Czarny Piec: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Czarny Piec''' (niem. ''Schwarzenofen'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński | powiecie szczycieńskim]], w [[Gmina Jedwabno |gminie Jedwabno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 47. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Jan Białoszewski ]]<ref>[http://www.jedwabno.pl/ Gmina Jedwabno] [10.09.2013]</ref>. . |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w odległości 11 km na zachód od [[Jedwabno|Jedwabna]], nad [[Jezioro Czarne|Jeziorem Czarne]] (Czarny Piec) i strumieniem [[Czarna Rzeka]], przebiega przez nią droga krajowa nr 58 w kierunku [[Olsztyn|Olsztyna]]. W pobliżu znajdują się granice z powiatami [[Powiat olsztyński|olsztyńskim]] i [[Powiat nidzicki|nidzickim]]. Jest to najdalej na zachód wysunięta miejscowość w powiecie szczycieńskim. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | + | Prawdopodobnie już w średniowieczu istniała tu nad strumykiem [[ Strumień Czarna Struga|Czarna Struga]] smolarnia, przy której rozwinęła się niewielka osada – w 1756 roku zamieszkiwało w niej pięciu smolarzy, siedmiu zagrodników i pięciu robotników. W XVIII wieku była to [[Wieś szkatułowa|wieś szkatułowa]], która w roku 1782 składała się z 15. gospodarstw. W połowie XIX wieku obejmowała 55 łanów. W 1858 roku miejscowość liczyła 30 gospodarstw. W roku 1939 wieś zamieszkiwały 302. osoby. | |
| − | + | W wyniku działań wojennych podczas [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] wieś została zniszczona w 25%. W roku 1954 Czarny Piec był zamieszkany przez 58 osób. | |
| − | + | Obecnie jest to niewielka osada. Zachowana międzywojenna zabudowa w dużym stopniu została przekształcona. Znajduje się tu [[Ośrodek Rekreacyjno–Kondycyjny Wojska Polskiego w Czarnym Piecu|Ośrodek Rekreacyjno–Kondycyjny Wojska Polskiego]]. Wieś jest siedzibą sołectwa. W miejscowości działa [[Stowarzyszenie Przyjaciół Czarnego Pieca]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | Prawdopodobnie już w średniowieczu istniała tu nad strumykiem [[Czarna Struga]] smolarnia, przy której rozwinęła się niewielka osada – w 1756 roku zamieszkiwało w niej pięciu smolarzy, siedmiu zagrodników i pięciu robotników. W XVIII wieku była to [[wieś szkatułowa]], która w roku 1782 składała się z 15 gospodarstw. W połowie XIX wieku obejmowała 55 łanów. W 1858 roku miejscowość liczyła 30 gospodarstw. W roku 1939 wieś zamieszkiwały 302 osoby. | ||
| − | W wyniku działań wojennych podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wieś została zniszczona w 25%. W roku 1954 Czarny Piec był zamieszkany przez 58 osób. | ||
| − | Obecnie jest to niewielka osada. Zachowana międzywojenna zabudowa w dużym stopniu została przekształcona. Znajduje się tu [[Ośrodek | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[File:Czarny Piec. Pozostałości bunkra.jpg|thumb|290px|Czarny Piec. Pozostałości bunkra]] | |
| − | [[File:Czarny Piec. Pozostałości bunkra.jpg|thumb| | ||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *dawny [[ | + | *dawny [[Cmentarz ewangelicki w Czarnym Piecu|cmentarz ewangelicki]] |
*drewniana chałupa (nr 10) z dekoracyjnymi listwami wokół okien i zdobionymi drzwiami | *drewniana chałupa (nr 10) z dekoracyjnymi listwami wokół okien i zdobionymi drzwiami | ||
| − | * | + | *pozostałości umocnień z okresu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I]] i II wojny światowej: 3 bunkry, rowy, transzeje |
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 59: | Linia 54: | ||
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | #Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | ||
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | #''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/Bank Danych Lokalnych GUS] [22.08.2013] |
#[http://forum.stalker.pl/ Stalker.pl] [15.06.2014] | #[http://forum.stalker.pl/ Stalker.pl] [15.06.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat szczycieński]] [[Kategoria: gmina Jedwabno]] | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat szczycieński]] [[Kategoria: gmina Jedwabno]] | ||
Wersja z 18:19, 15 cze 2014
| Czarny Piec | |
| | |
![Czarny Piec. Pozostałość bunkra. Stalker.pl [15.06.2014]](/index.php/Plik:Czarny_Piec._Pozosta%C5%82o%C5%9Bci_bunkra.jpg) Czarny Piec. Pozostałość bunkra. Stalker.pl [15.06.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Jedwabno |
| Liczba ludności (2010) | 47 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-122 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Czarny Piec | |
| Położenie na mapie Polski  Czarny Piec | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Czarny Piec (niem. Schwarzenofen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 47. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Jan Białoszewski [1]. .
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w odległości 11 km na zachód od Jedwabna, nad Jeziorem Czarne (Czarny Piec) i strumieniem Czarna Rzeka, przebiega przez nią droga krajowa nr 58 w kierunku Olsztyna. W pobliżu znajdują się granice z powiatami olsztyńskim i nidzickim. Jest to najdalej na zachód wysunięta miejscowość w powiecie szczycieńskim.
Dzieje miejscowości
Prawdopodobnie już w średniowieczu istniała tu nad strumykiem Czarna Struga smolarnia, przy której rozwinęła się niewielka osada – w 1756 roku zamieszkiwało w niej pięciu smolarzy, siedmiu zagrodników i pięciu robotników. W XVIII wieku była to wieś szkatułowa, która w roku 1782 składała się z 15. gospodarstw. W połowie XIX wieku obejmowała 55 łanów. W 1858 roku miejscowość liczyła 30 gospodarstw. W roku 1939 wieś zamieszkiwały 302. osoby.
W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej wieś została zniszczona w 25%. W roku 1954 Czarny Piec był zamieszkany przez 58 osób.
Obecnie jest to niewielka osada. Zachowana międzywojenna zabudowa w dużym stopniu została przekształcona. Znajduje się tu Ośrodek Rekreacyjno–Kondycyjny Wojska Polskiego. Wieś jest siedzibą sołectwa. W miejscowości działa Stowarzyszenie Przyjaciół Czarnego Pieca.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki
- drewniana chałupa (nr 10) z dekoracyjnymi listwami wokół okien i zdobionymi drzwiami
- pozostałości umocnień z okresu I i II wojny światowej: 3 bunkry, rowy, transzeje
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 2, Olsztyn 2011.
- Ambroziak Sławomir, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, s. 3-30.
- Ambroziak Sławomir, Historia gminy Jedwabno, http://www.jedwabno.pl/historia [dostęp: 22.08.2013]
- Ambroziak Sławomir, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 7-15.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Danych Lokalnych GUS [22.08.2013]
- Stalker.pl [15.06.2014]
Przypisy
- ↑ Gmina Jedwabno [10.09.2013]
