Żywki

Żywki
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	giżycki
Gmina	Kruklanki
Liczba ludności (2010)	197
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Żywki
Położenie na mapie Polski Żywki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Żywki (niem. Siewken) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 197 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Wyrzywilki i Żywki Małe). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marzena Lasocka.

Położenie

Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, między jeziorem Żywki a jeziorem Babka, 16 km na wschód od Giżycka i 5 km na południe od Kruklanek.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1548 roku starosta Jan Pusch sprzedał pięć łanów sołeckich niejakiemu Jakubowi Bartnikowiczowi, który w zamian zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 45 łanach. Osadników obdarzono dziewięcioletnią wolnizną.

W 1557 roku książę Albrecht Hohenzollern w uznaniu zasług nadał staroście Puschowi na prawie lennym Żywki (Klein Sieben), które liczyły wówczas już 60 łanów. Nadanie obejmowało również jeziora Żywki i Babka. Przekształcone w wieś szlachecką Żywki pozostały w rękach rodu Puschów, jednak w całości tylko do połowy XVII wieku. Najpierw w 1653 roku Jerzy Pusch sprzedał 10-łanowy majątek i 20-łanową wieś swemu szwagrowi Janowi Pełkowskiemu jako pokrycie swych długów. Następnie, w 1704 roku, zubożali bracia Fabian i Sebastian Puschowie oddali w dzierżawę pozostałe w ich rękach 30 łanów dziedzictwa (na 30 lat, bez budynków).

W połowie XIX wieku majątek w Żywkach obejmował obszar 46 łanów, zaś wieś – cztery łany. Pod koniec tego samego stulecia właścicielem majątku był niejaki Skrzeczka. Żywki należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.

Szkołę we wsi założono w 1737 roku. W 1858 roku uczyło się w niej 95 osób. W 1935 roku szkoła zatrudniała dwóch nauczycieli, a nauki pobierało 77 uczniów. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w 1950 roku; w połowie lat 60. była to placówka czteroklasowa.

W latach 1954–1972 Żywki wchodziły w skład gromady Kruklanki.

Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:

• 1857 – 327 osób
• 1925 – 416 osób
• 1933 – 420 osób
• 1939 – 401 osób

Zabytki

• cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej
• założenie parkowe

Galeria zdjęć

• 

  Żywki w 1937 roku na pocztówce.
  Źródło: http://rygielpisz.eu/
• 

  Żywki na pocztówce w 1937 roku.
  Źródło: http://rygielpisz.eu/

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 5.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [d05.03.2014]
rowery.olsztyn.pl [05.03.2014]