Pietrzyki: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Pietrzyki | |nazwa = Pietrzyki | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Pietrzyk |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Pietrzyki''' (niem. ''Pietrzycken'', ''Wiesenheim'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 85 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Ewa Waśkiewicz]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | == | + | ==Położenie== |
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 11 km na wschód od [[Pisz|Pisza]], na południe od drogi krajowej nr 58. W pobliżu wsi [[Strumień Surzanka |Surzanka]] wpada do strumyka [[Strumień Pisza Woda |Pisza Woda]] (Piszowoda). |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Osada wzmiankowana już w 1424 roku, gdy nikt nie wystąpił z chęcią zasiedlenia 60 łanów z młynem nad strumykiem Steffansfiess (zapewne Surzanka). Przywilej Pietrzyki otrzymały dopiero w 1435 roku, gdy dobra te nadano Stefanowi Rafałowi. Wówczas jednak obejmowały one już tylko 16 łanów i nie uwzględniały młyna. Prawdopodobnie na pozostałej części owych pierwotnych 60 łanów założono później [[Liski]], zaś młyn nadano wcześniej. Początkowo wieś nazywano Steffenstock, Scheffenstock, później natomiast od Piotra, któregoś z kolejnych właścicieli: Pietrzicken. W 1561 roku książę [[Albrecht Hohenzollern|Albrecht]] wystawił odrębny przywilej na młyn w Pietrzykach. W połowie XVII wieku we wsi osiedlili się | + | Osada wzmiankowana była już w 1424 roku, gdy nikt nie wystąpił z chęcią zasiedlenia 60 łanów z młynem nad strumykiem ''Steffansfiess'' (zapewne Surzanka). Przywilej Pietrzyki otrzymały dopiero w 1435 roku, gdy dobra te nadano Stefanowi Rafałowi. Wówczas jednak obejmowały one już tylko 16 łanów i nie uwzględniały młyna. Prawdopodobnie na pozostałej części owych pierwotnych 60 łanów założono później [[Liski]], zaś młyn nadano wcześniej. Początkowo wieś nazywano ''Steffenstock'', ''Scheffenstock'', później natomiast od Piotra, któregoś z kolejnych właścicieli: ''Pietrzicken''. W 1561 roku książę [[Albrecht Hohenzollern|Albrecht]] wystawił odrębny przywilej na młyn w Pietrzykach. W połowie XVII wieku we wsi osiedlili się arianie (bracia polscy). W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi we wrześniu 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 38 mieszkańców). |
Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 29 dzieci. | Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 29 dzieci. | ||
Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] gmina wiejska Pietrzyki została zorganizowana do września 1945 roku; wójtem został [[Stefan Kowalewski]]. | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] gmina wiejska Pietrzyki została zorganizowana do września 1945 roku; wójtem został [[Stefan Kowalewski]]. | ||
| − | Aktualnie wieś jest siedzibą | + | |
| + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | ||
| + | |||
Liczba mieszkańców wsi Pietrzyki w poszczególnych okresach: | Liczba mieszkańców wsi Pietrzyki w poszczególnych okresach: | ||
| − | 1857 – 154 osoby | + | *1857 r. – 154 osoby |
| − | 1864 – 179 osób | + | *1864 r. – 179 osób |
| − | 1867 – 173 osoby | + | *1867 r. – 173 osoby |
| − | 1933 – 163 osób | + | *1933 r. – 163 osób |
| − | 1939 – 146 osób | + | *1939 r. – 146 osób |
| − | 1988 – 103 osoby | + | *1988 r. – 103 osoby |
| + | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| + | W gospodarstwie Paula Schweigera w Pietrzykach pracował przymusowo przez kilka miesięcy 1940 roku młody [[Kazimierz Śmigielski]], przetransportowany do [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]] z Mazowsza; po II wojnie światowej znany leśnik z [[Nadleśnictwo Maskulińskie|Nadleśnictwa Maskulińskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Zabytki == |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Pietrzyki–Kolonia |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
#Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | #Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002. | ||
| − | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Białuński Grzegorz, ''Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57. |
| − | #Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr | + | #Hippel Rudolf von, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | #Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #Śmigielski Kazimierz, ''Tę ziemię sobie obiecałem'', [w:] ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970, | + | #Śmigielski Kazimierz, ''Tę ziemię sobie obiecałem'', [w:] ''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970, ss. 333–338. |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [14.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [14.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [14.08.2013] |
| − | + | {{Przypisy}} | |
| − | |||
<references/> | <references/> | ||
Wersja z 18:33, 25 paź 2014
| Pietrzyki | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 85 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pietrzyki | |
| Położenie na mapie Polski  Pietrzyki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pietrzyki (niem. Pietrzycken, Wiesenheim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 85 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Ewa Waśkiewicz[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 11 km na wschód od Pisza, na południe od drogi krajowej nr 58. W pobliżu wsi Surzanka wpada do strumyka Pisza Woda (Piszowoda).
Dzieje miejscowości
Osada wzmiankowana była już w 1424 roku, gdy nikt nie wystąpił z chęcią zasiedlenia 60 łanów z młynem nad strumykiem Steffansfiess (zapewne Surzanka). Przywilej Pietrzyki otrzymały dopiero w 1435 roku, gdy dobra te nadano Stefanowi Rafałowi. Wówczas jednak obejmowały one już tylko 16 łanów i nie uwzględniały młyna. Prawdopodobnie na pozostałej części owych pierwotnych 60 łanów założono później Liski, zaś młyn nadano wcześniej. Początkowo wieś nazywano Steffenstock, Scheffenstock, później natomiast od Piotra, któregoś z kolejnych właścicieli: Pietrzicken. W 1561 roku książę Albrecht wystawił odrębny przywilej na młyn w Pietrzykach. W połowie XVII wieku we wsi osiedlili się arianie (bracia polscy). W wyniku epidemii dżumy, która dotarła do wsi we wrześniu 1710 roku, populacja wsi znacznie się zmniejszyła (zmarło 38 mieszkańców).
Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku jeden nauczyciel nauczał w niej 29 dzieci.
Po II wojnie światowej gmina wiejska Pietrzyki została zorganizowana do września 1945 roku; wójtem został Stefan Kowalewski.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców wsi Pietrzyki w poszczególnych okresach:
- 1857 r. – 154 osoby
- 1864 r. – 179 osób
- 1867 r. – 173 osoby
- 1933 r. – 163 osób
- 1939 r. – 146 osób
- 1988 r. – 103 osoby
Ludzie związani z miejscowością
W gospodarstwie Paula Schweigera w Pietrzykach pracował przymusowo przez kilka miesięcy 1940 roku młody Kazimierz Śmigielski, przetransportowany do Prus Wschodnich z Mazowsza; po II wojnie światowej znany leśnik z Nadleśnictwa Maskulińskiego.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z XIX wieku, Pietrzyki–Kolonia
Bibliografia
- Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
- Białuński Grzegorz, Przyczynek do przebiegu zarazy dżumy w starostwie piskim w latach 1709-1711, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 51–57.
- Hippel Rudolf von, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Śmigielski Kazimierz, Tę ziemię sobie obiecałem, [w:] Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970, ss. 333–338.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [14.08.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [14.08.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [14.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
