Możne

Możne
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Olecko
Liczba ludności (2010)	147
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Możne
Położenie na mapie Polski Możne
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Możne (niem. Mooschnen, Moosznen, od 1938 r. Moschnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 147 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie Możne, Przytuły i Imionki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Joanna Jurewicz.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, na wschodnim brzegu Jeziora Oleckiego Wielkiego, naprzeciw Olecka (około 5 km wokół jeziora).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1564 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał Michałowi Możnemu dwa łany sołeckie za 120 grzywien. W zamian Michał zobowiązał się do założenia wsi czynszowej na 20 łanach na prawie chełmińskim nad Jeziorem Oleckim Wielkim. Osadnicy otrzymali dziesięcioletnią wolniznę. Nazwa wsi wywodzi się od nazwiska pierwszego sołtysa. Możne należały do parafii ewangelickiej w Olecku.

Szkoła we wsi powstała w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737-1740 roku). W roku 1935 obejmowała osiem klas, w których ogółem uczyło się 55 dzieci; zatrudniony był jeden nauczyciel.

Możne zostały częściowo zniszczone pod koniec II wojny światowej. W pierwszej połowie lat 50. uruchomiono we wsi spółdzielnię produkcyjną.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 236 osób

• 1933 r. – 286 osób

• 1939 r. – 269 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Olecku.

Zabytki

• zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy, obecnie dom mieszkalny (nr 27)
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, około 1 km na wschód od wsi, po północnej stronie polnej drogi
• cmentarz ewangelicki z XIX wieku, około 1 km na wschód od wsi, po południowej stronie polnej drogi

Bibliografia

1. Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
2. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
3. Strona Urzędu Gminy Olecko [12.11.2013]
4. Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
5. Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]