Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Parafia infobox | {{Parafia infobox | ||
|nazwa = Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim | |nazwa = Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim | ||
|grafika = nowee.jpg | |grafika = nowee.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Źródło: [http://www.zamiasto.com.pl/miejsce_zdjecia,537,0,Kosciol-pw-sw-Tomasza-Apostola-Nowe-Miasto-Lubawskie.html | + | |podpis grafiki = Źródło: [http://www.zamiasto.com.pl/miejsce_zdjecia,537,0,Kosciol-pw-sw-Tomasza-Apostola-Nowe-Miasto-Lubawskie.html zamiasto.com.pl] |
|siedziba = Nowe Miasto Lubawskie | |siedziba = Nowe Miasto Lubawskie | ||
|adres = ul. Kościelna 10, 13-300 Nowe Miast Lubawskie | |adres = ul. Kościelna 10, 13-300 Nowe Miast Lubawskie | ||
| Linia 10: | Linia 9: | ||
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]] | |wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]] | ||
|kościół = [[Kościół rzymskokatolicki|rzymskokatolickie]] | |kościół = [[Kościół rzymskokatolicki|rzymskokatolickie]] | ||
| − | |1. jednostka typ = | + | |1. jednostka typ = Diecezja |
|1. jednostka nazwa = toruńska | |1. jednostka nazwa = toruńska | ||
| − | |2. jednostka typ = | + | |2. jednostka typ = Dekanat |
|2. jednostka nazwa = Nowe Miasto Lubawskie | |2. jednostka nazwa = Nowe Miasto Lubawskie | ||
|obiekt sakralny funkcja = [[Kościół(budynek)|Kościół]] | |obiekt sakralny funkcja = [[Kościół(budynek)|Kościół]] | ||
|obiekt sakralny = Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim | |obiekt sakralny = Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim | ||
|dzień wspomnienia = 3 lipca | |dzień wspomnienia = 3 lipca | ||
| − | |www = | + | |www = |
}} | }} | ||
| − | '''Parafia pw. św. Tomasza Apostoła | + | '''Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim''' – parafia rzymskokatolicka w diecezji toruńskiej, w dekanacie [[Nowe Miasto Lubawskie]]. Proboszczem parafii jest ks. kan. [[Zbigniew Markowski]]. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
==Dzieje parafii== | ==Dzieje parafii== | ||
| − | Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim została założona mniej więcej w tym samym czasie co same miasto, a więc ok. 1325 r. Źródła historyczne niewiele mówią na temat dziejów parafii w epoce średniowiecza. Pierwsze wzmianki są datowane dopiero na schyłek XV w. i dotyczą tamtejszego duchownego. | + | Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim została założona mniej więcej w tym samym czasie, co same miasto, a więc ok. 1325 r. Źródła historyczne niewiele mówią na temat dziejów parafii w epoce średniowiecza. Pierwsze wzmianki są datowane dopiero na schyłek XV w. i dotyczą tamtejszego duchownego. |
| + | |||
| + | Teren, na którym później miała powstać parafia, administracyjnie należał do diecezji chełmińskiej. Taki stan rzeczy utrzymywał się do XIV w. Ok. 5 lat przed lokacją miasta obszar ten wszedł w skład diecezji pomezańskiej. Mocą bulli papieskiej z 1601 r. parafię oddano pod opiekę diecezji chełmińskiej, tak jak to miało miejsce pierwotnie. | ||
| − | + | Okres reformacji odbił się szerokim echem na obszarze parafii św. Tomasza Apostoła. Idee reformatorów zostały przyjęte przez znaczą część mieszkańców Nowego Miasta. Wedle szacunków w wieku XVII protestanci stanowili już połowę ogółu mieszkańców. Walkę w obronie wiary katolickiej podjęła m.in. rodzina Działyńskich. Paweł Działyński podjął nawet kroki w celu sprowadzenia do miasta reformatorów w celu zaniechania szerzenia się protestanckich idei, co nastąpiło w 1624 r. W tym okresie wybudowany został klasztor, który jednak został doszczętnie zniszczony za sprawą wojsk szwedzkich (1629 r.). | |
| − | + | Na terenie Nowego Miasta w I poł. XIX w. katolicy stanowili ok. 58% populacji miasta. | |
| − | + | Od wybuchu II wojny światowej duchowieństwo parafii św. Tomasza Apostoła było silnie prześladowane. Naziści przejęli władzę nad tym obszarem już na początku wojny, tj. 03.09.1939 r. Dwa dni później aresztowano ówczesnego proboszcza [[Leon Pryba|Leona Prybę]], który był więziony przez Niemców jeszcze kilka razy. Zmarł w obozie w Dachau w 1942 r. | |
| − | |||
==Kościół parafialny== | ==Kościół parafialny== | ||
| − | Kościół pw. św. Tomasza Apostoła zaczęto budować ok. roku 1325 | + | Kościół pw. św. Tomasza Apostoła zaczęto budować ok. roku 1325. 9 lutego 1971 r. świątynia zyskała status bazyliki mniejszej (dekret ''Sacra Congregatio pro Cultu Divino''). |
| − | + | Obiekt wzniesiono w stylu gotyckim. Budynek posiada trzy nawy. W budowę późniejszej bazyliki byli zaangażowani członkowie [[Zakonu Krzyżackiego]]. Świątynia przeżywała największy okres świetności na przestrzeni XVII/XVIII w. dzięki zaangażowaniu [[Jan Ewertowski|Jana Ewertowskiego]] pełniącego funkcję proboszcza parafii. | |
