Tylkowo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
Linia 31: Linia 31:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>''' Tylkowo''' (niem. ''Scheufelsdorf'') – [[wieś  sołecka]] w Polsce, położona w [[województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat szczycieński | powiecie szczycieńskim]], w [[gmina Pasym|gminie Pasym]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[administracja|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
<big>''' Tylkowo''' (niem. ''Scheufelsdorf'') – [[wieś  sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Pasym (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasym]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części [[województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]].Miejscowość leży nad rzeczką [[rzeka Kalwa|Kalwą]] (Tylkówką), w odległości około 4 km na zachód od [[Pasym|Pasymia]], przebiega przez nią droga krajowa nr 53 w kierunku [[Olsztyn|Olsztyna]].  
+
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]]. Miejscowość leży nad [[Rzeka Kalwa|rzeczką Kalwą]] (Tylkówką), w odległości około 4 km na zachód od [[Pasym|Pasymia]], przebiega przez nią droga krajowa nr 53 w kierunku [[Olsztyn|Olsztyna]].  
  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Dzieje miejscowości ===
 
=== Dzieje miejscowości ===
W pobliżu wsi odkryto [[grób kurhanowy]] z epoki brązu oraz urnę z okresu wędrówek ludów.
+
W pobliżu wsi odkryto [[Grób kurhanowy w Tylkowie |grób kurhanowy]] z epoki brązu oraz urnę z okresu wędrówek ludów.
 
Wieś została założona w 1384 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 30 łanach, nadanych bratu Tyla  Schuwenpflugka, Ditrykowi. To właśnie od brata zasadźcy pochodzi nazwa wsi. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego.
 
Wieś została założona w 1384 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 30 łanach, nadanych bratu Tyla  Schuwenpflugka, Ditrykowi. To właśnie od brata zasadźcy pochodzi nazwa wsi. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego.
 
Wieś zachowała dawny charakter ulicówki.Wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Kamińska]]<ref> http://bip.visacom.pl/umig_pasym/ [data dostępu: 10.09.2013]</ref>.
 
Wieś zachowała dawny charakter ulicówki.Wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Kamińska]]<ref> http://bip.visacom.pl/umig_pasym/ [data dostępu: 10.09.2013]</ref>.
Linia 52: Linia 52:
  
 
1939 – 417 osób
 
1939 – 417 osób
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
 +
*[[August Kiwicki]] (1879-1950) – urodzony w Tylkowie działacz polityczno-społeczny na Mazurach.
 
*[[Marcin Nikuta]] (1741-1812) – filozof, pedagog, filantrop, profesor Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Urodził się w Tylkowie.
 
*[[Marcin Nikuta]] (1741-1812) – filozof, pedagog, filantrop, profesor Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Urodził się w Tylkowie.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
=== Zabytki: ===
 
=== Zabytki: ===
*Budynek [[szkoła w Tylkowie|szkoły]] z przełomu XIX i XX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach
+
*Budynek [[Szkoła w Tylkowie|szkoły]] z przełomu XIX i XX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach.
*Dawny [[zespół młyński w Tylkowie|zespół młyński]] – młyn, spichlerz, urządzenia, młynarzówka – z początku XX wieku
+
*Dawny [[Zespół młyński w Tylkowie|zespół młyński]] – młyn, spichlerz, urządzenia, młynarzówka – z początku XX wieku.
*Zabytkowa przydrożna kapliczka
+
*Zabytkowa przydrożna kapliczka.
 
*Głaz pamiątkowy nad rzeczką Kalwa poświęcony pobytowi w tej okolicy Karola Wojtyły.
 
*Głaz pamiątkowy nad rzeczką Kalwa poświęcony pobytowi w tej okolicy Karola Wojtyły.
 
<br/>
 
<br/>
Linia 80: Linia 80:
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]]   
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 13:37, 28 paź 2013 (CET)
+
[[Kategoria: Pasym (gmina miejsko-wiejska)]]  
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 18:55, 21 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: wieś sołecka]] [[Kategoria: powiat szczycieński]]  [[Kategoria: gmina Pasym]]  
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 18:48, 21 wrz 2013 (CEST)
 

Wersja z 11:56, 27 sie 2014


Tylkowo

Pole-obowiązkowe
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Pasym
Liczba ludności (2010) 400
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-130
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Tylkowo
Tylkowo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Tylkowo
Tylkowo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Tylkowo (niem. Scheufelsdorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Pasym. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.


Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Miejscowość leży nad rzeczką Kalwą (Tylkówką), w odległości około 4 km na zachód od Pasymia, przebiega przez nią droga krajowa nr 53 w kierunku Olsztyna.


Dzieje miejscowości

W pobliżu wsi odkryto grób kurhanowy z epoki brązu oraz urnę z okresu wędrówek ludów. Wieś została założona w 1384 roku na prawie chełmińskim na 30 łanach, nadanych bratu Tyla Schuwenpflugka, Ditrykowi. To właśnie od brata zasadźcy pochodzi nazwa wsi. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego. Wieś zachowała dawny charakter ulicówki.Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Kamińska[1].

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

1782 – 28 gospodarstw

1818 – 161 osób, 27 gospodarstw

1939 – 417 osób

Ludzie związani z miejscowością:

  • August Kiwicki (1879-1950) – urodzony w Tylkowie działacz polityczno-społeczny na Mazurach.
  • Marcin Nikuta (1741-1812) – filozof, pedagog, filantrop, profesor Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Urodził się w Tylkowie.


Zabytki:

  • Budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach.
  • Dawny zespół młyński – młyn, spichlerz, urządzenia, młynarzówka – z początku XX wieku.
  • Zabytkowa przydrożna kapliczka.
  • Głaz pamiątkowy nad rzeczką Kalwa poświęcony pobytowi w tej okolicy Karola Wojtyły.


Bibliografia:

  1. Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939, Olsztyn 2005.
  2. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
  3. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Pasym, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, 16-20.
  4. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
  5. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
  6. Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 24.08.2013]
  7. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 24.08.2013]
  8. Wojewódzka Ewidencja Zabytków:http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 24.08.2013]


Przypisy