Liski: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|zdjęcie = Liski. Kwatera wojenna z czasów I wojny światowej.jpg | |zdjęcie = Liski. Kwatera wojenna z czasów I wojny światowej.jpg | ||
|opis zdjęcia = Liski. Kwatera wojenna z czasów I wojny światowej | |opis zdjęcia = Liski. Kwatera wojenna z czasów I wojny światowej | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| − | |powiat = | + | |powiat = piski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Pisz |
|miejscowość podstawowa = | |miejscowość podstawowa = | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | <big>'''Liski''' (niem. ''Lisken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>'''Liski''' (niem. ''Lisken'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. |
| − | W latach 1975-1998 miejscowość należała [[ | + | W latach 1975-1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny |administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 14,5 km na południowy wschód od [[Pisz|Pisza]], w pobliżu granicy z [[ | + | Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 14,5 km na południowy wschód od [[Pisz|Pisza]], w pobliżu granicy z [[Powiat kolneński|powiatem kolneńskim]] w [[Województwo mazowieckie|województwie mazowieckim]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Osada po raz pierwszy wzmiankowana była w 1424 roku, gdy wymieniono dobra ziemskie o powierzchni 60 łanów, obejmujące również [[Pietrzyki]] – natomiast przywilej lokacyjny jako [[wieś czynszowa]] otrzymała w 1445 roku. Sołtys Mikołaj otrzymał wówczas zadanie obsadzenia 46 łanów, z których jemu przypadło sześć. W 1519 roku istniały tu dwie karczmy, zaś dwadzieścia lat później – trzy (jedną z nich w 1530 roku otrzymał Paweł Kowal z Guzek); w 1540 roku w Liskach mieszkało 30 rodzin chłopskich, 9 zagrodników i 4 komorników. W XV i XVI wieku wieś występowała pod nazwami Lissken, Lyssken, Lischky, Stheffenstock, później utrwaliła się nazwa Lisken. Wieś poważnie ucierpiała w wyniku wielkiej [[ | + | Osada po raz pierwszy wzmiankowana była w 1424 roku, gdy wymieniono dobra ziemskie o powierzchni 60 łanów, obejmujące również [[Pietrzyki]] – natomiast przywilej lokacyjny jako [[wieś czynszowa]] otrzymała w 1445 roku. Sołtys Mikołaj otrzymał wówczas zadanie obsadzenia 46 łanów, z których jemu przypadło sześć. W 1519 roku istniały tu dwie karczmy, zaś dwadzieścia lat później – trzy (jedną z nich w 1530 roku otrzymał Paweł Kowal z Guzek); w 1540 roku w Liskach mieszkało 30 rodzin chłopskich, 9 zagrodników i 4 komorników. W XV i XVI wieku wieś występowała pod nazwami Lissken, Lyssken, Lischky, Stheffenstock, później utrwaliła się nazwa Lisken. Wieś poważnie ucierpiała w wyniku wielkiej [[Epidemia dżumy 1709-1711|epidemii dżumy]], która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 78 mieszkańców.W latach 1857-1867 liczba mieszkańców wzrosła z 300 do 339 osób. |
W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda u Gottowika. | W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda u Gottowika. | ||
| − | Szkoła we wsi powstała w 1757 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 56 uczniów, pracował jeden nauczyciel. W pierwszym dwudziestoleciu po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] szkoła w Liskach mieściła się w wynajmowanym budynku. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 350 osób. W latach 80. XX wieku Liski liczyły 292 mieszkańców. Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Henryk Klama]]<ref>Źródło:http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]</ref>. | + | Szkoła we wsi powstała w 1757 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 56 uczniów, pracował jeden nauczyciel. W pierwszym dwudziestoleciu po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkoła w Liskach mieściła się w wynajmowanym budynku. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 350 osób. W latach 80. XX wieku Liski liczyły 292 mieszkańców. Aktualnie wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Henryk Klama]]<ref>Źródło:http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]</ref>. |
<br/> | <br/> | ||
===Szkolnictwo=== | ===Szkolnictwo=== | ||
