Tylkowo: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
− | <big>''' Tylkowo''' (niem. ''Scheufelsdorf'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[ | + | <big>''' Tylkowo''' (niem. ''Scheufelsdorf'') – [[wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Pasym (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pasym]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
− | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części [[ | + | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwa warmińsko-mazurskiego]]. Miejscowość leży nad [[Rzeka Kalwa|rzeczką Kalwą]] (Tylkówką), w odległości około 4 km na zachód od [[Pasym|Pasymia]], przebiega przez nią droga krajowa nr 53 w kierunku [[Olsztyn|Olsztyna]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
− | W pobliżu wsi odkryto [[grób kurhanowy]] z epoki brązu oraz urnę z okresu wędrówek ludów. | + | W pobliżu wsi odkryto [[Grób kurhanowy w Tylkowie |grób kurhanowy]] z epoki brązu oraz urnę z okresu wędrówek ludów. |
Wieś została założona w 1384 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 30 łanach, nadanych bratu Tyla Schuwenpflugka, Ditrykowi. To właśnie od brata zasadźcy pochodzi nazwa wsi. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego. | Wieś została założona w 1384 roku na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 30 łanach, nadanych bratu Tyla Schuwenpflugka, Ditrykowi. To właśnie od brata zasadźcy pochodzi nazwa wsi. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego. | ||
Wieś zachowała dawny charakter ulicówki.Wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Kamińska]]<ref> http://bip.visacom.pl/umig_pasym/ [data dostępu: 10.09.2013]</ref>. | Wieś zachowała dawny charakter ulicówki.Wieś jest siedzibą [[sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Kamińska]]<ref> http://bip.visacom.pl/umig_pasym/ [data dostępu: 10.09.2013]</ref>. | ||
Linia 52: | Linia 52: | ||
1939 – 417 osób | 1939 – 417 osób | ||
− | |||
<br/> | <br/> | ||
=== Ludzie związani z miejscowością: === | === Ludzie związani z miejscowością: === | ||
+ | *[[August Kiwicki]] (1879-1950) – urodzony w Tylkowie działacz polityczno-społeczny na Mazurach. | ||
*[[Marcin Nikuta]] (1741-1812) – filozof, pedagog, filantrop, profesor Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Urodził się w Tylkowie. | *[[Marcin Nikuta]] (1741-1812) – filozof, pedagog, filantrop, profesor Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Urodził się w Tylkowie. | ||
<br/> | <br/> | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
− | *Budynek [[ | + | *Budynek [[Szkoła w Tylkowie|szkoły]] z przełomu XIX i XX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach. |
− | *Dawny [[ | + | *Dawny [[Zespół młyński w Tylkowie|zespół młyński]] – młyn, spichlerz, urządzenia, młynarzówka – z początku XX wieku. |
− | *Zabytkowa przydrożna kapliczka | + | *Zabytkowa przydrożna kapliczka. |
*Głaz pamiątkowy nad rzeczką Kalwa poświęcony pobytowi w tej okolicy Karola Wojtyły. | *Głaz pamiątkowy nad rzeczką Kalwa poświęcony pobytowi w tej okolicy Karola Wojtyły. | ||
<br/> | <br/> | ||
Linia 80: | Linia 80: | ||
<br/> | <br/> | ||
− | + | [[Kategoria: Powiat szczycieński]] | |
− | + | [[Kategoria: Pasym (gmina miejsko-wiejska)]] | |
− | + | [[Kategoria: Wsie sołeckie]] | |
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: 1301-1400]] |
− | [[ |
Wersja z 11:56, 27 sie 2014
Tylkowo | |
| |
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
| |
Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
Państwo | ![]() |
Województwo | warmińsko-mazurskie |
Powiat | szczycieński |
Gmina | Pasym |
Liczba ludności (2010) | 400 |
Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
Kod pocztowy | 12-130 |
Tablice rejestracyjne | NSZ |
![]() {{#invoke:Koordynaty|szablon}} |
Tylkowo (niem. Scheufelsdorf) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Pasym. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Miejscowość leży nad rzeczką Kalwą (Tylkówką), w odległości około 4 km na zachód od Pasymia, przebiega przez nią droga krajowa nr 53 w kierunku Olsztyna.
Dzieje miejscowości
W pobliżu wsi odkryto grób kurhanowy z epoki brązu oraz urnę z okresu wędrówek ludów. Wieś została założona w 1384 roku na prawie chełmińskim na 30 łanach, nadanych bratu Tyla Schuwenpflugka, Ditrykowi. To właśnie od brata zasadźcy pochodzi nazwa wsi. Jest to jedna z najstarszych wsi na terenie powiatu szczycieńskiego. Wieś zachowała dawny charakter ulicówki.Wieś jest siedzibą sołectwa. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Kamińska[1].
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
1782 – 28 gospodarstw
1818 – 161 osób, 27 gospodarstw
1939 – 417 osób
Ludzie związani z miejscowością:
- August Kiwicki (1879-1950) – urodzony w Tylkowie działacz polityczno-społeczny na Mazurach.
- Marcin Nikuta (1741-1812) – filozof, pedagog, filantrop, profesor Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Urodził się w Tylkowie.
Zabytki:
- Budynek szkoły z przełomu XIX i XX wieku, murowany, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach.
- Dawny zespół młyński – młyn, spichlerz, urządzenia, młynarzówka – z początku XX wieku.
- Zabytkowa przydrożna kapliczka.
- Głaz pamiątkowy nad rzeczką Kalwa poświęcony pobytowi w tej okolicy Karola Wojtyły.
Bibliografia:
- Gąsiorowski Andrzej, Podróże historyczne i krajoznawcze po pograniczu pruskim 1466-1939, Olsztyn 2005.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Pasym, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, 16-20.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 24.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 24.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków:http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 24.08.2013]
Przypisy
- Skocz do góry ↑ http://bip.visacom.pl/umig_pasym/ [data dostępu: 10.09.2013]