Dziubiele

Dziubiele
Dziubiele Mazury. Portal informacyjny [02.07.2014]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Orzysz
Liczba ludności (2010)	161
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-250
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Dziubiele
Położenie na mapie Polski Dziubiele
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Dziubiele (niem. Dziubiellen, od 1938 r. Zollerndorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku w Dziubielach, Dziubielach Małych i Suchym Rogu mieszkało łącznie 161 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Adam Pietrzak.

Położenie

Wieś położona jest na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego. Miejscowość leży na północnym brzegu jeziora Śniardwy, 15 km na wschód od Orzysza, w pobliżu granicy z powiatem mrągowskim. Około 1,5 km na północ od wsi wznosi się góra Dąbrowa (157 m n.p.m.).

Dzieje miejscowości

W Dziubielach odkryto ślady pruskiej osady, trudne do dokładniejszego datowania. Osada lokowana została w 1542 roku jako wieś czynszowa na 50. łanach na prawie chełmińskim. Sołtysem został karczmarz Wicek, który kupił tu 5 łanów. W 1564 roku wieś liczyła już 55 łanów oraz posiadała dwie karczmy, zaś w 1599 roku obejmowała 60 łanów. Miejscowość występowała początkowo jako Dzienbiellen, Dsziebellen, Ziebelovenn, Ziebelenn. W XVII wieku utrwaliła się nazwa Dziubiele (Dziubiellen). W 1656 roku Dziubiele ucierpiały w wyniku najazdu Tatarów – w jasyr poszło ośmiu mieszkańców, w tym cztery kobiety. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Okartowie.

Szkoła we wsi powstała w 1737 roku. W 1935 roku pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało zaś 74. uczniów.

W Suchym Rogu, około 1,5 km na wschód od Dziubieli, na wąskim przesmyku między jeziorami Śniardwy i Tuchlin, znajdował się niewielki majątek (około 135 ha); był on własnością rodziny Perl. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Liczba mieszkańców na przestrzeni lat:

• 1857 r. – 440 osób

• 1864 r. – 470 osób

• 1867 r. – 513 osób

• 1933 r. – 442 osoby

• 1939 r. – 364 osoby

Zabytki

• zespół dworski w Suchym Rogu: dwór z początku XX wieku (parterowy, z kolumnowym gankiem); pozostałości zabudowań gospodarczych (obecnie własność prywatna)
• budynki murowane z pierwszej ćwierci XX wieku, m.in. budynek szkoły
• dawne cmentarze ewangelickie z połowy XIX wieku (zdewastowane)

Turystyka

• szlak rowerowy o długości 85 km - przebieg trasy: Mikołajki - Wierzba - Wejsuny - Niedźwiedzi Róg - Karwik - Jeglin - Zdory - Kwik - Nowe Guty - Okartowo - Suchy Róg - Dziubiele - Łuknajno - Mikołajki

Bibliografia

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
2. Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
3. von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, ss. 83-157.
4. Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
5. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
6. Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
7. Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
8. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
9. Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
10. Żurkowska Tekla, Mazurskie cmentarze. Symbole w krajobrazie, Olsztyn 2008.
11. Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
12. Gminna Ewidencja Zabytków [10.09.2013]
13. Strona Gminy Orzysz [30.08.2013]
14. Mazury. Portal informacyjny [02.07.2014]