| − | Obecnie w Liskach działa [[ | + | Obecnie w Liskach działa [[Szkoła Podstawowa im. księdza Jerzego Popiełuszki w Liskach |Szkoła Podstawowa im. księdza Jerzego Popiełuszki]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *Dawny | + | *Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
*Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku | *Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku | ||
| − | * | + | *Kwatera wojenna, zlokalizowana w odległości około 200 m na południe od drogi Liski-[[Kumielsk]]. Kwatera wojenna znajduje się w północnej części dawnego cmentarza ewangelickiego. Miejsce spoczynku 3 żołnierzy niemieckich oraz 9 nieznanych żołnierzy rosyjskich. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 76: | Linia 76: | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Powiat piski]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]] |
| + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | ||
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 08:24, 21 lip 2014
| Liski | |
| | |
 Liski. Kwatera wojenna z czasów I wojny światowej
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 327 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Liski | |
| Położenie na mapie Polski  Liski | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Liski (niem. Lisken) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 14,5 km na południowy wschód od Pisza, w pobliżu granicy z powiatem kolneńskim w województwie mazowieckim.
Dzieje miejscowości
Osada po raz pierwszy wzmiankowana była w 1424 roku, gdy wymieniono dobra ziemskie o powierzchni 60 łanów, obejmujące również Pietrzyki – natomiast przywilej lokacyjny jako wieś czynszowa otrzymała w 1445 roku. Sołtys Mikołaj otrzymał wówczas zadanie obsadzenia 46 łanów, z których jemu przypadło sześć. W 1519 roku istniały tu dwie karczmy, zaś dwadzieścia lat później – trzy (jedną z nich w 1530 roku otrzymał Paweł Kowal z Guzek); w 1540 roku w Liskach mieszkało 30 rodzin chłopskich, 9 zagrodników i 4 komorników. W XV i XVI wieku wieś występowała pod nazwami Lissken, Lyssken, Lischky, Stheffenstock, później utrwaliła się nazwa Lisken. Wieś poważnie ucierpiała w wyniku wielkiej epidemii dżumy, która dotarła tu w sierpniu 1710 roku; zmarło wówczas 78 mieszkańców.W latach 1857-1867 liczba mieszkańców wzrosła z 300 do 339 osób.
W pierwszej połowie XX wieku działała we wsi gospoda u Gottowika.
Szkoła we wsi powstała w 1757 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 56 uczniów, pracował jeden nauczyciel. W pierwszym dwudziestoleciu po II wojnie światowej szkoła w Liskach mieściła się w wynajmowanym budynku. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 350 osób. W latach 80. XX wieku Liski liczyły 292 mieszkańców. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Henryk Klama[1].
Szkolnictwo
Obecnie w Liskach działa Szkoła Podstawowa im. księdza Jerzego Popiełuszki.
Zabytki:
- Dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- Dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku
- Kwatera wojenna, zlokalizowana w odległości około 200 m na południe od drogi Liski-Kumielsk. Kwatera wojenna znajduje się w północnej części dawnego cmentarza ewangelickiego. Miejsce spoczynku 3 żołnierzy niemieckich oraz 9 nieznanych żołnierzy rosyjskich.
Bibliografia:
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 51-57.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Cmentarze i mogiły wojenne z okresu pierwszej wojny światowej na obszarze byłego powiatu piskiego, Znad Pisy, nr 4, 1996, s. 49-69.
- Pawlicki Ryszard W., Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, s. 9-25.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, s. 73-90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html [data dostępu: 15.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 15.09.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków bip.bialapiska.pl/zalaczniki/art/050506130925.doc [data dostępu: 15.09.2013]
- Gminna Ewidencja Zabytków www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc [data dostępu: 15.09.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa:http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/liski [data dostępu: 15.09.2013]
- ↑ Źródło:http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853 [data dostępu: 20.09.2013]
