Topnik: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | |||
''' Topnik''' - wodna istota demoniczna,zamieszkująca w każdym zbiorniku wodnym, również w rzekach. | ''' Topnik''' - wodna istota demoniczna,zamieszkująca w każdym zbiorniku wodnym, również w rzekach. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | <br/> | ||
| − | |||
==Wierzenia== | ==Wierzenia== | ||
Jedna z najbardziej znanych wyobrażeń demonicznych na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]]. Genezy topnika należy szukać w czasach pogańskich. Miał być duchem utopionego mężczyzny, groźnym dla ludzi. Topnik wciągał pod wodę ofiary, pozbawiając je życia. Wzbudzał strach, a jego działania wpływały na fakt, iż często był uznawany za wcielenie [[Diabeł|diabła]]. Przybierał postać niewielkiego człowieka, wzrostu kilkuletniego dziecka w przemoczonym, ubłoconym ubraniu, czasem w czerwonej czapce. Mógł również prezentować bardziej przerażającą i demoniczną fizjonomię: owłosiony ludzki tułów, podtrzymywał czerwoną głowę; zamiast nóg miał rybi ogon, ręce zastępowały mu palczaste płetwy. | Jedna z najbardziej znanych wyobrażeń demonicznych na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]]. Genezy topnika należy szukać w czasach pogańskich. Miał być duchem utopionego mężczyzny, groźnym dla ludzi. Topnik wciągał pod wodę ofiary, pozbawiając je życia. Wzbudzał strach, a jego działania wpływały na fakt, iż często był uznawany za wcielenie [[Diabeł|diabła]]. Przybierał postać niewielkiego człowieka, wzrostu kilkuletniego dziecka w przemoczonym, ubłoconym ubraniu, czasem w czerwonej czapce. Mógł również prezentować bardziej przerażającą i demoniczną fizjonomię: owłosiony ludzki tułów, podtrzymywał czerwoną głowę; zamiast nóg miał rybi ogon, ręce zastępowały mu palczaste płetwy. | ||
| Linia 28: | Linia 25: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | Szyfer Anna, ''Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków'', Olsztyn 1968.<br/> | |
| − | + | Toeppen Max P., ''Wierzenia mazurskie'', wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Mrek Łapo, Dąbrówno 2008.<br/> | |
| − | + | ''Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur'', zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.<br/> | |
| − | + | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i Podania]] | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i Podania]] | ||
Wersja z 23:36, 19 wrz 2014
| Topnik | |
| | |
 Topnik
| |
| Inne nazwy | Topich, Topielec, Wodnik, Wassermann |
Topnik - wodna istota demoniczna,zamieszkująca w każdym zbiorniku wodnym, również w rzekach.
Wierzenia
Jedna z najbardziej znanych wyobrażeń demonicznych na Warmii i Mazurach. Genezy topnika należy szukać w czasach pogańskich. Miał być duchem utopionego mężczyzny, groźnym dla ludzi. Topnik wciągał pod wodę ofiary, pozbawiając je życia. Wzbudzał strach, a jego działania wpływały na fakt, iż często był uznawany za wcielenie diabła. Przybierał postać niewielkiego człowieka, wzrostu kilkuletniego dziecka w przemoczonym, ubłoconym ubraniu, czasem w czerwonej czapce. Mógł również prezentować bardziej przerażającą i demoniczną fizjonomię: owłosiony ludzki tułów, podtrzymywał czerwoną głowę; zamiast nóg miał rybi ogon, ręce zastępowały mu palczaste płetwy.
Rybacy chronili się przed topnikiem za pomocą drewnianych, rzeźbionych słupów, które stawiano w bramach obejść. Przede wszystkim wystrzegano się wchodzenia do wody w porach aktywności wodnego demona.
Topnik wabił ludzi zawieszając na gałęzi drzewa lub krzaku na przykład czapkę. Ten kto ją zdjął i zabrał padał jego ofiarą. Co ważn, mógł zginąć albo w wodzie albo w jakimkolwiek innym płynie. Dla naznaczonego przez topnika człowieka nie było już ratunku. Wierzono również, że co pewien czas topich musi kogoś wciągnąć w wodne odmęty. Wówczas znad jeziora dochodzić miało wołanie; Czas idzie i godzina, a człowieka nie ma. Owego głosu nie słyszała jedynie przyszła ofiara topnika.
Bibliografia
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Szyfer Anna, Zwyczaje, obrzędy i wierzenia Mazurów i Warmiaków, Olsztyn 1968.
Toeppen Max P., Wierzenia mazurskie, wstęp Anna Szyfer, Władysław Ogrodziński, oprac. Paweł Błażewicz,Jerzy Mrek Łapo, Dąbrówno 2008.
Tragarz duchów. Zbiór podań ludowych z Mazur, zebrał, przełożył i opracował Jerzy Marek Łapo, Dąbrówno 2007.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
