Grzegórzki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Ludzie związani z miejscowością:) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Grzegórzki'''</big> (niem. Gregersdorf) – wieś sołecka w Polsce w [[ | + | <big>'''Grzegórzki'''</big> (niem. Gregersdorf) – [[Wieś sołecka|wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|gminie Nidzica]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Miejscowość leży na terenie [[gmina | + | Miejscowość leży na terenie [[Nidzica (gmina miejsko-wiejska)|gminy Nidzica]], przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś została założona w 1359 r. na 18 łanach ziemi przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode. Nazwa wsi pochodzi od pierwszego sołtysa – Gregera. Greger zobowiązany był do stawania pieszo do wszystkich wypraw zakonu. W 1606 r. wieś zajmowała 27 ¾ łana a w 1717 r. 22 łany i 22 mórg. Na ziemi siedziało wówczas 12 chłopów. Łąki były mało urodzajne, więc chłopi kupowali siano w sąsiednich wsiach. W 1709 – 1711 r. przez wieś przeszła zaraza, w skutek czego dużo ziemi leżało odłogiem. Nowe zasiedlenie Grzegórzek nastąpiło w latach 1767 – 1783. W 1783 r. było tu 10 chłopów. Największy obszar – 3 łanów i 22 mórg należał do Christopha Mondry. W latach 1737 – 1740 założono tutaj szkołę. Liczba ludności przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 64, w 1846 r. – 125, 1858 r. – 113, w 1867 r. – 152, w 1871 r. – 206, w 1885 r. – 179, 1895 r. – 190, w 1905 r. – 188, w 1910 r. – 198 . 90% mieszkańców stanowili ewangelicy. Do szkoły uczęszczało zaś 39 osób. Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 12, w 1846 r. – 18, w 1858 r. – 21, w 1871 r. – 29, w 1885 r. – 30, w 1895 r. – 30, w 1905 r. – 36, w 1910 r. – 31, w 1939 r. – 235 . W 1858 r. wieś obejmowała 2284 mórg. Nie wiadomo jednak jaki kształt przybrała zabudowa wsi. Do poł lat 90 istniała w [[szkoła w Grzegórzkach]], której dyrektorami byli m.in.: Kasprzycki, Witold Ojrzyński, Piotr Makowski, Janina Makowska, Janina Lachowicz, Aleksandra Nowogórska. Kościół katolicki na terenie wsi stanowi filię [[ | + | Wieś została założona w 1359 r. na 18 łanach ziemi przez wielkiego mistrza krzyżackiego [[Winricha von Kniprode |Winricha von Kniprode]]. Nazwa wsi pochodzi od pierwszego sołtysa – Gregera. Greger zobowiązany był do stawania pieszo do wszystkich wypraw zakonu. W 1606 r. wieś zajmowała 27 ¾ łana a w 1717 r. 22 łany i 22 mórg. Na ziemi siedziało wówczas 12 chłopów. Łąki były mało urodzajne, więc chłopi kupowali siano w sąsiednich wsiach. W 1709 – 1711 r. przez wieś przeszła zaraza, w skutek czego dużo ziemi leżało odłogiem. Nowe zasiedlenie Grzegórzek nastąpiło w latach 1767 – 1783. W 1783 r. było tu 10 chłopów. Największy obszar – 3 łanów i 22 mórg należał do Christopha Mondry. W latach 1737 – 1740 założono tutaj szkołę. Liczba ludności przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 64, w 1846 r. – 125, 1858 r. – 113, w 1867 r. – 152, w 1871 r. – 206, w 1885 r. – 179, 1895 r. – 190, w 1905 r. – 188, w 1910 r. – 198 . 90% mieszkańców stanowili ewangelicy. Do szkoły uczęszczało zaś 39 osób. Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 12, w 1846 r. – 18, w 1858 r. – 21, w 1871 r. – 29, w 1885 r. – 30, w 1895 r. – 30, w 1905 r. – 36, w 1910 r. – 31, w 1939 r. – 235 . W 1858 r. wieś obejmowała 2284 mórg. Nie wiadomo jednak jaki kształt przybrała zabudowa wsi. Do poł lat 90 istniała w [[Szkoła w Grzegórzkach |szkoła w Grzegórzkach]], której dyrektorami byli m.in.: Kasprzycki, Witold Ojrzyński, Piotr Makowski, Janina Makowska, Janina Lachowicz, Aleksandra Nowogórska. Kościół katolicki na terenie wsi stanowi filię [[Parafia w Napiwodzie| parafii w Napiwodzie]]. |
=== Kultura === | === Kultura === | ||
| − | Na terenie wsi odbywają się cykliczne festyny oraz dożynki. Istnieje tu także [[skansen maszyn rolniczych]], świetlica, boisko oraz park z placem zabaw i miejscem do odpoczynku. Wieś wielokrotnie zdobywała czołowe miejsca w konkursach na najlepiej zagospodarowaną wieś [[ | + | Na terenie wsi odbywają się cykliczne festyny oraz dożynki. Istnieje tu także [[Skansen maszyn rolniczych w Grzegórzkach |skansen maszyn rolniczych]], świetlica, boisko oraz park z placem zabaw i miejscem do odpoczynku. Wieś wielokrotnie zdobywała czołowe miejsca w konkursach na najlepiej zagospodarowaną wieś [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]], potem warmińsko-mazurskiego. 18 lipca 2009 r. Grzegórzki obchodziły 650-lecie. |
