Safronka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Safronka'''</big> (Saffrancki, Zefronica) - [[wieś sołecka]] w Polsce w [[ | + | <big>'''Safronka'''</big> (Saffrancki, Zefronica) - [[wieś sołecka]] w Polsce w [[Województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat nidzicki |powiecie nidzickim]], w [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminie Janowiec Kościelny]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie| województwa olsztyńskiego]]. |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | + | Wieś położona jest nieopodal rzeki: [[Rzeka Działdówka |Działdówka]] i [[Rzeka Safronka |Safronka]]. Miejscowość położona jest na terenie [[Janowiec Kościelny (gmina wiejska)|gminy Janowiec Kościelny]], która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mezoregion [[Wzniesienia Mławskie |Wzniesień Mławskich]], który graniczy od północy z [[Garb Lubawski| Garbem Lubawskim]]. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie [[Rzeka Orzyc |rzeki Orzycy]] znajdują się wzniesienia od ok. 60 m do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte [[Dolina Wieczfinianki |doliną Wieczfnianki]]. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny. | |
| − | Wieś położona jest nieopodal rzeki: [[Działdówka]] i [[Safronka]]. Miejscowość położona jest na terenie [[ | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | + | W obrębie miejscowości znajduje się cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza. Wieś lokowano na obszarze 40 [[włóka| włók]], przy rzekach Działdówce i Safronce. W 1347 r. wielki mistrz Henryk Tusmer nadał Janowi synowi Macieja wspomniane włóki. Nazwa wsi pochodzi od strumyka zwanego Zefronika. W 1362 r. wielki mistrz [[Winryk von Kniprode]] przekazał 10 włók braciom: Hermanowi, Arwikowi, Klawkowi i Hankowi. Na prośbę Paula i Alexiusa Szczepanów i Jana Korytki odnowiono przywilej lokacyjny wsi. Dokonał tego hrabia Wilhelm z Eysenburga. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1680 r. teren wsi zajmował 20 [[łan |łanów]]. W 1717 r. było tu 7 chłopów chełmińskich. W 1870 r. do Safronki przyłączono wieś Jaybuttem, którą lokowano w 1790 r. W latach 1737–1740 założono szkołę. Zabudowa wiejska ma charakter zwarty. | |
| − | W obrębie miejscowości znajduje się cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza. Wieś lokowano na obszarze 40 [[włóka| włók]], przy rzekach | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
===Kultura=== | ===Kultura=== | ||
| + | We wsi działa świetlica. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | ===Edukacja=== | |
| + | W Safronce znajduje się punkt przedszkolny. | ||
| + | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Świętego Antoniego Padewskiego w Napierkach |parafii rzymskokatolickiej pw. Świętego Antoniego Padewskiego w Napierkach]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością=== | === Ludzie związani z miejscowością=== | ||
| − | + | Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrz [[Henryk Tusmer]] i wielki mistrz [[Winryk von Kniprode]]. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Remigiusz Koźniewski]]. | |
| − | Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrz Henryk Tusmer i wielki mistrz [[Winryk von Kniprode]]. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest [[Remigiusz Koźniewski]]. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Zabytki=== | === Zabytki=== | ||
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: szkoła z lat 30. XX w., domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze z XX w. oraz gorzelnia z 1930 r. | Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: szkoła z lat 30. XX w., domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze z XX w. oraz gorzelnia z 1930 r. | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Bibliografia=== | === Bibliografia=== | ||
| − | |||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889, 960 ss. | ||
| Linia 74: | Linia 69: | ||
http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/SAFRONKA.html, 12.09.2013. | http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/SAFRONKA.html, 12.09.2013. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat nidzicki]] | |
| − | + | [[Kategoria: Janowiec Kościelny (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1301-1400]] | |
| − | [[ | ||
Wersja z 14:55, 22 sie 2014
| Safronka | |
| | |
 Świetlica w Safronce, źródło: http://www.sporol.warmia.mazury.pl, 10.11.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Janowiec Kościelny |
| Sołectwo | Safronka |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Safronka | |
| Położenie na mapie Polski  Safronka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Safronka (Saffrancki, Zefronica) - wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Janowiec Kościelny. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest nieopodal rzeki: Działdówka i Safronka. Miejscowość położona jest na terenie gminy Janowiec Kościelny, która znajduje się na obszarze Niżu Środkowoeuropejskiego, na pograniczu dwóch podprowincji: Pojezierza Środkowo-Bałtyckiego i Niziny Północnomazowieckiej. Natomiast pas południowy obszaru gminy to mezoregion Wzniesień Mławskich, który graniczy od północy z Garbem Lubawskim. Zatem powierzchnia gminy Janowiec Kościelny posiada charakter falisty, miejscami równinny. W południowej części gminy – w dolinie rzeki Orzycy znajdują się wzniesienia od ok. 60 m do ok. 200 m n.p.m. oraz wzgórza i wały moreny czołowej. Od południa na terenie gminy występują dwa wały morenowe, rozcięte doliną Wieczfnianki. Wał wschodni posiada wysokości bezwzględne do 200 m n.p.m., zaś stoki w tym rejonie bywają bardzo strome, a nachylenia terenu przekraczają często 15%. W zachodniej części gminy rzeźba terenu wyróżnia się pojedynczymi pagórkami i wzgórzami. Natomiast pomiędzy nimi znajdują się obniżenia i zagłębienia, bądź suche dolinki erozyjno-denudacyjne. Ponadto występują tutaj formy późnoglacjalne i holoceńskie - doliny rzeczne, z których największą jest rzeka Orzyc. Obszar gminy Janowiec Kościelny położony jest w obrębie Niecki Mazowieckiej. Występują tutaj następujące osady: kredowe, piaski, mułki, iły, piaski drobnoziarniste, piaski pylaste, gliny zwałowe, torfowiska, piaskowce margliste i mułowce z glaukonitem oraz szczątkami fauny.
Dzieje miejscowości
W obrębie miejscowości znajduje się cmentarzysko z wczesnej epoki żelaza. Wieś lokowano na obszarze 40 włók, przy rzekach Działdówce i Safronce. W 1347 r. wielki mistrz Henryk Tusmer nadał Janowi synowi Macieja wspomniane włóki. Nazwa wsi pochodzi od strumyka zwanego Zefronika. W 1362 r. wielki mistrz Winryk von Kniprode przekazał 10 włók braciom: Hermanowi, Arwikowi, Klawkowi i Hankowi. Na prośbę Paula i Alexiusa Szczepanów i Jana Korytki odnowiono przywilej lokacyjny wsi. Dokonał tego hrabia Wilhelm z Eysenburga. W 1600 r. we wsi mieszkali sami Polacy. W 1680 r. teren wsi zajmował 20 łanów. W 1717 r. było tu 7 chłopów chełmińskich. W 1870 r. do Safronki przyłączono wieś Jaybuttem, którą lokowano w 1790 r. W latach 1737–1740 założono szkołę. Zabudowa wiejska ma charakter zwarty.
Kultura
We wsi działa świetlica.
Edukacja
W Safronce znajduje się punkt przedszkolny.
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Świętego Antoniego Padewskiego w Napierkach.
Ludzie związani z miejscowością
Na kartach historii wsi zapisali się: wielki mistrz Henryk Tusmer i wielki mistrz Winryk von Kniprode. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Remigiusz Koźniewski.
Zabytki
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: szkoła z lat 30. XX w., domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze z XX w. oraz gorzelnia z 1930 r.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. X, Warszawa 1889, 960 ss.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
http://www.zsjanowiec.org.pl/rp-internetowa/PRZEWODNIK/SAFRONKA.html, 12.09.2013.
