Romany: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Sport) |
|||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>''' Romany''' (niem. ''Rohmannen'', od 1938 r. ''Rohmanen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>''' Romany''' (niem. ''Rohmannen'', od 1938 r. ''Rohmanen'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Szczytno (gmina wiejska)|gminie Szczytno]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie |województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
W pobliżu wsi odkryto groby pochodzące z okresu [[kultura amfor kulistych|kultury amfor kulistych]]. | W pobliżu wsi odkryto groby pochodzące z okresu [[kultura amfor kulistych|kultury amfor kulistych]]. | ||
| − | Wieś została założona w 1399 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], na 50 łanach, z których pięć przypadło sołtysowi Piotrowi Mirowiczowi. W XV wieku osiedliło się tu wielu bartników, lecz w 1520 roku wciąż 12 łanów pozostawało pustych. W latach 1709-1711 wieś dotknęła szalejąca na [[Mazury|Mazurach]] [[epidemia dżumy]]; do połowy tego stulecia była ponownie zasiedlana. W XVIII i XIX wieku mieszkańcy, obok rolnictwa, utrzymywali się z wypalania wapna. Dawniej owalnica, następnie wielodrożnica, wieś zachowała ten układ przestrzenny. W centrum wsi znajduje się staw, w ostatnich latach oczyszczony i zarybiony.Wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Malinowski]]<ref> http://www.e-bip.pl/4Dfile/jednostki_pomocnicze.html/%23%23611641696.0 [data dostępu: 10.09.2013]</ref> | + | Wieś została założona w 1399 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], na 50 łanach, z których pięć przypadło sołtysowi Piotrowi Mirowiczowi. W XV wieku osiedliło się tu wielu bartników, lecz w 1520 roku wciąż 12 łanów pozostawało pustych. W latach 1709-1711 wieś dotknęła szalejąca na [[Mazury|Mazurach]] [[Epidemia dżumy 1709-1711 |epidemia dżumy]]; do połowy tego stulecia była ponownie zasiedlana. W XVIII i XIX wieku mieszkańcy, obok rolnictwa, utrzymywali się z wypalania wapna. Dawniej owalnica, następnie wielodrożnica, wieś zachowała ten układ przestrzenny. W centrum wsi znajduje się staw, w ostatnich latach oczyszczony i zarybiony.Wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Grzegorz Malinowski]]<ref> http://www.e-bip.pl/4Dfile/jednostki_pomocnicze.html/%23%23611641696.0 [data dostępu: 10.09.2013]</ref>. |
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach: | ||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
1939 – 571 osób | 1939 – 571 osób | ||
| + | <br/> | ||
| − | |||
===Sport=== | ===Sport=== | ||
| − | W miejscowości działa | + | W miejscowości działa klub piłkarski [[Lider II Romany]] uczestniczący w rozgrywkach ligi sołeckiej. |
<br/> | <br/> | ||
===Szkolnictwo=== | ===Szkolnictwo=== | ||
| − | W Romanach funkcjonuje [[Niepubliczne Przedszkole w Romanach| przedszkole]]i [[Niepubliczny Zespół Szkolno-Przedszkolny w Romanach|szkoła podstawowa]]. | + | W Romanach funkcjonuje [[Niepubliczne Przedszkole w Romanach| przedszkole]] i [[Niepubliczny Zespół Szkolno-Przedszkolny w Romanach|szkoła podstawowa]]. |
| + | <br/> | ||
| + | |||
| + | ===Bezpieczeństwo=== | ||
| + | W miejscowości działa jednostka [[Ochotnicza Straż Pożarna w Romanach| Ochotniczej Straży Pożarnej]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
*Drewniana chałupa (nr 25) o wiele zabudowań mieszkalnych i gospodarczych z okresu: koniec XIX wieku – 1939 | *Drewniana chałupa (nr 25) o wiele zabudowań mieszkalnych i gospodarczych z okresu: koniec XIX wieku – 1939 | ||
*Budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, z czerwonej cegły; centrum wsi, na wzniesieniu | *Budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, z czerwonej cegły; centrum wsi, na wzniesieniu | ||