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 52: | Linia 53: | ||
Po II wojnie światowej do wsi przybyli osadnicy z Mazowsza i Kurpi. Sołtysami od poł. lat 60 XX w. byli: p. Borucki, Józef Kowalski i sprawujący tę funkcję do chwili obecnej [[Paweł Tarasiuk]]. | Po II wojnie światowej do wsi przybyli osadnicy z Mazowsza i Kurpi. Sołtysami od poł. lat 60 XX w. byli: p. Borucki, Józef Kowalski i sprawujący tę funkcję do chwili obecnej [[Paweł Tarasiuk]]. | ||
| + | |||
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | === Religia: === | ||
| + | |||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Napiwodzie |parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Królowej Polski w Napiwodzie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 58: | Linia 65: | ||
Do naszych czasów zachowała się zwarta zabudowała z II poł XIX w. oraz budynek szkoły z ogrodem. | Do naszych czasów zachowała się zwarta zabudowała z II poł XIX w. oraz budynek szkoły z ogrodem. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 69: | Linia 75: | ||
Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | Zielińska Agnieszka,''Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914'', [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 79: | Linia 84: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1301-1400]] | ||
Wersja z 15:04, 2 lip 2014
| Grzegórzki | |
| | |
 Dawny pomnik w Grzegórzkach, źródło: www.rowery.olsztyn.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Grzegórzki |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 13 - 105 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Grzegórzki | |
| Położenie na mapie Polski  Grzegórzki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Grzegórzki (niem. Gregersdorf) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19.000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne, tj. żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1359 r. na 18 łanach ziemi przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode. Nazwa wsi pochodzi od pierwszego sołtysa – Gregera. Greger zobowiązany był do stawania pieszo do wszystkich wypraw zakonu. W 1606 r. wieś zajmowała 27 ¾ łana a w 1717 r. 22 łany i 22 mórg. Na ziemi siedziało wówczas 12 chłopów. Łąki były mało urodzajne, więc chłopi kupowali siano w sąsiednich wsiach. W 1709 – 1711 r. przez wieś przeszła zaraza, w skutek czego dużo ziemi leżało odłogiem. Nowe zasiedlenie Grzegórzek nastąpiło w latach 1767 – 1783. W 1783 r. było tu 10 chłopów. Największy obszar – 3 łanów i 22 mórg należał do Christopha Mondry. W latach 1737 – 1740 założono tutaj szkołę. Liczba ludności przedstawiała się następująco: w 1817 r. – 64, w 1846 r. – 125, 1858 r. – 113, w 1867 r. – 152, w 1871 r. – 206, w 1885 r. – 179, 1895 r. – 190, w 1905 r. – 188, w 1910 r. – 198 . 90% mieszkańców stanowili ewangelicy. Do szkoły uczęszczało zaś 39 osób. Liczba domów zaś wynosiła w 1817 r. – 12, w 1846 r. – 18, w 1858 r. – 21, w 1871 r. – 29, w 1885 r. – 30, w 1895 r. – 30, w 1905 r. – 36, w 1910 r. – 31, w 1939 r. – 235 . W 1858 r. wieś obejmowała 2284 mórg. Nie wiadomo jednak jaki kształt przybrała zabudowa wsi. Do poł lat 90 istniała w szkoła w Grzegórzkach, której dyrektorami byli m.in.: Kasprzycki, Witold Ojrzyński, Piotr Makowski, Janina Makowska, Janina Lachowicz, Aleksandra Nowogórska. Kościół katolicki na terenie wsi stanowi filię parafii w Napiwodzie.
Kultura
Na terenie wsi odbywają się cykliczne festyny oraz dożynki. Istnieje tu także skansen maszyn rolniczych, świetlica, boisko oraz park z placem zabaw i miejscem do odpoczynku. Wieś wielokrotnie zdobywała czołowe miejsca w konkursach na najlepiej zagospodarowaną wieś województwa olsztyńskiego, potem warmińsko-mazurskiego. 18 lipca 2009 r. Grzegórzki obchodziły 650-lecie.
Ludzie związani z miejscowością:
Po II wojnie światowej do wsi przybyli osadnicy z Mazowsza i Kurpi. Sołtysami od poł. lat 60 XX w. byli: p. Borucki, Józef Kowalski i sprawujący tę funkcję do chwili obecnej Paweł Tarasiuk.
Religia:
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Matki Bożej Królowej Polski w Napiwodzie.
Zabytki:
Do naszych czasów zachowała się zwarta zabudowała z II poł XIX w. oraz budynek szkoły z ogrodem.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. II, Warszawa 1881, 927 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
Zobacz też
www.nidzica.wm.pl
