Doba: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 38: Linia 38:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
W XIX wieku we wsi Doba prawdopodobnie stał [[zamek krzyżacki]] na wyspie. Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak, [[Jan Wojciech]]. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej [[Schenk zu Tautenberg]]. Rodzina [[Schenk zu Tautenberg|Schenk zu Tautenbergowie]] pochodzili z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów Lehndorffów, którzy należeli do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza [[Wojciech Kętrzyński]], do służby mówił tylko w języku polskim.  
+
Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak [[Jan Wojciech]]. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej [[Rodzina Schenk zu Tautenberg|Schenk zu Tautenberg]], która pochodziła z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów [[Rodzina Lehndorff|Lehndorffów]] należących do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza [[lkwim: Wojciech Kętrzyński]], do służby zwracał się tylko w języku polskim.  
 
[[Plik:Cmentarz w Dobie.jpg|290px|thumb|Wejście do grobowca założycieli Doby<br/>[http://www.polskiekrajobrazy.pl/ Polskie krajobrazy] [15.09.2013]]
 
[[Plik:Cmentarz w Dobie.jpg|290px|thumb|Wejście do grobowca założycieli Doby<br/>[http://www.polskiekrajobrazy.pl/ Polskie krajobrazy] [15.09.2013]]
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
Pierwszy sołtys wsi – z pochodzenia Polak [[Jan Wojciech]].<br/>
 
Od 1529 roku wieś stała się własnością baronowskiej rodziny z Turyngii - [[Schenk zu Tautenberg]].
 
<br/>
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
 
W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron [[Schenk zu Tautenberg]] wypędził z kościoła pastora Brodzińskiego, gdyż zarzucano mu okrutne postępowanie z poddanymi. W niedługim czasie wybuchł spór pomiędzy rodziną [[Schenk zu Tautenberg|Tautenbergów]] a [[Lehndorff|Lehndorffami]]. Podłożem konfliktu było objęcie patronatu nad kościołem. Ostatecznie spór został rozstrzygnięty na korzyść [[Lehndorff|Lehndorffów]]. Kościół we wsi Doba jest murowany, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się:  ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku. [[Szkoła w Dobie]] została wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła. Na terenie wsi znajduje się kilka obiektów, które są wpisane do rejestru [[Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków|Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków]]. Wśród nich znajdują się pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glima. Na wzniesieniu przy drodze natomiast budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”. Ponadto widziana z brzegu, bardzo urokliwa, wyspa Glima stanowi rezerwat dzikiej przyrody.
 
W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron [[Schenk zu Tautenberg]] wypędził z kościoła pastora Brodzińskiego, gdyż zarzucano mu okrutne postępowanie z poddanymi. W niedługim czasie wybuchł spór pomiędzy rodziną [[Schenk zu Tautenberg|Tautenbergów]] a [[Lehndorff|Lehndorffami]]. Podłożem konfliktu było objęcie patronatu nad kościołem. Ostatecznie spór został rozstrzygnięty na korzyść [[Lehndorff|Lehndorffów]]. Kościół we wsi Doba jest murowany, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się:  ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku. [[Szkoła w Dobie]] została wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła. Na terenie wsi znajduje się kilka obiektów, które są wpisane do rejestru [[Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków|Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków]]. Wśród nich znajdują się pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glima. Na wzniesieniu przy drodze natomiast budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”. Ponadto widziana z brzegu, bardzo urokliwa, wyspa Glima stanowi rezerwat dzikiej przyrody.

Wersja z 13:40, 16 cze 2014


Doba

Kościół w Dobie.Polskie krajobrazy [15.09.2013]]
Kościół w Dobie.Polskie krajobrazy [15.09.2013]]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat giżycki
Gmina Giżycko
Liczba ludności (2010) 233
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-500
Tablice rejestracyjne NGI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Doba
Doba
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Doba
Doba
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Doba (niem. Dobben) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Giżycko. W latach 1975–1998 była miejscowością administracyjnie należącą do województwa suwalskiego. Doba przed ostatnią wojną należała do powiatu węgorzewskiego. W 2010 roku wieś liczyła 233. mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Stanisław Golan[1].

Położenie

Miejscowość Doba usytuowana jest w północno–zachodniej części gminy nad samym brzegiem Jeziora Dobskiego, na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, około 16 kilometrów od Giżycka.

Dzieje miejscowości

Powstanie wsi datuje się na rok 1496. Pierwszym sołtysem został Polak – Jan Wojciech. W 1529 roku wieś weszła w posiadanie rodziny baronowskiej Schenk zu Tautenberg, która pochodziła z Turyngii. W przeciwieństwie do swoich sąsiadów, hrabiów Lehndorffów należących do szlachty pomorskiej, w XIX wieku nie brali udziału w akcji germanizacyjnej. Baron Schenk, jak stwierdza lkwim: Wojciech Kętrzyński, do służby zwracał się tylko w języku polskim.

Wejście do grobowca założycieli Doby
Polskie krajobrazy [15.09.2013

Zabytki

W 1530 roku w Dobie została wybudowana kaplica, natomiast jeszcze przed 1574 rokiem powstał tu kościół filialny, na którego czele stał pastor z Radziejów. W 1650 roku baron Schenk zu Tautenberg wypędził z kościoła pastora Brodzińskiego, gdyż zarzucano mu okrutne postępowanie z poddanymi. W niedługim czasie wybuchł spór pomiędzy rodziną Tautenbergów a Lehndorffami. Podłożem konfliktu było objęcie patronatu nad kościołem. Ostatecznie spór został rozstrzygnięty na korzyść Lehndorffów. Kościół we wsi Doba jest murowany, utrzymany w stylu późnogotyckim, jednonawowy, o dwuspadowym dachu, pokrytym dachówką. Nawa ma trapezoidalny, drewniany strop. Wnętrze, na które składają się: ołtarz, stalle, ambona, chór, a także konfesjonał, pochodzi z XVII wieku. Szkoła w Dobie została wybudowana przed 1737 rokiem, prawdopodobnie niedługo po zbudowaniu kościoła. Na terenie wsi znajduje się kilka obiektów, które są wpisane do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków. Wśród nich znajdują się pozostałości parku położonego przy brzegu jeziora i na wyspie Glima. Na wzniesieniu przy drodze natomiast budynek dawnej kuźni, gdzie znajduje się klub „Ruch”. Ponadto widziana z brzegu, bardzo urokliwa, wyspa Glima stanowi rezerwat dzikiej przyrody.

Bibliografia

  1. Doba w: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 2, red. Filip Sulimierski, Warszawa 1881.
  2. Wakar Andrzej, Willan Tadeusz, Giżycko, z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1996.
  3. Panfil Jan, Pojezierze Mazurskie, Warszawa 1968.<
  4. Michniewska-Szczepkowska Barbara, Szczepkowski Bohdan, Województwo olsztyńskie, środowisko geograficzne tekst i mapy krajoznawcze, Olsztyn 1969.
  5. Mazury Info [15.09.2013]
  6. Polskie krajobrazy [15.09.2013]
  7. Bank Danych Lokalnych [15.06.2014]

Przypisy