Rzeka Pasłęka

Pasłęka
Lokalizacja	Europa PolskaRosja
Źródło	Wzgórza Dylewskie 210 m n.p.m.
Ujście	Zalew Wiślany Zalew Wiślany, przy osadzie Ujście k. Nowej Pasłęki
Długość	169 km km
Powierzchnia zlewni	2294,5 km2 km²
Największe dopływy	Wałsza, Drwęca Warmińska, Łaźnica, Miłakówka
Rzeki Polski

Rzeka Pasłęka – rzeka w północno-wschodniej Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, płynąca przez Pojezierze Mazurskie oraz Pobrzeża Gdańskie. Ma długość – według różnych publikacji – od 169 km do 211 km. Pasłęka uchodzi do Zalewu Wiślanego.

Położenie w województwie warmińsko-mazurskim

Wypływa na wysokości 153 m n.p.m. na Pojezierzu Olsztyńskim, z jeziora Pasłęk, koło wsi Gryźliny, na północny-wschód od Olsztynka.

Bieg rzeki

Płynie na pograniczu pojezierzy: Mazurskiego i Wschodniopomorskiego oraz we wschodniej części Pobrzeża Gdańskiego. Od źródeł płynie na północny-zachód, początkowo zachodnim skrajem Pojezierza Olsztyńskiego. W górnym biegu erozyjna dolina Pasłęki jest głęboko wcięta w poziom akumulacji lodowcowej. Rzeka przepływa przez kilka jezior, m.in. Sarąg (poniżej jeziora dolina Pasłęka ma charakter przełomu), Łęguty i Isąg. Za pośrednictwem dopływów Pasłęka ma połączenie z Jeziorem Wulpińskim (przez rzekę Giłwę). Pasłęka zmienia wielokrotnie kierunek biegu, szczególnie od ujścia Drwęcy Warmińskiej na Równinie Warmińskiej. Oprócz bardzo licznych meandrów zatacza szeroko łuki. W dolnym biegu, w rejonie wsi Pierzchały, znajduje się zapora wodna i spiętrzenie wód. W Pierzchałach i w Braniewie na rzece elektrownie wodne. Pasłęka uchodzi do Zalewu Wiślanego w pobliżu osady Nowa Pasłęka. Rzeka żeglowna od Braniewa.
Ważniejsze miejscowości nad dopływami: Gietrzwałd (nad Giłwą), Miłakowo (nad Miłakówką), Orneta (nad Drwęcą Warmińską). Ważniejsze miejscowości nad Pasłęką: Łęgury, Mostkowo, Braniewo.
Dopływy:

• rzeki: Stara Pasłęka, Wałsza, Giłwa, Jemiołówka, Morąg, Miłakówka
• strugi: Bardynka, Biebrza, Drwęca Warmińska, Lipówka, Łaźnica, Młynówka, Młyńska Struga
• kanały: Kanał Rusy, Kanał Skolity, Kanał Energetyczny
  

Przyroda

Cały bieg rzeki objęty jest ochroną w ramach sieci Natura 2000 o pow. 8418,5 ha. Ostoja jest siedliskiem bytowania ośmiu gatunków ryb cennych dla Europy m.in. bolenia i głowacza białopłetwego, kozy oraz trzech gatunków minogów. W dolinie Pasłęki występuje dziewięć rodzajów siedlisk ważnych dla ochrony europejskiej przyrody. Są to m.in. grąd środkowoeuropejski, lasy łęgowe i żyzne buczyny. Teren ten jest również ważną ostoja ptaków. Występuje tu 47 gatunków ptaków cennych z europejskiego punktu widzenia m.in. bocian czarny, derkacz, brodziec leśny, rybitwa czubata, rybitwa białoczelna oraz wiele ptaków drapieżnych.

Znaczenie

Pasłęka jest żeglowna od ujścia w Nowej Pasłęce do Braniewa poniżej elektrowni. Na rzece zbudowano pięć elektrowni wodnych:

• Braniewo moc 0,815 MVA
• Pierzchały moc 3,3 MVA, największa na Pasłęce, zbudowana w 1936 r., razem z elektrownią powstał zbiornik zaporowy o powierzchni 240 ha zwany Zbiornikiem Pierzchalskim lub Jeziorem Pierzchalskim
• Stygajny
• Kormoran w Łęguckim Młynie
• MEW Kasztanowo moc zainstalowana 0,09 MW, po całkowitym zniszczeniu odbudowana i uruchomiona w 1989 r.
  

Na rzece Pasłęce wytyczony jest szlak kajakowy, jednak ze względu na znajdujący się na części rzeki rezerwat przyrody niezbędne jest uzyskanie zgody konserwatora przyrody na spływ.

Bibliografia

wikipedia.org [20.12.2014]
rzekipolski.info [20.12.2014]
encyklopedia.pwn.pl[20.12.2014]
Natura 2000 [20.12.2014]
mojemazury.pl [20.12.2014]
|Pasłęka, rzeka]]