Stama: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Stama |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Stamy |z...") |
|||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Stamy | |dopełniacz wsi = Stamy | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
|opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | |opis zdjęcia = Pole-obowiązkowe | ||
|rodzaj miejscowości = wieś | |rodzaj miejscowości = wieś | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Stama'''</big> (niem. Stamm ) - wieś sołecka w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. | + | <big>'''Stama'''</big> (niem. Stamm) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). | + | Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m. |
| − | |||
| − | Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś powstała na terytorium nadanym w 1379 r. przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode, Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyn między jeziorem Gieląd i Stama. Wieś nosi nazwę od pobliskiego jeziora Stama – Stamen. Nazwa pochodzi od prusko – litewskiego „stamina” – opary . | + | Wieś powstała na terytorium nadanym w 1379 r. przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode, Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyn między jeziorem Gieląd i Stama. Wieś nosi nazwę od pobliskiego jeziora Stama – Stamen. Nazwa pochodzi od prusko – litewskiego „stamina” – opary. W 1451 r. przywilej zostaje odnowiony przez wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen, Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Jezioro Stama zostaje zamienione na Sermit a w jeziorze Tapejmowskim właściciele otrzymują prawo połowu ryb. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupuje Jerzy Schlieben za 347 grzywien. W 1599 r. dobra kupują Eglofsteinowie. W 1785 r. we wsi były 22 dymy a w 1838 r. – 19 . W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby a w 1838 r. – 212 . Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 142 ha z 31 domami i 165 mieszkańcami. Ok 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób . |
| − | W 1451 r. przywilej zostaje odnowiony przez wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen, Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Jezioro Stama zostaje zamienione na Sermit a w jeziorze Tapejmowskim właściciele otrzymują prawo połowu ryb. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupuje Jerzy Schlieben za 347 grzywien. W 1599 r. dobra kupują Eglofsteinowie. | ||
| − | W 1785 r. we wsi były 22 dymy a w 1838 r. – 19 . W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby a w 1838 r. – 212 . Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 142 ha z 31 domami i 165 mieszkańcami. | ||
| − | Ok 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób . | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| + | |||
| + | Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrza Winryka von Kniprode oraz nauczyciel Jan Thiel. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | === Bibliografia: === | |
| − | + | Chojnacki Władysław, ''Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska'', Poznań 1946, 183 ss. | |
| − | + | ''Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1975, | ||
| + | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 76: | Linia 64: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | + | http://www.gminasorkwity.pl | |
| + | <br/> | ||
[[Kategoria: Miejscowość]] | [[Kategoria: Miejscowość]] | ||
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 10:11, 26 wrz 2013
| Stama | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | mrągowski |
| Gmina | Sorkwity |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NMR |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Stama | |
| Położenie na mapie Polski  Stama | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Stama (niem. Stamm) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Sorkwity. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie fizjograficznym charakterystycznym dla powiatu mrągowskiego, który znajduje się w obrębie dwóch regionów : cześć zachodnia do linii Lipowo - Kosewo - Baranowo - Cudnochy to obszar wyniesień Pojezierza Mrągowskiego; część wschodnia to Kraina Wielkich Jezior Mazurskich, stanowiąca rozległe obniżenie w pasie pojezierzy Polski Północno-Wschodniej. Ukształtowanie terenu jest typowe dla obszarów polodowcowych. Występuje tutaj także skupienie dużych, naturalnych zbiorników wodnych (14% powierzchni) oraz rozległe, zwarte kompleksy leśne (31% powierzchni). Ponadto miejscowość położona jest na terenie gminy Sorkwity gdzie występujące osady wiążą się ze zlodowaceniem północnopolskim dwóch faz: leszczyńskiej i pomorskiej. W obszarze gminy znajdują sięzasoby kruszywa naturalnego oraz kopaliny rolnicze (kreda jeziorna).Występują tutaj dwa ciągi morenowe, które poprzecinane są szeregiem jezior rynnowych (towarzyszą im piaszczysto-żwirowe wały ozów i tworów szczelinowych typu kemów. Do rynien zaliczymy jeziora:Stromek, Warpuńskie,Zyndackie, Gielądzkie, Lampasz. Wzdłuż jeziora Gielądzkiego i Lampackiego występują bardzo wysokie strome krawędzie - spadki dochodzą do 40 i więcej stopni nachylenia. Natomiast najwyższy punkt na terenie gminy, na zachód od Jeziora Gielądzkiego, koło Surmówki ma wysokość 208 m n.p.m.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała na terytorium nadanym w 1379 r. przez wielkiego mistrza Winryka von Kniprode, Kiersztanowi i Otonowi z Olsztyn między jeziorem Gieląd i Stama. Wieś nosi nazwę od pobliskiego jeziora Stama – Stamen. Nazwa pochodzi od prusko – litewskiego „stamina” – opary. W 1451 r. przywilej zostaje odnowiony przez wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausen, Janowi z Kermit, Janowi Przebędowskiemu i Mikołajowi Ruszkowskiemu. Jezioro Stama zostaje zamienione na Sermit a w jeziorze Tapejmowskim właściciele otrzymują prawo połowu ryb. W 1469 r. dobra: Sorkwity, Stama i Miłuki kupuje Jerzy Schlieben za 347 grzywien. W 1599 r. dobra kupują Eglofsteinowie. W 1785 r. we wsi były 22 dymy a w 1838 r. – 19 . W 1815 r. we wsi mieszkały 122 osoby a w 1838 r. – 212 . Pod koniec XIX w. wieś obejmowała 142 ha z 31 domami i 165 mieszkańcami. Ok 1818 r. powstała w Stamie szkoła, w której w 1818 r. wykładał nauczyciel Jan Thiel. W 1939 r. w Stamie mieszkało 80 osób .
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrza Winryka von Kniprode oraz nauczyciel Jan Thiel.
Bibliografia:
Chojnacki Władysław, Słownik polskich nazw miejscowości w byłych Prusach Wschodnich i na obszarze byłego Miasta Gdańska, Poznań 1946, 183 ss.
Mrągowo. Z dziejów miasta i okolic, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1975, 487 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XI, Warszawa 1890, 960 ss.
Zobacz też
http://www.gminasorkwity.pl
Kinlis (dyskusja) 09:19, 20 wrz 2013 (CEST)
