Rzeka Pasłęka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Przyroda) |
(→Bieg rzeki) |
||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
== Bieg rzeki == | == Bieg rzeki == | ||
Płynie na pograniczu pojezierzy: [[Pojezierze Mazurskie|Mazurskiego]] i Wschodniopomorskiego oraz we wschodniej części Pobrzeża Gdańskiego. Od źródeł płynie na północny-zachód, początkowo zachodnim skrajem Pojezierza Olsztyńskiego. W górnym biegu erozyjna dolina Pasłęki jest głęboko wcięta w poziom akumulacji lodowcowej. Rzeka przepływa przez kilka jezior, m.in. [[Jezioro Sarąg|Sarąg]] (poniżej jeziora dolina Pasłęka ma charakter przełomu), [[Jezioro Łęguty|Łęguty]] i [[Jezioro Isąg|Isąg]]. | Płynie na pograniczu pojezierzy: [[Pojezierze Mazurskie|Mazurskiego]] i Wschodniopomorskiego oraz we wschodniej części Pobrzeża Gdańskiego. Od źródeł płynie na północny-zachód, początkowo zachodnim skrajem Pojezierza Olsztyńskiego. W górnym biegu erozyjna dolina Pasłęki jest głęboko wcięta w poziom akumulacji lodowcowej. Rzeka przepływa przez kilka jezior, m.in. [[Jezioro Sarąg|Sarąg]] (poniżej jeziora dolina Pasłęka ma charakter przełomu), [[Jezioro Łęguty|Łęguty]] i [[Jezioro Isąg|Isąg]]. | ||
| − | Za pośrednictwem dopływów Pasłęka ma połączenie z [[Jezioro Wulpińskie|Jeziorem Wulpińskim]] (przez rzekę [[rzeka | + | Za pośrednictwem dopływów Pasłęka ma połączenie z [[Jezioro Wulpińskie|Jeziorem Wulpińskim]] (przez rzekę [[rzeka Giłwa|Giłwę]]). Pasłęka zmienia wielokrotnie kierunek biegu, szczególnie od ujścia [[Rzeka Drwęca Warmińska|Drwęcy Warmińskiej]] na [[Równina Warmińska|Równinie Warmińskiej]]. Oprócz bardzo licznych meandrów zatacza szeroko łuki. W dolnym biegu, w rejonie wsi [[Pierzchały]], znajduje się zapora wodna i spiętrzenie wód. W Pierzchałach i w [[Braniewo|Braniewie]] na rzece elektrownie wodne. |
Pasłęka uchodzi do Zalewu Wiślanego w pobliżu osady Nowa Pasłęka. Rzeka żeglowna od Braniewa.<br/> | Pasłęka uchodzi do Zalewu Wiślanego w pobliżu osady Nowa Pasłęka. Rzeka żeglowna od Braniewa.<br/> | ||
Ważniejsze miejscowości nad dopływami: [[Gietrzwałd]] (nad Giłwą), [[Miłakowo]] (nad Miłakówką), [[Orneta]] (nad Drwęcą Warmińską). Ważniejsze miejscowości nad Pasłęką: [[Łęgury]], [[Mostkowo]], Braniewo.<br> | Ważniejsze miejscowości nad dopływami: [[Gietrzwałd]] (nad Giłwą), [[Miłakowo]] (nad Miłakówką), [[Orneta]] (nad Drwęcą Warmińską). Ważniejsze miejscowości nad Pasłęką: [[Łęgury]], [[Mostkowo]], Braniewo.<br> | ||
Dopływy: | Dopływy: | ||
| − | * rzeki: Stara Pasłęka, Wałsza, Giłwa, Jemiołówka, Morąg, Miłakówka | + | * rzeki: [[Rzeka Stara Pasłęka|Stara Pasłęka]], [[Rzeka Wałsza|Wałsza]], [[Rzeka Giłwa|Giłwa]], [[Rzeka Jemiołówka|Jemiołówka]], [[Rzeka Morąg|Morąg]], [[Rzeka Miłakówka|Miłakówka]] |
* strugi: Bardynka, Biebrza, Drwęca Warmińska, Lipówka, Łaźnica, Młynówka, Młyńska Struga | * strugi: Bardynka, Biebrza, Drwęca Warmińska, Lipówka, Łaźnica, Młynówka, Młyńska Struga | ||
| − | * kanały: Kanał Rusy, Kanał Skolity, Kanał Energetyczny<br> | + | * kanały: [[Kanał Rusy]], [[Kanał Skolity]], [[Kanał Energetyczny]]<br> |
| + | |||
== Przyroda == | == Przyroda == | ||
Cały bieg rzeki objęty jest ochroną w ramach sieci [[Natura 2000 Rzeka Pasłęka|Natura 2000]] o pow. 8418,5 ha. Ostoja jest siedliskiem bytowania ośmiu gatunków ryb cennych dla Europy m.in. bolenia i głowacza białopłetwego, kozy oraz trzech gatunków minogów. W dolinie Pasłęki występuje dziewięć rodzajów siedlisk ważnych dla ochrony europejskiej przyrody. Są to m.in. grąd środkowoeuropejski, lasy łęgowe i żyzne buczyny. Teren ten jest również ważną ostoja ptaków. Występuje tu 47 gatunków ptaków cennych z europejskiego punktu widzenia m.in. bocian czarny, derkacz, brodziec leśny, rybitwa czubata, rybitwa białoczelna oraz wiele ptaków drapieżnych. | Cały bieg rzeki objęty jest ochroną w ramach sieci [[Natura 2000 Rzeka Pasłęka|Natura 2000]] o pow. 8418,5 ha. Ostoja jest siedliskiem bytowania ośmiu gatunków ryb cennych dla Europy m.in. bolenia i głowacza białopłetwego, kozy oraz trzech gatunków minogów. W dolinie Pasłęki występuje dziewięć rodzajów siedlisk ważnych dla ochrony europejskiej przyrody. Są to m.in. grąd środkowoeuropejski, lasy łęgowe i żyzne buczyny. Teren ten jest również ważną ostoja ptaków. Występuje tu 47 gatunków ptaków cennych z europejskiego punktu widzenia m.in. bocian czarny, derkacz, brodziec leśny, rybitwa czubata, rybitwa białoczelna oraz wiele ptaków drapieżnych. | ||
Wersja z 23:44, 24 lut 2015
| Pasłęka |
Rzeka Pasłęka – rzeka w północno-wschodniej Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, płynąca przez Pojezierze Mazurskie oraz Pobrzeża Gdańskie. Ma długość – według różnych publikacji – od 169 km do 211 km. Pasłęka uchodzi do Zalewu Wiślanego.
