Przerwanki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zobacz też)
Linia 20: Linia 20:
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |kod pocztowy          =11-610
 
  |kod pocztowy          =11-610
  |tablice rejestracyjne =   NWE
+
  |tablice rejestracyjne = NWE
 
  |SIMC                  =
 
  |SIMC                  =
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Przerwanki''' (niem. ''Przerwanken'', od 1907 r. ''Wiesental'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze.
+
<big>''' Przerwanki''' (niem. ''Przerwanken'', od 1907 r. ''Wiesental'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[gmina Pozezdrze|gminie Pozezdrze]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
 
 
W 1972 roku sołectwo Przerwanki obejmowało wsie: Jasieńczyk, Przerwanki, Wilkus i Zagaj.
 
 
 
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
 
 
 
Przysiółkiem wsi jest Jasieńczyk.
 
 
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś położona jest nad [[Sapina|rzeką Sapiną]], na północno-zachodnim brzegu jeziora Gołdopiwo, 16 km na południowy wschód od Węgorzewa, w pobliżu granicy z powiatem giżyckim. W jej pobliżu znajdują się również jeziora [[Jezioro Pozezdrze|Pozezdrze]], [[Jezioro Wilkus|Wilkus]], [[Jezioro Brząs|Brząs]], [[Jezioro Biała Kuta|Biała Kuta]], [[Jezioro Smolak|Smolak]], [[Jezioro Mszar|Mszar]] (Kacze), [[Jezioro Piecek|Piecek]], [[Jezioro Głęboka Kuta|Głęboka Kuta]], [[Jezioro Krzywa Kuta|Krzywa Kuta]].
+
Wieś położona jest w północnej części [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad rzeką [[Sapina| Sapiną]], na północno-zachodnim brzegu jeziora [[Jezioro Gołdopiwo|Gołdopiwo]], 16 km na południowy wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]], w pobliżu granicy z [[powiat giżycki|powiatem giżyckim]]. W jej pobliżu znajdują się również jeziora [[Jezioro Pozezdrze|Pozezdrze]], [[Jezioro Wilkus|Wilkus]], [[Jezioro Brząs|Brząs]], [[Jezioro Biała Kuta|Biała Kuta]], [[Jezioro Smolak|Smolak]], [[Jezioro Mszar|Mszar]] (Kacze), [[Jezioro Piecek|Piecek]], [[Jezioro Głęboka Kuta|Głęboka Kuta]], [[Jezioro Krzywa Kuta|Krzywa Kuta]].
 
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
Osada istniała tutaj już w 1544 roku. Została lokowana w 1549 roku na 30 łanach, z których trzy zajął sołtys Andrzej Sikora z Wyłud (''Muscowiter''). Początkowo wieś nazywano ''Spitzen Orthe'', ''Spitzenorts'', ''Spitzingen'', a w XVII wieku – ''Przerwancken'', ''Przerwanken''. W 1572 roku osada otrzymała dodatkowe 3 łany nad pobliskim jeziorkiem . Wieś po kilku latach od lokacji była już zasiedlona 18 rodzinami chłopskimi. Świadczyli oni powinności na rzecz majątku państwowego w Przytułach.
+
Osada istniała tutaj już w 1544 roku. Została lokowana w 1549 roku na 30 łanach, z których trzy zajął sołtys Andrzej Sikora z [[Wyłudy|Wyłud]] (''Muscowiter''). Początkowo wieś nazywano ''Spitzen Orthe'', ''Spitzenorts'', ''Spitzingen'', a w XVII wieku – ''Przerwancken'', ''Przerwanken''. W 1572 roku osada otrzymała dodatkowe 3 łany nad pobliskim jeziorkiem. Wieś po kilku latach od lokacji była już zasiedlona 18 rodzinami chłopskimi. Świadczyli oni powinności na rzecz majątku państwowego w [[Przytuły|Przytułach]].
 
   
 
   
W 1710 roku na dżumę zmarła większość mieszkańców wsi (122 osoby). W połowie XIX wieku obszar wsi wynosił 22 łany. W 1858 roku Przerwanki były zamieszkane przez 293 osoby. W 1910 roku na rzece Sapinie przy jej ujściu z jeziora Gołdopiwo wybudowano śluzę, aby powstrzymać odpływ wód z jeziora, które miało pełnić funkcję zbiornika retencyjnego dla Kanału Mazurskiego. Śluza w dalszym ciągu jest używana.
+
W 1710 roku na [[epidemia dżumy|dżumę]] zmarła większość mieszkańców wsi (122 osoby). W połowie XIX wieku obszar wsi wynosił 22 łany. W 1858 roku Przerwanki były zamieszkane przez 293 osoby. W 1910 roku na rzece Sapinie przy jej ujściu z jeziora Gołdopiwo wybudowano śluzę, aby powstrzymać odpływ wód z jeziora, które miało pełnić funkcję zbiornika retencyjnego dla [[Kanał Mazurski|Kanału Mazurskiego]]. Śluza w dalszym ciągu jest używana.
  
 
W roku 1939 miejscowość liczyła 364 mieszkańców.
 
