Ameryka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Ameryka''' (niem. ''Amerika'', od 1917 r. ''Pagelshof'') | + | ''' Ameryka''' (niem. ''Amerika'', od 1917 r. ''Pagelshof'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], [[Powiat olsztyński|powiat olsztyński]], [[Olsztynek (gmina miejsko-wiejska)| gmina Olsztynek]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny| administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób <ref>łącznie Ameryka i [[Jagiełek]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Piotr Murawski]]<ref>[http://www.bip.olsztynek.pl/ Bip Olsztynek] [08.12.2013]</ref>. | Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób <ref>łącznie Ameryka i [[Jagiełek]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Piotr Murawski]]<ref>[http://www.bip.olsztynek.pl/ Bip Olsztynek] [08.12.2013]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 3 km na północny wschód od [[Olsztynek|Olsztynka]] przy drodze Olsztynek | + | Miejscowość jest położona na [[Pojezierze Olsztyńskie| Pojezierzu Olsztyńskim]], w odległości 3 km na północny wschód od [[Olsztynek|Olsztynka]] przy drodze Olsztynek – [[Olsztyn]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" | + | Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" – nazwał Ameryką. Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach| II wojny światowej]] majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r. przez jakiś czas funkcjonowała polska forma tej nazwy – Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]]; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w [[Łutynówek| Łutynówku]] i [[Wilkowo|Wilkowie]]. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa [[Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka"]]. |
| − | Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach | + | Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921–1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno–Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w [[Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Ameryce|Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci]]. Profil placówki nie zmienił się do dziś. |
<br/> | <br/> | ||
== Edukacja == | == Edukacja == | ||
| − | W miejscowości funkcjonuje [[Zespół Szkół Podstawowo-Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym w Ameryce|Zespół Szkół | + | W miejscowości funkcjonuje [[Zespół Szkół Podstawowo-Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym w Ameryce|Zespół Szkół Podstawowo–Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym]]. W latach 1991–2001 uczniowie tej szkoły wydawali gazetkę [[lkwim:Nasza Ameryka|Nasza Ameryka]]. |
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 08:41, 2 lip 2014
| Ameryka | |
| | |
![Ośrodek Opiekuńczny i Rehabilitacyjny Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]](/index.php/Plik:Szpital_w_Ameryce.jpg) Ośrodek Opiekuńczny i Rehabilitacyjny Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Olsztynek |
| Liczba ludności (2010) | 221 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Ameryka | |
| Położenie na mapie Polski  Ameryka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Ameryka (niem. Amerika, od 1917 r. Pagelshof) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko–mazurskim, powiat olsztyński, gmina Olsztynek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś w 2010 r. była zamieszkana przez 221 osób [1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Murawski[2].
Położenie
Miejscowość jest położona na Pojezierzu Olsztyńskim, w odległości 3 km na północny wschód od Olsztynka przy drodze Olsztynek – Olsztyn.
Dzieje miejscowości
Początki miejscowości wiążą się z rokiem 1917. Wówczas pewien Warmiak za pieniądze uzbierane w trakcie pobytu w USA kupił dwór, park i ziemię. Swoje włości - czy to z sentymentu, czy też "dla splendoru" – nazwał Ameryką. Przed wybuchem II wojny światowej majątek stał się własnością Niemca o nazwisku Pagel. Nowy właściciel przemianował Amerykę na Pagelshof. Po 1945 r. przez jakiś czas funkcjonowała polska forma tej nazwy – Pagłowo; ostatecznie powrócono do pierwotnej Ameryki. W miejscowości powstało Państwowe Gospodarstwo Rolne; w latach 80. utworzono też kombinat razem z zakładami w Łutynówku i Wilkowie. W czasach świetności obejmował obszar o powierzchni 1940 ha. W 1993 r. PGR został zlikwidowany. W miejscowości działa Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Problemami Zdrowotnymi "Nasza Ameryka".
Historia szpitala w Ameryce sięga początków XX wieku, kiedy zaczęły powstawać budynki szpitalne, które w 1903 r. oddano na użytek zakładu chorych na gruźlicę. Personel tworzyły przede wszystkim siostry zakonne. W 1918 r. szpital zamknięto; działalność została wznowiona w latach 1921–1922. Kryzys lat 30. doprowadził do opustoszenia placówki. Od 1933 r. szpital funkcjonował jako dom letniskowy dla pracowników sektora państwowego. W 1937 r. otwarto zmodernizowany budynek. Po zakończeniu II wojny światowej przekształcono go (1967 r.) w Dziecięcy Ośrodek Sanatoryjno–Prewentoryjny. W 1974 r. szpital przekształcono w Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci. Profil placówki nie zmienił się do dziś.
Edukacja
W miejscowości funkcjonuje Zespół Szkół Podstawowo–Gimnazjalnych dla Dzieci Przewlekle Chorych przy Wojewódzkim Szpitalu Rehabilitacyjnym. W latach 1991–2001 uczniowie tej szkoły wydawali gazetkę Nasza Ameryka.
Zabytki
- budynek szpitala; najstarsza część pochodzi z początków XX w
Bibliografia
- Kuźniewski Bogumił, Olsztynek: miasto i gmina, Olsztynek 2007.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Szpital w Ameryce [10.12.2013]
- Nasza Ameryka [10.12.2013]
- Wikipedia [10.12.2013]
- Portal Warmii i Mazur [02.07.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Ameryka i Jagiełek
- ↑ Bip Olsztynek [08.12.2013]
