Strzelniki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Strzelniki''' (niem. ''Strzelniken'', od 1930 r. ''Schützenau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>'''Strzelniki''' (niem. ''Strzelniken'', od 1930 r. ''Schützenau'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat piski | powiecie piskim]], w [[Orzysz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orzysz]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Wieś położona jest w południowo – wschodniej części [[ | + | Wieś położona jest w południowo – wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]] na pograniczu [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich |Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]]; 7 km na wschód od [[Orzysz|Orzysza]], nad jeziorem [[Jezioro Strzelniki|Strzelniki]], które łączy się rowem przepływowym z jeziorem [[Jezioro Orzysz|Orzysz]]. Na północ od wsi leży pagórek zwany [[Sowia Góra|Sowią Górą]] (134 m n.p.m.). |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Wieś została lokowana w 1487 roku jako dobra służebne na prawie magdeburskim, nadane Michałowi Cwalinie, pochodzącemu ze szlachty mazowieckiej. Obejmowały one 50 łanów oraz dodatkowo 2 łany pod założenie młyna. Synowie Michała, Stańko i Jan kupili w 1524 roku 6 łanów, na których powstała nowa osada – [[Kamieńskie]]. Wieś od początku występowała pod nazwą ''Strelnicken'', ''Strzelniken'', ''Strzelnicken'', ''Strelinken'', jedynie przejściowo na przełomie XV i XVI wieku od nazwiska właściciela: ''Swelin'', ''Czwalinen'', ''Schwalingen''. Dobra w Strzelnikach powoli ulegały rozdrobnieniu: w 1540 roku było tu już 14 wolnych. W 1599 roku wieś liczyła już ponad 62 łany. Podczas [[ | + | Wieś została lokowana w 1487 roku jako dobra służebne na prawie magdeburskim, nadane Michałowi Cwalinie, pochodzącemu ze szlachty mazowieckiej. Obejmowały one 50 łanów oraz dodatkowo 2 łany pod założenie młyna. Synowie Michała, Stańko i Jan kupili w 1524 roku 6 łanów, na których powstała nowa osada – [[Kamieńskie]]. Wieś od początku występowała pod nazwą ''Strelnicken'', ''Strzelniken'', ''Strzelnicken'', ''Strelinken'', jedynie przejściowo na przełomie XV i XVI wieku od nazwiska właściciela: ''Swelin'', ''Czwalinen'', ''Schwalingen''. Dobra w Strzelnikach powoli ulegały rozdrobnieniu: w 1540 roku było tu już 14 wolnych. W 1599 roku wieś liczyła już ponad 62 łany. Podczas [[Wojny polsko-szwedzkie|wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, wieś ucierpiała w wyniku najazdu Tatarów, w jasyr poszło wówczas m.in. pięciu mieszkańców, w tym jedna kobieta. W połowie XVII wieku 9 łanów w Strzelnikach posiadał polski szlachcic Jan Strzelnicki, zaś w 1666 roku owe 9 łanów zakupił kapitan polski i brandenburski Godfryd von Ölssen. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Orzyszu|parafii ewangelickiej w Orzyszu]]. |
| − | Przed [[II wojna światowa | + | Przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojną światową]] znajdował się we wsi wiatrak drewniany typu holenderskiego. |
Szkoła w Strzelnikach powstała w 1737 roku. W 1935 pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało 69 dzieci. | Szkoła w Strzelnikach powstała w 1737 roku. W 1935 pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało 69 dzieci. | ||
| Linia 62: | Linia 62: | ||
1988 – 120 osób | 1988 – 120 osób | ||
| + | <br/> | ||
| + | ===Religia=== | ||
| + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Orzyszu|parafii rzymskokatolickiej pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Orzyszu]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| − | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy zachód od wsi, na skraju lasu | + | *Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy zachód od wsi, na skraju lasu. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 87: | Linia 89: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat piski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Orzysz (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1401-1500]] |
| − | [[ | ||
Wersja z 08:41, 25 sie 2014
| Strzelniki | |
| | |
| Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Orzysz |
| Liczba ludności (2010) | 90 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-250 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Strzelniki | |
| Położenie na mapie Polski  Strzelniki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Strzelniki (niem. Strzelniken, od 1930 r. Schützenau) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest w południowo – wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego; 7 km na wschód od Orzysza, nad jeziorem Strzelniki, które łączy się rowem przepływowym z jeziorem Orzysz. Na północ od wsi leży pagórek zwany Sowią Górą (134 m n.p.m.).
Dzieje miejscowości
Wieś została lokowana w 1487 roku jako dobra służebne na prawie magdeburskim, nadane Michałowi Cwalinie, pochodzącemu ze szlachty mazowieckiej. Obejmowały one 50 łanów oraz dodatkowo 2 łany pod założenie młyna. Synowie Michała, Stańko i Jan kupili w 1524 roku 6 łanów, na których powstała nowa osada – Kamieńskie. Wieś od początku występowała pod nazwą Strelnicken, Strzelniken, Strzelnicken, Strelinken, jedynie przejściowo na przełomie XV i XVI wieku od nazwiska właściciela: Swelin, Czwalinen, Schwalingen. Dobra w Strzelnikach powoli ulegały rozdrobnieniu: w 1540 roku było tu już 14 wolnych. W 1599 roku wieś liczyła już ponad 62 łany. Podczas [[Wojny polsko-szwedzkie|wojen szwedzkich, jesienią 1656 roku, wieś ucierpiała w wyniku najazdu Tatarów, w jasyr poszło wówczas m.in. pięciu mieszkańców, w tym jedna kobieta. W połowie XVII wieku 9 łanów w Strzelnikach posiadał polski szlachcic Jan Strzelnicki, zaś w 1666 roku owe 9 łanów zakupił kapitan polski i brandenburski Godfryd von Ölssen. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Orzyszu. Przed II wojną światową znajdował się we wsi wiatrak drewniany typu holenderskiego.
Szkoła w Strzelnikach powstała w 1737 roku. W 1935 pracowało w niej dwóch nauczycieli, uczęszczało 69 dzieci.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mirosław Gwiazdowski[1].
Liczba mieszkańców
1857 – 317 osób
1864 – 378 osób
1867 – 425 osób
1933 – 403 osoby
1939 – 416 osób
1988 – 120 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Orzyszu.
Zabytki:
- Dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowy zachód od wsi, na skraju lasu.
Bibliografia:
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19-20, 2010-2011, s. 83-157.
- Olszak Piotr, Przegląd budownictwa drewnianego na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 10, 2001, s. 106-121.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/lyck.html [data dostępu: 21.09.2013].
- Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 21.09.2013].
- Gminna Ewidencja Zabytków: http://www.orzysz.pl/index.php?k=631&p=17 [data dostępu: 21.09.2013].
Przypisy
- Skocz do góry ↑ http://www.bip.orzysz.pl/index.php?k=323 [data dostępu: 30.08.2013]