W roku 1939 miejscowość liczyła 364 mieszkańców.
Linia 57: Linia 49:
 
Szkoła we wsi powstała w XVIII wieku (brak dokładnej daty, z pewnością po 1737 r.). W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 47 dzieci, a w roku  1935 – 55 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy. .
 
Szkoła we wsi powstała w XVIII wieku (brak dokładnej daty, z pewnością po 1737 r.). W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 47 dzieci, a w roku  1935 – 55 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy. .
  
 
+
Po [[II wojna światowa w Prusach Wschodnich|II wojnie światowej]] wieś stała się siedzibą [[Nadleśnictwo Przerwanki|Nadleśnictwa Przerwanki]]. Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Lidia Sobczak]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/pozezdrze_gmina_wiejska/142/49/Solectwa_Gminy_Pozezdrze/[data dostępu: 30.08.2013]</ref>.Przysiółkiem wsi jest [[Jasieńczyk]].
Po II wojnie światowej wieś stała się siedzibą [[Nadleśnictwo Przerwanki|Nadleśnictwa Przerwanki]].
 
<br/>
 
 
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 69: Linia 57:
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
*[[Śluza Przerwanki]] z 1910 roku – na szlaku kajakowym rzeki Sapiny.  
+
*[[Śluza Przerwanki]] z 1910 roku – na [[szlak kajakowy rzeki Sapiny|szlaku kajakowym rzeki Sapiny]].  
  
  
Linia 83: Linia 71:
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.08154695304939308 [data dostępu: 30.07.2013]
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.08154695304939308 [data dostępu: 30.07.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 30.07.2013]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 30.07.2013]
 +
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 +
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 03:10, 29 paź 2013 (CET)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:23, 18 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:23, 18 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 00:30, 16 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 00:30, 16 wrz 2013 (CEST)
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat węgorzewski]]  [[Kategoria: gmina Pozezdrze]]  
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 16:08, 12 wrz 2013 (CEST)
 
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 16:08, 12 wrz 2013 (CEST)

Wersja z 03:10, 29 paź 2013


Przerwanki

[[Plik:
Śluza w Przerwankach.jpg
|240px|Śluza w Przerwankach]]
Śluza w Przerwankach
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Pozezdrze
Liczba ludności (2009) 130
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-610
Tablice rejestracyjne NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Przerwanki
Przerwanki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Przerwanki
Przerwanki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Przerwanki (niem. Przerwanken, od 1907 r. Wiesental) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w północnej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad rzeką Sapiną, na północno-zachodnim brzegu jeziora Gołdopiwo, 16 km na południowy wschód od Węgorzewa, w pobliżu granicy z powiatem giżyckim. W jej pobliżu znajdują się również jeziora Pozezdrze, Wilkus, Brząs, Biała Kuta, Smolak, Mszar (Kacze), Piecek, Głęboka Kuta, Krzywa Kuta.


Dzieje miejscowości

Osada istniała tutaj już w 1544 roku. Została lokowana w 1549 roku na 30 łanach, z których trzy zajął sołtys Andrzej Sikora z Wyłud (Muscowiter). Początkowo wieś nazywano Spitzen Orthe, Spitzenorts, Spitzingen, a w XVII wieku – Przerwancken, Przerwanken. W 1572 roku osada otrzymała dodatkowe 3 łany nad pobliskim jeziorkiem. Wieś po kilku latach od lokacji była już zasiedlona 18 rodzinami chłopskimi. Świadczyli oni powinności na rzecz majątku państwowego w Przytułach.

W 1710 roku na dżumę zmarła większość mieszkańców wsi (122 osoby). W połowie XIX wieku obszar wsi wynosił 22 łany. W 1858 roku Przerwanki były zamieszkane przez 293 osoby. W 1910 roku na rzece Sapinie przy jej ujściu z jeziora Gołdopiwo wybudowano śluzę, aby powstrzymać odpływ wód z jeziora, które miało pełnić funkcję zbiornika retencyjnego dla Kanału Mazurskiego. Śluza w dalszym ciągu jest używana.

W roku 1939 miejscowość liczyła 364 mieszkańców.

Szkoła we wsi powstała w XVIII wieku (brak dokładnej daty, z pewnością po 1737 r.). W połowie następnego stulecia uczęszczało do niej 47 dzieci, a w roku 1935 – 55 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono w 1947 roku; w połowie lat 60. obejmowała ona cztery klasy. .

Po II wojnie światowej wieś stała się siedzibą Nadleśnictwa Przerwanki. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Lidia Sobczak[1].Przysiółkiem wsi jest Jasieńczyk.



Przerwanki. Rzeka Sapina

Zabytki:


Spływ kajakowy rzeką Sapiną


Bibliografia:

  1. Grzegorz Białuński, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
  2. Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
  3. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
  4. Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
  5. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6085&p_token=0.08154695304939308 [data dostępu: 30.07.2013]
  6. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 30.07.2013]

Przypisy



Zobacz też

Emes (dyskusja) 03:10, 29 paź 2013 (CET) Emes (dyskusja) 15:23, 18 wrz 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 00:30, 16 wrz 2013 (CEST) Emes (dyskusja) 16:08, 12 wrz 2013 (CEST)