Pogobie Tylne: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pogobia Tylnego | |dopełniacz wsi = Pogobia Tylnego | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości = [[Kategoria: wieś sołecka]] wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = piski | + | |powiat = [[Kategoria: powiat piski]] piski |
| − | |gmina = Pisz | + | |gmina = [[Kategoria: gmina Pisz]] Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Pogobie Tylne''' (niem. ''Hinter Pogobien'', od 1933 r. ''Hirschwalde'') – wieś w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. | + | <big>'''Pogobie Tylne''' (niem. ''Hinter Pogobien'', od 1933 r. ''Hirschwalde'') – [[wieś sołecka]] w [[województwoa warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat piski|powiecie piskim]], w [[gmina Pisz|gminie Pisz]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w Puszczy Piskiej, na południowym krańcu Jeziora Pogubie Małe, w odległości 13 km na południe od Pisza. | + | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], w [[Puszcza Piska|Puszczy Piskiej]], na południowym krańcu [[Jezioro Pogubie Małe|Jeziora Pogubie Małe]], w odległości 13 km na południe od [[Pisz|Pisza]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś powstała jako osada szkatułowa w 1707 roku. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Do połowy XIX wieku zajmowali się głównie eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich, w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. | + | Wieś powstała jako [[osada szkatułowa]] w 1707 roku. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Do połowy XIX wieku zajmowali się głównie eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich, w [[Wądołek|Wądołku]]. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków. |
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 62 dzieci. | Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 62 dzieci. | ||
| − | Większość mieszkańców opuściła wieś w 1945 roku, reszta zdecydowała się później na emigrację. Nowi osiedleńcy napływali głównie zza dawnej granicy - z Kurpi. Dobrze zachowało się dawne budownictwo drewniane, a nowo powstające domy nawiązują do mazurskich tradycji budowniczych. | + | Większość mieszkańców opuściła wieś w 1945 roku, reszta zdecydowała się później na emigrację. Nowi osiedleńcy napływali głównie zza dawnej granicy - z [[Kurpie|Kurpi]]. Dobrze zachowało się dawne [[budownictwo drewniane]], a nowo powstające domy nawiązują do mazurskich tradycji budowniczych. |
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mirosław Wachowski]]<ref>Źródło:http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]</ref>. | ||
| − | + | Liczba mieszkańców wsi Pogobie Tylne w poszczególnych okresach: | |
| − | Liczba mieszkańców | ||
1857 – 214 osób | 1857 – 214 osób | ||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
*Zachowało się wiele przykładów budownictwa drewnianego, zarówno domy mieszkalne, jak i zabudowania gospodarcze | *Zachowało się wiele przykładów budownictwa drewnianego, zarówno domy mieszkalne, jak i zabudowania gospodarcze | ||
| − | *Budynek szkoły z początków XX wieku, murowany | + | *[[Budynek szkoły]] z początków XX wieku, murowany |
*Murowany dom z początków XX wieku (nr 5) | *Murowany dom z początków XX wieku (nr 5) | ||
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z początków XX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914-1915 | + | *Dawny [[cmentarz ewangelicki]] z początków XX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914-1915 |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 82: | Linia 82: | ||
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 24.08.2013] | #Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 24.08.2013] | ||
#Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 24.08.2013] | #Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 24.08.2013] | ||
| − | + | #Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pogobie_tylne [data dostępu: 24.08.2013] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| Linia 89: | Linia 89: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| + | [[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 22:43, 24 paź 2013 (CEST) | ||
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 22:16, 23 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 22:16, 23 wrz 2013 (CEST) | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 22:16, 23 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 22:16, 23 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 21:43, 24 paź 2013
| Pogobie Tylne | |
| | |
 Pogobie Tylne. Mogiła żołnierzy rosyjskich poległych w 1914-1915 roku
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 69[1] |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pogobie Tylne | |
| Położenie na mapie Polski  Pogobie Tylne | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pogobie Tylne (niem. Hinter Pogobien, od 1933 r. Hirschwalde) – wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, w Puszczy Piskiej, na południowym krańcu Jeziora Pogubie Małe, w odległości 13 km na południe od Pisza.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała jako osada szkatułowa w 1707 roku. Życie mieszkańców na przestrzeni wieków związane było z otaczającą ich puszczą. Do połowy XIX wieku zajmowali się głównie eksploatacją złóż rudy darniowej, dostarczanej następnie do jednej z pobliskich hut, m.in. największej z nich, w Wądołku. Z kolei pod koniec XIX wieku i do wybuchu II wojny światowej mieszkało tu wielu robotników zatrudnionych przy wyrębie lasu i dostarczaniu drewna do okolicznych tartaków.
Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1935 roku pracował w niej jeden nauczyciel, zaś uczęszczało 62 dzieci.
Większość mieszkańców opuściła wieś w 1945 roku, reszta zdecydowała się później na emigrację. Nowi osiedleńcy napływali głównie zza dawnej granicy - z Kurpi. Dobrze zachowało się dawne budownictwo drewniane, a nowo powstające domy nawiązują do mazurskich tradycji budowniczych. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Wachowski[2].
Liczba mieszkańców wsi Pogobie Tylne w poszczególnych okresach:
1857 – 214 osób
1864 – 282 osoby
1867 – 294 osoby
1933 – 274 osoby
1939 – 296 osób
1988 – 89 osób
Zabytki:
- Zachowało się wiele przykładów budownictwa drewnianego, zarówno domy mieszkalne, jak i zabudowania gospodarcze
- Budynek szkoły z początków XX wieku, murowany
- Murowany dom z początków XX wieku (nr 5)
- Dawny cmentarz ewangelicki z początków XX wieku; pochowanych jest tutaj dwóch żołnierzy armii rosyjskiej poległych w latach 1914-1915
Bibliografia:
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 24.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 24.08.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 24.08.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa: http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pogobie_tylne [data dostępu: 24.08.2013]
Przypisy
- ↑ Łącznie Pogobie Tylne, Kulik, Piskorzewo
- ↑ Źródło:http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]
Zobacz też
Emes (dyskusja) 22:43, 24 paź 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 22:16, 23 wrz 2013 (CEST)Emes (dyskusja) 22:16, 23 wrz 2013 (CEST)
