Powierz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Powierz'''</big> (niem. Powierszeu , od 1938 r. Waldbeek) - wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko | + | <big>'''Powierz'''</big> (niem. Powierszeu, od 1938 r. Waldbeek) - [[wieś sołecka]] w Polsce w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny |administracyjnie]] przynależała do [[województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | + | Miejscowość położona jest na terenie [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]], która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion [[Wzniesienia Mławskie |Wzniesień Mławskich]], który graniczy od północy z [[Garb Lubawski| Garbem Lubawskim]]. Zatem powierzchnia [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)| gminy Janowiec Kościelny]] posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie [[Rzeka Orzyc | rzeki Orzycy]] znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte [[Dolina Wieczfinianki |doliną Wieczfnianki]]. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny. | |
| − | Miejscowość położona jest na terenie [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Pierwsze informacje o wsi pojawiają się w księgach czynszowych z lat 1436/1437. Przywilej lokacyjny zaginą. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Wieś dannicka została założona na 15 włókach chełmińskich. W 1478 r. wielki mistrz Marcin Truchsess odnowił Janowi Prawdzic przywilej nadający mu wsie Powierz i [[Górowo - Trząski|Górowo]]. Jan otrzymał obowiązek jedynie jednej lekkiej konnej służby zbrojnej, prawo polowania oraz wyższe i niższe sądownictwo. W 1600 r. w Powierzu mieszkali sami Polacy. W 1717 r. we wsi było 17 gospodarzy na 30 łanach . W 1780 r. 16 łanów i 22 mórg uprawiało 6 wolnych chłopów. Natomiast 6 łanów i 7 mórg leżało odłogiem. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich. | + | Pierwsze informacje o wsi pojawiają się w księgach czynszowych z lat 1436/1437. Przywilej lokacyjny zaginą. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Wieś dannicka została założona na 15 włókach chełmińskich. W 1478 r. wielki mistrz [[Zakon Krzyżacki |Zakonu Krzyżackiego]] [[Marcin Truchsess]] odnowił Janowi Prawdzic przywilej nadający mu wsie Powierz i [[Górowo - Trząski|Górowo]]. Jan otrzymał obowiązek jedynie jednej lekkiej konnej służby zbrojnej, prawo polowania oraz wyższe i niższe sądownictwo. W 1600 r. w Powierzu mieszkali sami Polacy. W 1717 r. we wsi było 17 gospodarzy na 30 łanach . W 1780 r. 16 łanów i 22 mórg uprawiało 6 wolnych chłopów. Natomiast 6 łanów i 7 mórg leżało odłogiem. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
===Gospodarka=== | ===Gospodarka=== | ||
| + | We wsi działa sklep spożywczy, zakład transportu i handlu oraz przychodnia lekarska. | ||
| − | + | <br/> | |
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
| − | + | Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz Marcin Truchsess. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Marianna Dudzińska]]. Sołectwo nosi nazwę Powierż. | |
| − | Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz Marcin Truchsess. W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Marianna Dudzińska]]. Sołectwo nosi nazwę Powierż. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | |||
Na terenie miejscowości znajdują się zabytkowe zabudowania mieszkalne i gospodarcze z XX w. oraz krzyż przydrożny z XIX/XX w. | Na terenie miejscowości znajdują się zabytkowe zabudowania mieszkalne i gospodarcze z XX w. oraz krzyż przydrożny z XIX/XX w. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 74: | Linia 68: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] |
| + | [[Kategoria: 1401-1500]] | ||
Wersja z 11:29, 18 sie 2014
| Powierz | |
| | |
 Zjazd na drogę do wsi Powierz , źródło: www.wikipedia.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowiec Kościelny |
| Sołectwo | Powierż |
| Liczba ludności (2012, źródło: http://wrota.warmia.mazury.pl/12.09.2013.) | 90 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Powierz | |
| Położenie na mapie Polski  Powierz | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Powierz (niem. Powierszeu, od 1938 r. Waldbeek) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie przynależała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mazoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki Orzycy znajdują się wzniesienia od ok. 60 m. do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną Wieczfnianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
Dzieje miejscowości
Pierwsze informacje o wsi pojawiają się w księgach czynszowych z lat 1436/1437. Przywilej lokacyjny zaginą. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Wieś dannicka została założona na 15 włókach chełmińskich. W 1478 r. wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Marcin Truchsess odnowił Janowi Prawdzic przywilej nadający mu wsie Powierz i Górowo. Jan otrzymał obowiązek jedynie jednej lekkiej konnej służby zbrojnej, prawo polowania oraz wyższe i niższe sądownictwo. W 1600 r. w Powierzu mieszkali sami Polacy. W 1717 r. we wsi było 17 gospodarzy na 30 łanach . W 1780 r. 16 łanów i 22 mórg uprawiało 6 wolnych chłopów. Natomiast 6 łanów i 7 mórg leżało odłogiem. Nie zachowała się informacja o kształcie zabudowań wiejskich.
Gospodarka
We wsi działa sklep spożywczy, zakład transportu i handlu oraz przychodnia lekarska.
Ludzie związani z miejscowością:
Na kartach historii wsi zapisał się wielki mistrz Marcin Truchsess. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Marianna Dudzińska. Sołectwo nosi nazwę Powierż.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajdują się zabytkowe zabudowania mieszkalne i gospodarcze z XX w. oraz krzyż przydrożny z XIX/XX w.
Bibliografia:
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VIII, Warszawa 1887, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/POWIERZ.html, 12.09.2013.
