Łajs (gmina Purda): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | + | Jest to miejscowość o typowo mazurskim charakterze, położona tuż przy granicy z [[Warmia|Warmią]]. Tradycja łączy wieś z [[Prusy Książęce|Prusami Książęcymi]]. Wieś została założona przez zarząd lasów królewskich na podstawie dokumentu wystawionego w 1708 roku na nazwisko sołtysa Macieja Urbańskiego. Proces zasiedlania przebiegał powoli; w 1765 roku we wsi mieszkał tylko sołtys, karczmarz i jeden chłop. W 1785 roku obszar wsi powiększono; składała się ona wówczas z 10 chałup. W tym czasie w miejscowości miał funkcjonować młyn. W wyniku procesu scalania gruntów na północ od wsi powstały 4 gospodarstwa chłopskie. Obręb zwartej zabudowy wsi był zamieszkany w 1928 roku przez 234 osoby. W 1905 roku we wsi uruchomiono szkołę, a w 1939 roku przedszkole. W XIX stuleciu założono cmentarz ewangelicki. | |
Obecnie Łajs ma charakter wsi letniskowej. Znajdują się tu gospodarstwa agroturystyczne i pensjonat. | Obecnie Łajs ma charakter wsi letniskowej. Znajdują się tu gospodarstwa agroturystyczne i pensjonat. | ||
| Linia 43: | Linia 43: | ||
W 2004 roku dla celów turystycznych urządzono w miejscowości symboliczne przejście graniczne między Warmią i Mazurami. | W 2004 roku dla celów turystycznych urządzono w miejscowości symboliczne przejście graniczne między Warmią i Mazurami. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
*budynek dawnej szkoły | *budynek dawnej szkoły | ||
Wersja z 11:13, 9 sty 2015
| Łajs | |
| | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Purda |
| Liczba ludności (2010) | 31 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łajs | |
| Położenie na mapie Polski  Łajs | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łajs (niem. Layss) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 31 mieszkańców.
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, między jeziorami Łajskim a Kośno, 5 km na południowy wschód od Nowej Wsi.
Dzieje miejscowości
Jest to miejscowość o typowo mazurskim charakterze, położona tuż przy granicy z Warmią. Tradycja łączy wieś z Prusami Książęcymi. Wieś została założona przez zarząd lasów królewskich na podstawie dokumentu wystawionego w 1708 roku na nazwisko sołtysa Macieja Urbańskiego. Proces zasiedlania przebiegał powoli; w 1765 roku we wsi mieszkał tylko sołtys, karczmarz i jeden chłop. W 1785 roku obszar wsi powiększono; składała się ona wówczas z 10 chałup. W tym czasie w miejscowości miał funkcjonować młyn. W wyniku procesu scalania gruntów na północ od wsi powstały 4 gospodarstwa chłopskie. Obręb zwartej zabudowy wsi był zamieszkany w 1928 roku przez 234 osoby. W 1905 roku we wsi uruchomiono szkołę, a w 1939 roku przedszkole. W XIX stuleciu założono cmentarz ewangelicki.
Obecnie Łajs ma charakter wsi letniskowej. Znajdują się tu gospodarstwa agroturystyczne i pensjonat.
W 2004 roku dla celów turystycznych urządzono w miejscowości symboliczne przejście graniczne między Warmią i Mazurami.
Zabytki
- budynek dawnej szkoły
- tradycyjne drewniane chałupy
- cmentarz ewangelicki założony w XIX wieku; odrestaurowany i ogrodzony
Bibliografia
Przewodnik turystyczny po gminie Purda, Purda 2013.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
purda.pl [12.11.2013]
verwaltungsgeschichte.de [12.11.2013]
