Angela Berger: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Berger.jpg | |grafika = Berger.jpg | ||
− | |opis grafiki = Angela Hildegarda Berger<br>Reprodukcja | + | |opis grafiki = Angela Hildegarda Berger<br>Reprodukcja zdjęć z wystawy o warmińskich męczennikach – Krzysztof Kozłowski |
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = 7 kwietnia 1926 r. | |data urodzenia = 7 kwietnia 1926 r. | ||
Linia 36: | Linia 36: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
− | + | B. Schwark, ''Ihr Name lebt. Ermländische Priester in Leben, Leid und Tod'', Osnabrück 1958.<br/> | |
+ | ''Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts'', t. 1–2, (red.) H. Moll, Paderborn 1999.<br/> | ||
+ | A. Kopiczko, ''Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821–1945'', cz. 1, Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004.<br/> | ||
+ | ''Męczennicy Kościoła warmińskiego XX wieku'', (red.) J. Guzowski, Olsztyn 2004.<br/> | ||
+ | ''Oddała w ofierze krew i życie'', "Gość Niedzielny. Posłaniec Warmiński", nr 1/2012, 8 stycznia 2012.<br/> | ||
[[Kategoria:Osoby|Berger, Angela]] | [[Kategoria:Osoby|Berger, Angela]] |
Wersja z 16:56, 29 cze 2015
Angela Hildegarda Berger (ur. 7 kwietnia 1926 r. w Wilczkowie, zm. tamże 25 stycznia 1945 r.) – włączona w poczet warmińskich męczenników, którzy zginęli śmiercią męczeńską podczas II wojny światowej.
Życiorys
Angela Hilegarda Berger pochodziła z wielodzietnej, głęboko religijnej rodziny warmińskiej. Jej rodzice, Paweł Berger i Berta z domu Schikowska, posiadali w Wilczkowie duże gospodarstwo rolne. Mimo wielu obowiązków zawsze mieli czas na codzienną modlitwę i niedzielną mszę św. Wiara w Boga była podstawą ich życia rodzinnego. W bliższej i dalszej rodzinie było kilka powołań do służby duchownej.
Angela odznaczała się żywą wiarą, z gorliwością brała udział w nabożeństwie do Serca Pana Jezusa, szczególnie w okresie Wielkiego Postu. Chętnie pomagała bliźnim. Była posłuszna, sprawiedliwa i bardzo ceniła cnotę czystości. Gdy starsi bracia musieli pójść do wojska, Angela wykonywała ciężkie prace w polu i w gospodarstwie. Udzielała się też aktywnie w pracy parafialnej.
Śmierć męczeńska
Gdy w styczniu 1945 roku do Wilczkowa zbliżał się front wojenny, Angela poszła do kościoła, aby się pomodlić. Po powrocie przebywała z matką i młodszym bratem w domu.
Żołnierze Armii Czerwonej w domu rodziny Berger urządzili "wielką ucztę". Gdy Angela odmówiła udziału w zabawie, została zaciągnięta siłą do piwnicy, gdzie była brutalnie maltretowana i zbiorowo gwałcona. Walcząc ze swoimi napastnikami w obronie cnoty czystości, została siedem razy postrzelona. Matka Angeli, stojąca blisko schodów piwnicznych, słyszała jej krzyk i wołanie, ale nie mogła jej pomóc. Po odejściu żołnierzy radzieckich wyniesiono Angelę z piwnicy do pokoju. Była cała zakrwawiona. Opowiedziała też matce o wszystkim, co spotkało ją w piwnicy. Na krótko przed śmiercią powiedziała, że przebacza swoim oprawcom. Zmarła w nocy z 24 na 25 stycznia 1945 roku.
W tym samym czasie w jednym z sąsiednich domów został zamordowany przez żołnierzy radzieckich jej młodszy brat Alfons. Przyniesiono go martwego do domu. Ponieważ rodzina musiała uciekać, nie miała czasu, aby pochować zmarłych. Angelę pozostawiono martwą w łóżku. Dopiero po dłuższym czasie, gdy sąsiad Grün-Klein wrócił do domu, pogrzebał obydwoje we wspólnej mogile na rodzinnym podwórku. Tam spoczywają do chwili obecnej.
Bibliografia
B. Schwark, Ihr Name lebt. Ermländische Priester in Leben, Leid und Tod, Osnabrück 1958.
Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts, t. 1–2, (red.) H. Moll, Paderborn 1999.
A. Kopiczko, Duchowieństwo katolickie diecezji warmińskiej w latach 1821–1945, cz. 1, Studium prozopograficzne, Olsztyn 2004.
Męczennicy Kościoła warmińskiego XX wieku, (red.) J. Guzowski, Olsztyn 2004.
Oddała w ofierze krew i życie, "Gość Niedzielny. Posłaniec Warmiński", nr 1/2012, 8 stycznia 2012.