Brejdyny

Brejdyny
Brejdyny Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	mrągowski
Gmina	Piecki
Sołectwo	Brejdyny
Liczba ludności (2010)	349
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	11 - 710
Tablice rejestracyjne	NMR
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Brejdyny
Położenie na mapie Polski Brejdyny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Jezioro Brejdyny.
Fot. Mieczysław Kalski

Brejdyny (Preden, Wreyden, niem. Broedienen) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 349 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Mariola Ciskowska.

Położenie

Wieś leży nad jeziorem Brejdyny w odległości około 3 km na północ od Piecek.

Dzieje miejscowości

Gdy w 1448 r. zakładano wieś Piecki, Brejdyny już istniały. Wieś lokowano w 1419 r. pod nazwą Preden (od łotewskiego „priede” – sosna, choina; Wreyden od „breydis” – łoś). W 1437 r. księgi czynszowe wymieniają ją pod nazwą Wreyden jako wieś należąca do wolnych ziemian z 6 służbami wojennymi. Po 1470 r. wielki mistrz Henryk von Richtenberg przekazał Jerzemu Hauendreinowi dwór brejdyński na prawie magdeburskim. Dwór wcześniej był w rękach Bartołta. W 1476 r. wielki mistrz nadał Fryderykowi von Schätzlowi 73 włóki. Następnie wielki mistrz Fryderyk książę saski nadał dobra brejdyńskie Arnoldowi Reichenau. W 1551 r. wieś należała do Jerzego i Fabiana Schätzlów. Wieś otrzymali na prawie lennym z obowiązkiem jednej służby zbrojnej i posługi na łowach. W 1785 r. był tu dwór szlachecki i wieś pańszczyźniana. W 1900 r. majątek obejmował 65 włók. W folwarku zajmowano się hodowlą bydła i owiec oraz uprawą zboża. W dworze funkcjonowała gorzelnia, cegielnia, młyn oraz wytwórnia brykietów torfowych. W XVIII w. utworzono tutaj szkołę. W XIX w. uczęszczało do niej 35 dzieci. W XX w. wieś należała do parafii w Nawiadach. W 1939 r. było tu 522 mieszkańców.

Gospodarka

We wsi działa spółka żwirowa, sklep spożywczy oraz wypożyczalnia quadów.

Kultura

W Brejdynach działa świetlica. Organizowane są również festyny i pikniki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii greckokatolickiej w Kętrzynie.

Ludzie związani z miejscowością

Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz Fryderyk - książę saski.

Zabytki

We wsi znajduje się cmentarz na Cmentarnej Górze oraz dawny park dworski.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław ,Historia Warmii i Mazur, t. 1, Olsztyn 2010.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. I, Warszawa 1880.
Moje Mazury [03.07.2014]
Wrota Warmii i Mazur [03.07.2014]
Bank Danych Statystycznych GUS [03.07.2014]