Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich

Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
Siedziba	Ełdyty Wielkie
Adres	Ełdyty Wielkie 8, 11-135 Lubomino
Data powołania	XIII w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	Kościół rzymskokatolicki
Archidiecezja	warmińska
Dekanat	Świątki
Kościół	Kościół pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
Wspomnienie liturgiczne	11 listopada

Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich – parafia rzymskokatolicka usytuowana w archidiecezji warmińskiej, w dekanacie Świątki. Proboszczem parafii jest ks. mgr Grzegorz Kurnatowski.

Dzieje miejscowości

Akt lokacyjny wsi Ełdyty jest datowany na 1289 r. Lokacji dokonał Henryk Fleming piastujący wówczas godność biskupa na Warmii. Ełdyty na początku swego istnienia stanowiły własność Kondrada Wendepfaffea.

Historia parafii

Parafia w Ełdytach uchodzi za najstarszą wiejską parafię, jaką utworzono na obszarze Warmii. Powstała w wieku XIII w. Już przy lokacji wsi zaznaczono, że na tym terenie ma powstać parafia. Nadano jej patronat św. Marcina. Należy zaznaczyć, iż parafia w Ełdytach jako nieliczna na Warmii posiadała prywatny patronat. O pierwszym duchownym pełniącym funkcję proboszcza dowiadujemy się z dokumentacji datowanej na rok 1345. Do 1525 r. wiejska parafia w Ełdytach wchodziła w skład archiprezbiteratu orneckiego.

Parafia w Ełdytach prowadziła własną szkołę parafialną. Takie informacje pochodzą z dokumentacji, którą wytworzono w konsekwencji prowadzonych na tym terenie wizytacji, tj. z 1583 r. i późniejsze.

Kościół parafialny

Kościół pw. św. Marcina jest siedzibą tamtejszej parafii. Świątynię wybudowano w przeciągu dekady, zaczynając od 1310 r. Materiałem budowlanym, który posłużył całkowicie przy pracach nad powstaniem kościoła, był kamień polny. Jednakże przy rozbudowie obiektu, która nastąpiła w wieku XIX, posłużono się także cegłą.

Świątynię wybudowano w stylu neogotyckim, choć gdzieniegdzie pojawiają się motywy charakterystyczne dla stylu barokowego. W części prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe. Kościół znajdował się w niemal doskonałym stanie aż do końca II wojny światowej. W roku 1945 świątynia doznała pewnych zniszczeń za sprawą żołnierzy Armii Czerwonej, którzy uszkodzili wieżę kościelną, strzelając do snajpera, który się tam ukrył. Jednakże żołnierze nie spowodowali innych szkód, ponieważ kościół był wyposażony w mocne stalowe drzwi, po części wykonane z drewna.

Kler parafialny

• proboszcz: ks. mgr Grzegorz Kurnatowski

Ciekawostki

W 1747 r. jedną z wieśniaczek pochodzącą z Ełdyt oskarżono o czarostwo i skazano na śmierć przez spalenie. Kobieta ta nazywała się Dorota Zegger. Jednakże dzięki przychylności ówczesnego właściciela Theodora von Hatten, otrzymała akt łaski, dzięki czemu przed spaleniem ścięto jej głowę, co znacznie skróciło jej męki.

Bibliografia

Archidiecezja warmińska: Ełdyty Wielkie[12.08.2014]
zabytki.ocalicodzapomnienia.eu, Zabytkowy kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich[12.08.2014]
polskaniezwykla.pl[12.08.2014]
deon.pl[12.08.2014]