
• warmińsko-mazurskie – 390,354 mln euro;
• wielkopolskie – 625,27 mln euro;
• zachodniopomorskie – 377,20 mln euro.

Ogółem, na realizację Programu wyasygnowano kwotę ponad 11,7 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 10,0 mld euro, a pozostałe 1,7 mld euro stanowią środki krajowe .

Na strukturę Programu składa się 10 osi priorytetowych:

• Zatrudnienie i integracja społeczna - 430,26 mln euro EFS;
• Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących - 671,93 mln euro EFS;
• Wysoka jakość systemu oświaty - 674,67 mln euro EFS;
• Szkolnictwo wyższe i nauka - 837,56 mln euro EFS;
• Dobre rządzenie - 487,35 mln euro EFS;
• Rynek pracy otwarty dla wszystkich - 2.063,71 mln euro EFS;
• Promocja integracji społecznej - 1.363,01 mln euro EFS;
• Regionalne kadry gospodarki - 1.394,07 mln euro EFS;
• Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach - 1.684,51 mln euro EFS;
• Pomoc techniczna - 400,29 mln euro EFS.

PO KL w woj. warmińsko-mazurskim

Komponent regionalny PO KL wdrażany jest na Warmii i Mazurach przez dwie instytucje, tj.:

1. Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (instytucja pośrednicząca odpowiedzialna za priorytety VII, VIII – działanie 8.2, IX);
2. Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (instytucja pośrednicząca II stopnia odpowiedzialna za priorytety VI, VIII – działanie 8.1) .

Do 31 grudnia 2013 r. beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego podpisali 4103 umowy na realizację projektów współfinansowanych środkami z PO KL, w tym w komponencie regionalnym 3890 (tab. 1).

Tabela. 1. Liczba podpisanych umów w ramach PO KL (stan na 31.12.2013)

	2013
Zatrudnienie i integracja społeczna	7
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących	55
Wysoka jakość systemu oświaty	45
Szkolnictwo wyższe i nauka	0
Dobre rządzenie	102
Rynek pracy otwarty dla wszystkich	1047
Promocja integracji społecznej	728
Regionalne kadry gospodarki	782
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach	1333
Pomoc techniczna	4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

W ramach PO KL 2007-2013 beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego zrealizowali projekty na łączną kwotę 1.831.676.024,92 zł. Woj. warmińsko-mazurskie na tle pozostałych regionów Polski w zakresie wartości projektów zrealizowanych w ramach PO KL zaprezentowano na rysunku 1. Wartość projektów zrealizowanych w latach 2011-2012 przy współudziale środków z charakteryzowanego Programu, w podziale na osie priorytetowe zestawiono w tabeli 2.

Rys. 1. Wartość projektów współfinansowanych środkami z PO KL – woj. warmińsko-mazurskie na tle kraju (stan na koniec 2013 r.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie: http://www.mojapolis.pl/ [1.07.2014]

Tabela. 2. Wartość projektów zrealizwanych w ramach PO KL (stan na 31.12.2013 r.)

	2013
Zatrudnienie i integracja społeczna	0,00
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących	18499205,97
Wysoka jakość systemu oświaty	47082864,43
Szkolnictwo wyższe i nauka	0,00
Dobre rządzenie	26706862,21
Rynek pracy otwarty dla wszystkich	109936455,05
Promocja integracji społecznej	57243675,61
Regionalne kadry gospodarki	178141968,11
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach	200464985,96
Pomoc techniczna	26142495,23

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

Bibliografia

http://www.efs.gov.pl/OrganizacjaFunduszyEuropejskich/Strony/Instytucjewprogramach.aspx [1.07.2014]

http://www.mojapolis.pl/ [1.07.2014]

Program Operacyjny Kapitał Ludzki