Kaplice: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
''' Kaplice''' – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie. | ''' Kaplice''' – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | + | [[Plik:Bi1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Bisztynku. © Stanisław Kuprjaniuk]] | |
| − | + | [[Plik:Gar.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Garbinie. © Stanisław Kuprjaniuk]] | |
| − | + | [[Plik:Os1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Osetniku. © Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | ]] | |
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Kaplice znajdują się przeważnie w miejscowościach, gdzie nie był wzniesiony kościół parafialny lub filialny. Kaplice przejmowały funkcje religijne, jakie przypisane były kościołom. | Kaplice znajdują się przeważnie w miejscowościach, gdzie nie był wzniesiony kościół parafialny lub filialny. Kaplice przejmowały funkcje religijne, jakie przypisane były kościołom. | ||
Wersja z 10:11, 12 mar 2015
Kaplice – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie.
Spis treści
Położenie
Kaplice znajdują się przeważnie w miejscowościach, gdzie nie był wzniesiony kościół parafialny lub filialny. Kaplice przejmowały funkcje religijne, jakie przypisane były kościołom.
Opis
Warmińskie kaplice domkowe i wiejskie były najmniejszą formą w strukturze kaplic wolnostojących. Mogły stanowić etap pośredni pomiędzy architekturą kościelną, a budownictwem ludowym. Kaplice były budowane bezpośrednio na prywatnych posesjach, najczęściej przed domem w formie kaplicy domkowej, bądź też na gruncie wspólnotowym, jako kaplicy wiejskiej.
Zdarzało się, iż kaplice domkowe wznoszono przy drogach. Z czasem, tak umiejscowione, stawały się miejscem modlitewnych spotkań całych wsi (np. Płoskinia, Strubno). Kaplice domkowe występują częściej w krajobrazie Warmii północnej, aniżeli południowej. Wynika to z faktu, iż na północy ludność warmińska była zamożniejsza.
Najczęściej kaplice były wznoszone na rzucie prostokąta, murowane z cegły, na fundamencie z kamienia polnego, w większości tynkowane i bielone, nakryte dwuspadowym dachem. Ich rozmiary mieściły się w granicach 3-4 m długości i 2-3 m szerokości (np. Dąbrowa, Kominki, Mikołajewo). Kaplice różniły się dekoracją (Frombork, Glebiska, Henrykowo, Lubnowo, Łajsy, Pielgrzymowo, Smolajny). Do ich wnętrza prowadziło w ścianie szczytowej duże wejście zamknięte łukiem pełnym lub ostrym, z pojedynczymi albo rzadziej dwuskrzydłowymi drzwiami. Rozmiar kaplic domkowych pozwalał na to, aby przy wewnętrznym ołtarzyku stanął ksiądz i dwaj ministranci. Wierni natomiast mogli gromadzić się na zewnątrz, aby wspólnie odmawiać modlitwę. Kryterium pojemności wewnątrz obiektu przynajmniej jednej osoby, paru, czy parunastu, nie jest w tym przypadku argumentem rozstrzygającym czy to jest kapliczka czy kaplica.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku
Linki zewnętrzne
Kapliczki Warmii [24.12.2013]
