Bagno

Bagno
Stodoła w Bagnie, źródło: Gwiździny, [12.09.2013.] Stodoła w Bagnie, źródło: Gwiździny, [12.09.2013.]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nowomiejski
Gmina	Nowe Miasto Lubawskie
Sołectwo	Bagno
Liczba ludności (2012, źródło: Gmina Nowe Miasto Lubawskie)	232
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Bagno
Położenie na mapie Polski Bagno
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Bagno (niem. Ludwigslust) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Nowe Miasto Lubawskie. W latach 1945 - 1954 miejscowość administracyjnie należała do gminy Nowy Dwór Bratiański, a w latach 1975 - 1998 do województwa toruńskiego. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grażyna Bąkowska.

Położenie

Nieopodal wsi znajdują się duże połacie torfowisk będące siedliskiem zwierzyny, ptactwa oraz płazów. Na tym terenie występują zatem: jelenie, sarny, dziki, tchórze, kuny leśne, lisy, zające, bociany, rybitwy czarne, mewy śmieszki, rzekotki, żaby, ropuchy. Miejscowość położona jest na terenie gminy Nowe Miasto Lubawskie o niezwykle urozmaiconej rzeźbie terenu. Obszar gminy obejmuje Pojezierze Brodnickie, Garb Lubawski i głęboko wciętą dolina rzeki Drwęcy. Na terenie gminy występują takie formy jak ozy i kemy, powstałe podczas zlodowacenia w zagłębieniach i szczelinach martwego lodu. Na południe od Nowego Dworu Bratiańskiego znajduje się oz (eksploatowany jako żwirownia), natomiast na północ od wsi Chrośle i na południe od Jamielnika występują kemy. Oś hydrograficzną gminy stanowi rzeka Drwęca. Znaczną powierzchnię zaś zajmują mokradła i bagna, występujące głównie w dnach rynien i innych obniżeniach terenu. Stosunkowo niewielką powierzchnię zajmują lasy (14% powierzchni gminy). Ponadto 65% powierzchni gminy stanowi obszar chronionego krajobrazu.

Dzieje miejscowości

Najstarsza wzmianka odnosząca się do miejscowości pochodzi z 1789 r., wówczas znajdowała się tu osada Bagna. W 1847 r. majątek należał do Augusta Hinza. W 1854 r. przeszedł w ręce Luisa Richtera i Julii Abramowskiej. W 1866 r. folwark przyjął nazwę Ludwigslust i znalazł się w gminie Gryźliny. W tym czasie wieś zamieszkiwało 76 osób, w tym 53 ewangelików i 23 katolików. W latach 20 XX w. folwarkiem z gorzelnią władał August Richter. Richter zajmował się hodowlą owiec i bydła. Po II wojnie światowej utworzono we wsi PGR. W 1994 r. ziemię przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zabudowa Bagna typowa była dla wsi kolonialnych, których w królewszczyznach do 1772 r. powstało 26. Oznacza to, że wieś przyjęła charakter rozproszony.

Gospodarka

We wsi w 1947 r. powstał Zakład Rolny należący do WGR Mszanowo. W 1990 r. ziemię przejęła Agencja Własności Rolnej, a w 1994 r. spółka "Bagrol". W 2006 r. majątek został wykupiony przez firmę Lotek sp.z o.o., która posiada duży wpływ na rozwój gospodarki w tej części kraju.

Kultura

Na terenie sołectwa działa świetlica wiejska.

Ludzie związani z miejscowością:

Na kartach historii wsi zapisała się rodzina Richterów. Na przełomie XX/XXI w. sołtysami byli: Józef Zagórski, Kazimierz Karbowski i Edyta Gorzka. Od 2013 r. sołtysem jest Grażyna Bąkowska.

Zabytki

Na terenie miejscowości znajduje się park - pozostałość po założeniu dworsko-parkowym z XIX w. i kapliczka z 1995 r. Teren parku wykorzystano w ekranizacji filmowej powieści Lalka. We wsi istniał niegdyś pałac, który wybudowano w XIX w. Z zabudowań folwarcznych zaś zachował się spichlerz - murowany na planie prostokąta oraz drewniana stodoła.

Kapliczka w Bagnie, źródło: Janusz Laskowski, 12.09.2013.

Bibliografia

Gmina Nowe Miasto Lubawskie. Przewodnik krajoznawczy, Toruń 1997, 82 ss.

Grabowski Stanisław, W cieniu bratiańskiego zamku. Z dziejów Gminy Nowe Miasto Lubawskie, Warszawa 2010, 343 ss.

Zobacz też

http://www.gminanml.pl

Kinlis (dyskusja) 12:07, 20 wrz 2013 (CEST)