Kucze (gmina Kowale Oleckie)

Kucze
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Kowale Oleckie
Sołectwo	Lakiele
Liczba ludności (2010)	161
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kucze
Położenie na mapie Polski Kucze
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kucze (niem. Kutzen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Kowale Oleckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 161 mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Lakiele, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Iwona Bach.

Położenie

Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Mazurach Garbatych, we wschodniej części Pojezierza Zachodniosuwalskiego, 18 km na północ od Olecka i 3 km na wschód od Kowali Oleckich, na północ od drogi wojewódzkiej nr 652, w pobliżu granic z powiatem gołdapskim oraz z województwem podlaskim.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. Od 1561 roku była to własność rodziny Langheimów, którzy uzyskali wówczas zamianę swych dóbr w starostwie piskim (m.in. karczma w Piszu) na 40 łanów na południe od Żelazek. Grzegorz, Paweł i Andrzej Langheimowie zakupili ponadto 10 łanów w tej samej okolicy. W 1565 roku książę Albrecht Hohenzollern wystawił oficjalnie przywilej na te dobra. Obowiązywało w nich Prawo magdeburskie z obowiązkiem jednej służby zbrojnej, ale również ośmioletnia Wolnizna. Około 1581 roku Paweł Langheim sprzedał swoją część wolnym chłopom z Golubia; odtąd Kucze występowały zarówno jako wieś wolnych, jak i dobra szlacheckie. W XVIII wieku właścicielami wsi byli Mroczkowie, szlachta polska; później była to wieś wolnych. Kucze należały do parafii ewangelickiej w Szarejkach.

Szkoła we wsi została założona w 1751 roku. W 1935 roku zatrudniony w niej był jeden nauczyciel, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 42 uczniów.

Po II wojnie światowej we wsi założono Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

• 1857 r. – 196 osób

• 1933 r. – 180 osób

• 1939 r. – 155 osób

• 1988 r. – 180 osób (łącznie z Lakielami)

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Kowalach Oleckich.

Zabytki

• cmentarz ewangelicki z XIX wieku

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Strona Urzędu Gminy Kowale Oleckie [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]