Boguchwały

Boguchwały
Boguchwały. Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [24.06.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Miłakowo
Liczba ludności (2010)	672 (łącznie Boguchwały, Pojezierce, Sąglewo)
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-310
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Boguchwały
Położenie na mapie Polski Boguchwały
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Boguchwały (niem. Reichau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo. Do 1954 roku siedziba gminy Boguchwały. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Miłakowo, poczta Boguchwały. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w którym mieszkają 672 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Nagraba.

Położenie

Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w odległości 12 km od Miłakowa, 15 km na wschód od Morąga. Na zachód od Boguchwał znajduje się Jezioro Czarne.

Dzieje miejscowości

Boguchwały założono w 1320 roku jako wieś czynszową na prawie chełmińskim. W 1620 roku w miejscowości wybudowano barokowy kościół, a wkrótce otwarto szkołę parafialną. W 1858 roku Boguchwały liczyły 583 mieszkańców. Majątek ziemski wraz z czterema folwarkami należał do hrabiów zu Dohnów-Schlodien. Powstał po zakończeniu wojny trzynastoletniej. Pod koniec XIX wieku obejmował prawie 2000 ha. Na początku XX wieku został wydzielony z obszarem liczącym 400 ha i sprzedany Schümannowi. Majątek pozostał w rękach tej rodziny do 1945 roku. W 1939 roku wieś liczyła 226 gospodarstw domowych z 881 mieszkańcami. 534 osoby utrzymywały się z rolnictwa lub leśnictwa, 147 osób z pracy w przemyśle lub rzemiośle a 25 z pracy w handlu lub komunikacji. W tym czasie były tu 64 gospodarstwa rolne. Od 1941 roku w miejscowości znajdował się podobóz Stalagu I A dla jeńców radzieckich.

Przyroda

Pomiędzy Ponarami a Boguchwałami znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.

Zabytki

We wsi znajduje się dwór pochodzący z 2. połowy XIX wieku i park dworski. Obecnie jest pod opieką Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Do najciekawszych zabytków Boguchwał należy dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, zbudowany w 1620 roku. We wnętrzu kościoła znajduje się ołtarz z 1856 roku. Kościół został rozbudowany w 1877 roku i kolejny raz na początku XX wieku.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [18.08.2013]
Baza Informacji Lokalnej Miłakowo [18.08.2013]
Rejestr Zabytków Nieruchomych [18.08.2013]
Wikipedia [24.06.2014]