Spis treści
Położenie w województwie warmińsko-mazurskim
Wypływa na wysokości 153 m n.p.m. na Pojezierzu Olsztyńskim, z jeziora Pasłęk, koło wsi Gryźliny, na północny-wschód od Olsztynka.
Bieg rzeki
Płynie na pograniczu pojezierzy: Mazurskiego i Wschodniopomorskiego oraz we wschodniej części Pobrzeża Gdańskiego. Od źródeł płynie na północny-zachód, początkowo zachodnim skrajem Pojezierza Olsztyńskiego. W górnym biegu erozyjna dolina Pasłęki jest głęboko wcięta w poziom akumulacji lodowcowej. Rzeka przepływa przez kilka jezior, m.in. Sarąg (poniżej jeziora dolina Pasłęka ma charakter przełomu), Łęguty i Isąg.
Za pośrednictwem dopływów Pasłęka ma połączenie z Jeziorem Wulpińskim (przez rzekę Giłwę). Pasłęka zmienia wielokrotnie kierunek biegu, szczególnie od ujścia Drwęcy Warmińskiej na Równinie Warmińskiej. Oprócz bardzo licznych meandrów zatacza szeroko łuki. W dolnym biegu, w rejonie wsi Pierzchały, znajduje się zapora wodna i spiętrzenie wód. W Pierzchałach i w Braniewie na rzece elektrownie wodne.
Pasłęka uchodzi do Zalewu Wiślanego w pobliżu osady Nowa Pasłęka. Rzeka żeglowna od Braniewa.
Ważniejsze miejscowości nad dopływami: Gietrzwałd (nad Giłwą), Miłakowo (nad Miłakówką), Orneta (nad Drwęcą Warmińską). Ważniejsze miejscowości nad Pasłęką: Łęgury, Mostkowo, Braniewo.
Dopływy:
- rzeki: Stara Pasłęka, Wałsza, Giłwa, Jemiołówka, Morąg, Miłakówka
- strugi: Bardynka, Biebrza, Drwęca Warmińska, Lipówka, Łaźnica, Młynówka, Młyńska Struga
- kanały: Kanał Rusy, Kanał Skolity, Kanał Energetyczny
Przyroda
Cały bieg rzeki objęty jest ochroną w ramach sieci Natura 2000 o pow. 8418,5 ha. Ostoja jest siedliskiem bytowania ośmiu gatunków ryb cennych dla Europy m.in. bolenia i głowacza białopłetwego, kozy oraz trzech gatunków minogów. W dolinie Pasłęki występuje dziewięć rodzajów siedlisk ważnych dla ochrony europejskiej przyrody. Są to m.in. grąd środkowoeuropejski, lasy łęgowe i żyzne buczyny. Teren ten jest również ważną ostoja ptaków. Występuje tu 47 gatunków ptaków cennych z europejskiego punktu widzenia m.in. bocian czarny, derkacz, brodziec leśny, rybitwa czubata, rybitwa białoczelna oraz wiele ptaków drapieżnych.
Znaczenie
Pasłęka jest żeglowna od ujścia w Nowej Pasłęce do Braniewa poniżej elektrowni. Na rzece zbudowano pięć elektrowni wodnych:
- Braniewo moc 0,815 MVA
- Pierzchały moc 3,3 MVA, największa na Pasłęce, zbudowana w 1936 r., razem z elektrownią powstał zbiornik zaporowy o powierzchni 240 ha zwany Zbiornikiem Pierzchalskim lub Jeziorem Pierzchalskim
- Stygajny
- Kormoran w Łęguckim Młynie
- MEW Kasztanowo moc zainstalowana 0,09 MW, po całkowitym zniszczeniu odbudowana i uruchomiona w 1989 r.
Na rzece Pasłęce wytyczony jest szlak kajakowy, jednak ze względu na znajdujący się na części rzeki rezerwat przyrody niezbędne jest uzyskanie zgody konserwatora przyrody na spływ.
Bibliografia
wikipedia.org [20.12.2014]
rzekipolski.info [20.12.2014]
encyklopedia.pwn.pl[20.12.2014]
Natura 2000 [20.12.2014]
mojemazury.pl [20.12.2014]
