Żelazna Góra: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m (Emes przeniósł stronę Cegłowo do Żelazna Góra) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Żelazna Góra |
| − | |herb wsi = | + | |herb wsi = |
| − | |flaga wsi = | + | |flaga wsi = |
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Kościół w Żelaznej Górze.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Kościół w Żelaznej Górze |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
| − | |województwo = | + | |województwo = warmińsko-mazurskie |
| − | |powiat = | + | |powiat = braniewski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Braniewo |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = | + | |liczba ludności = 391 |
| − | |rok = | + | |rok = 2010 |
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
|kod pocztowy = | |kod pocztowy = | ||
| − | |tablice rejestracyjne = | + | |tablice rejestracyjne = |
|SIMC = | |SIMC = | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = | + | |stopniN = 54 |minutN = 23 |sekundN = 26 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 02 |sekundE = 10 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | '''''' | + | ''' Żelazna Góra ''' (niem. ''Eisenberg'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat braniewski|powiecie braniewskim]], w [[gmina Braniewo|gminie Braniewo]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie | ||
| − | |||
| − | + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 391 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jarzębski]]<ref>http://www.gminabraniewo.pl/cms/index.php/zelaznagora</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w pobliżu granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim, na obszarze [[Wzniesienia Górowskie|Wzniesień Górowskich]], pomiędzy strumieniami [[Banówka]] i [[Omaza]], 16 km na wschód od [[Braniewo|Braniewa]], na południe od drogi krajowej nr 22. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | .... | + | Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1308 roku. W latach 1482-1590 wielokrotnie była oddawana w dzierżawę. Istniały tu obok siebie majątek szlachecki oraz wieś. Stan ten utrzymał się aż do [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. W Żelaznej Górze znajdował się dawniej kościół ewangelicki, wybudowany z polnych kamieni oraz z cegły już w XIV wieku jako świątynia katolicka w stylu gotyckim, przejęty przez ewangelików po reformacji. Obecnie pozostały z niego ruiny. Tutejszy pastor odprawiał msze w Pieniężnie po I rozbiorze Polski i osiedleniu się w mieście pierwszych protestantów; dopiero w 1817 roku zbór ewangelicki w Pieniężnie otrzymał własnego duszpasterza. Z kolei w jednym z domów mieszkalnych z drugiej połowy XIX wieku urządzono kaplicę, do której w 1948 roku przeniesiono z kościoła ewangelickiego barokowy ołtarz (1700). |
| + | |||
| + | Po II wojnie światowej Żelazna Góra była siedzibą [[gmina Żelazna Góra|gminy]], a następnie [[gromada Żelazna Góra|gromady]]. Założono tu [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Żelazna Góra]], w roku szkolnym 1955/1956 uruchomiono siedmioklasową szkołę podstawową, a także bibliotekę gromadzką i świetlicę. W tym samym okresie powstał we wsi ośrodek zdrowia oraz urząd pocztowy. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Edukacja == |
| − | + | [[Szkoła Podstawowa w Żelaznej Górze]] | |
| − | [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | ... | + | *[[Kościół pw. Św. Rodziny w Żelaznej Górze|Kościół pw. Św. Rodziny]] wraz z cmentarzem katolicko-ewangelickim z XIV wieku, oraz plebania |
| − | + | *Domy nr: 6, 10, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 34 | |
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | ... | + | #''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973. |
| + | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| + | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #Gminna ewidencja zabytków w: [http://bip.warmia.mazury.pl/braniewo_gmina_wiejska/76/Strategie__raporty__opracowania/| Kierunki rozwoju przestrzennego Gminy Braniewo, załącznik nr 3] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
| + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 12.11.2013] | ||
<br/> | <br/> | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| − | + | <references/> | |
<br/> | <br/> | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | + | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat braniewski]] [[Kategoria: Gmina Braniewo]] [[Kategoria: Wieś sołecka]] |
Wersja z 23:46, 3 sty 2014
| Żelazna Góra | |
| | |
 Kościół w Żelaznej Górze
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | braniewski |
| Gmina | Braniewo |
| Liczba ludności (2010) | 391 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żelazna Góra | |
| Położenie na mapie Polski  Żelazna Góra | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żelazna Góra (niem. Eisenberg) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 391 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Jarzębski[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, w pobliżu granicy państwowej z obwodem kaliningradzkim, na obszarze Wzniesień Górowskich, pomiędzy strumieniami Banówka i Omaza, 16 km na wschód od Braniewa, na południe od drogi krajowej nr 22.
Dzieje miejscowości
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny w 1308 roku. W latach 1482-1590 wielokrotnie była oddawana w dzierżawę. Istniały tu obok siebie majątek szlachecki oraz wieś. Stan ten utrzymał się aż do II wojny światowej. W Żelaznej Górze znajdował się dawniej kościół ewangelicki, wybudowany z polnych kamieni oraz z cegły już w XIV wieku jako świątynia katolicka w stylu gotyckim, przejęty przez ewangelików po reformacji. Obecnie pozostały z niego ruiny. Tutejszy pastor odprawiał msze w Pieniężnie po I rozbiorze Polski i osiedleniu się w mieście pierwszych protestantów; dopiero w 1817 roku zbór ewangelicki w Pieniężnie otrzymał własnego duszpasterza. Z kolei w jednym z domów mieszkalnych z drugiej połowy XIX wieku urządzono kaplicę, do której w 1948 roku przeniesiono z kościoła ewangelickiego barokowy ołtarz (1700).
Po II wojnie światowej Żelazna Góra była siedzibą gminy, a następnie gromady. Założono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Żelazna Góra, w roku szkolnym 1955/1956 uruchomiono siedmioklasową szkołę podstawową, a także bibliotekę gromadzką i świetlicę. W tym samym okresie powstał we wsi ośrodek zdrowia oraz urząd pocztowy.
Edukacja
Szkoła Podstawowa w Żelaznej Górze
Zabytki
- Kościół pw. Św. Rodziny wraz z cmentarzem katolicko-ewangelickim z XIV wieku, oraz plebania
- Domy nr: 6, 10, 12, 13, 14, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 32, 34
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka ewidencja zabytków [data dostępu: 12.11.2013]
- Gminna ewidencja zabytków w: Kierunki rozwoju przestrzennego Gminy Braniewo, załącznik nr 3 [data dostępu: 12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [data dostępu: 12.11.2013]
Przypisy
Zobacz też