| − | Obiekt wzniesiono w stylu gotyckim. Budynek posiada trzy nawy. W budowę późniejszej bazyliki byli zaangażowani członkowie [[Zakonu Krzyżackiego]]. | ||
| − | |||
| − | Świątynia przeżywała największy okres świetności na przestrzeni XVII/XVIII w. dzięki zaangażowaniu [[Jana Ewertowskiego]] pełniącego funkcję proboszcza parafii. | ||
| − | Do dnia dzisiejszego w bazylice można podziwiać cenne malowidła ścienne datowane na okres średniowiecza oraz wieku XVIII (w stylu barokowym). | + | Do dnia dzisiejszego w [[lkwim: Bazylika Mniejsza św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim|bazylice nowomiejskiej]] można podziwiać cenne malowidła ścienne datowane na okres średniowiecza oraz wieku XVIII (w stylu barokowym). |
==Nieistniejące zabytki sakralne== | ==Nieistniejące zabytki sakralne== | ||
* Kaplica św. Wawrzyńca | * Kaplica św. Wawrzyńca | ||
| Linia 46: | Linia 42: | ||
==Kler parafialny== | ==Kler parafialny== | ||
Proboszcz: ks. kan. Zbigniew Markowski | Proboszcz: ks. kan. Zbigniew Markowski | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | + | [http://www.sanktuariummbl.diecezja.torun.pl/ Parafia św. Tomasza w Nowym Mieście Lubawskim][09.08.2014] <br/> | |
| − | + | [http://www.deon.pl/parafie-koscioly/parafia-kosciol,7640,sw-tomasza-apostola-sanktuarium-matki-bozej-lakowskiej,nowe-miast-lubawskie.html deon.pl][09.08.2014] | |
| − | + | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] [[Kategoria: Diecezja toruńska]] [[Kategoria: Dekanat Nowe Miasto Lubawskie]] [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | |
| − | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Kościół | ||
Wersja z 14:13, 28 lut 2015
| Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim | |
| | |
 Źródło: zamiasto.com.pl
| |
| Siedziba | Nowe Miasto Lubawskie |
| Adres | ul. Kościelna 10, 13-300 Nowe Miast Lubawskie |
| Data powołania | ok. 1325 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolickie |
| Diecezja | toruńska |
| Dekanat | Nowe Miasto Lubawskie |
| Kościół | Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim |
| Wspomnienie liturgiczne | 3 lipca |
Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim – parafia rzymskokatolicka w diecezji toruńskiej, w dekanacie Nowe Miasto Lubawskie. Proboszczem parafii jest ks. kan. Zbigniew Markowski.
Spis treści
Dzieje parafii
Parafia pw. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim została założona mniej więcej w tym samym czasie, co same miasto, a więc ok. 1325 r. Źródła historyczne niewiele mówią na temat dziejów parafii w epoce średniowiecza. Pierwsze wzmianki są datowane dopiero na schyłek XV w. i dotyczą tamtejszego duchownego.
Teren, na którym później miała powstać parafia, administracyjnie należał do diecezji chełmińskiej. Taki stan rzeczy utrzymywał się do XIV w. Ok. 5 lat przed lokacją miasta obszar ten wszedł w skład diecezji pomezańskiej. Mocą bulli papieskiej z 1601 r. parafię oddano pod opiekę diecezji chełmińskiej, tak jak to miało miejsce pierwotnie.
Okres reformacji odbił się szerokim echem na obszarze parafii św. Tomasza Apostoła. Idee reformatorów zostały przyjęte przez znaczą część mieszkańców Nowego Miasta. Wedle szacunków w wieku XVII protestanci stanowili już połowę ogółu mieszkańców. Walkę w obronie wiary katolickiej podjęła m.in. rodzina Działyńskich. Paweł Działyński podjął nawet kroki w celu sprowadzenia do miasta reformatorów w celu zaniechania szerzenia się protestanckich idei, co nastąpiło w 1624 r. W tym okresie wybudowany został klasztor, który jednak został doszczętnie zniszczony za sprawą wojsk szwedzkich (1629 r.).
Na terenie Nowego Miasta w I poł. XIX w. katolicy stanowili ok. 58% populacji miasta.
Od wybuchu II wojny światowej duchowieństwo parafii św. Tomasza Apostoła było silnie prześladowane. Naziści przejęli władzę nad tym obszarem już na początku wojny, tj. 03.09.1939 r. Dwa dni później aresztowano ówczesnego proboszcza Leona Prybę, który był więziony przez Niemców jeszcze kilka razy. Zmarł w obozie w Dachau w 1942 r.
Kościół parafialny
Kościół pw. św. Tomasza Apostoła zaczęto budować ok. roku 1325. 9 lutego 1971 r. świątynia zyskała status bazyliki mniejszej (dekret Sacra Congregatio pro Cultu Divino). Obiekt wzniesiono w stylu gotyckim. Budynek posiada trzy nawy. W budowę późniejszej bazyliki byli zaangażowani członkowie Zakonu Krzyżackiego. Świątynia przeżywała największy okres świetności na przestrzeni XVII/XVIII w. dzięki zaangażowaniu Jana Ewertowskiego pełniącego funkcję proboszcza parafii.
Do dnia dzisiejszego w bazylice nowomiejskiej można podziwiać cenne malowidła ścienne datowane na okres średniowiecza oraz wieku XVIII (w stylu barokowym).
Nieistniejące zabytki sakralne
- Kaplica św. Wawrzyńca
- Kaplica św. Jerzego
- Dom zakonny Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo
Kler parafialny
Proboszcz: ks. kan. Zbigniew Markowski
Bibliografia
Parafia św. Tomasza w Nowym Mieście Lubawskim[09.08.2014]
deon.pl[09.08.2014]