| − | *Dawny [[ | + | *Dawny [[Cmentarz ewangelicki w Romanach|cmentarz ewangelicki]], z XIX wieku |
| − | *[[Cmentarz wojenny]] z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]]: zbiorowa mogiła w kształcie litery U, pomiędzy jej ramionami pojedyncza mogiła. W tej pierwszej pochowanych jest 18 żołnierzy i 1 oficer armii rosyjskiej, w drugiej – żołnierz armii niemieckiej; wszyscy polegli 30 sierpnia 1914 roku | + | *[[Cmentarz wojenny w Romanach |Cmentarz wojenny]] z okresu [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojny światowej]]: zbiorowa mogiła w kształcie litery U, pomiędzy jej ramionami pojedyncza mogiła. W tej pierwszej pochowanych jest 18 żołnierzy i 1 oficer armii rosyjskiej, w drugiej – żołnierz armii niemieckiej; wszyscy polegli 30 sierpnia 1914 roku |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 83: | Linia 87: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat szczycieński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Szczytno (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1301-1400]] |
| − | [[ | ||
Wersja z 10:01, 20 sie 2014
| Romany | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Szczytno |
| Liczba ludności (2010) | 476 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-100 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Romany | |
| Położenie na mapie Polski  Romany | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Romany (niem. Rohmannen, od 1938 r. Rohmanen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w makroregionie Pojezierza Mazurskiego na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży w odległości 3 km na północ od Szczytna, przy drodze wojewódzkiej nr 600 w kierunku Mrągowa.
Dzieje miejscowości
W pobliżu wsi odkryto groby pochodzące z okresu kultury amfor kulistych. Wieś została założona w 1399 roku na prawie chełmińskim, na 50 łanach, z których pięć przypadło sołtysowi Piotrowi Mirowiczowi. W XV wieku osiedliło się tu wielu bartników, lecz w 1520 roku wciąż 12 łanów pozostawało pustych. W latach 1709-1711 wieś dotknęła szalejąca na Mazurach epidemia dżumy; do połowy tego stulecia była ponownie zasiedlana. W XVIII i XIX wieku mieszkańcy, obok rolnictwa, utrzymywali się z wypalania wapna. Dawniej owalnica, następnie wielodrożnica, wieś zachowała ten układ przestrzenny. W centrum wsi znajduje się staw, w ostatnich latach oczyszczony i zarybiony.Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Grzegorz Malinowski[1].
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
1782 – 29 gospodarstw
1818 – 174 osoby, 38 gospodarstw
1939 – 571 osób
Sport
W miejscowości działa klub piłkarski Lider II Romany uczestniczący w rozgrywkach ligi sołeckiej.
Szkolnictwo
W Romanach funkcjonuje przedszkole i szkoła podstawowa.
Bezpieczeństwo
W miejscowości działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.
Zabytki:
- Drewniana chałupa (nr 25) o wiele zabudowań mieszkalnych i gospodarczych z okresu: koniec XIX wieku – 1939
- Budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, z czerwonej cegły; centrum wsi, na wzniesieniu
- Dawny cmentarz ewangelicki, z XIX wieku
- Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej: zbiorowa mogiła w kształcie litery U, pomiędzy jej ramionami pojedyncza mogiła. W tej pierwszej pochowanych jest 18 żołnierzy i 1 oficer armii rosyjskiej, w drugiej – żołnierz armii niemieckiej; wszyscy polegli 30 sierpnia 1914 roku
Bibliografia:
- Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 30-37.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 29.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 29.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków:http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 29.08.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ http://www.e-bip.pl/4Dfile/jednostki_pomocnicze.html/%23%23611641696.0 [data dostępu: 10.09.2013]
