Godkowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Zabytki) |
(→Dzieje miejscowości) |
||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
Późną jesienią w Godkowie pojawili się polscy jeńcy wojenni, wykorzystywani jako robotnicy przymusowi. Rok później zastąpili ich Francuzi. Pod koniec 1944 roku do Godkowa zaczęła nadciągać ludność uciekająca przed zbliżającymi się oddziałami Armii Czerwonej. 21 stycznia 1945 roku ogłoszono ewakuację, jednak ze względu na zablokowane uciekinierami drogi była praktycznie niemożliwa. 23 stycznia do wsi wkroczyli Sowieci. Fala przemocy i ludzkich dramatów rozlała się po całej miejscowości. Rosjanie wycofali się pod naporem Werhmachtu | Późną jesienią w Godkowie pojawili się polscy jeńcy wojenni, wykorzystywani jako robotnicy przymusowi. Rok później zastąpili ich Francuzi. Pod koniec 1944 roku do Godkowa zaczęła nadciągać ludność uciekająca przed zbliżającymi się oddziałami Armii Czerwonej. 21 stycznia 1945 roku ogłoszono ewakuację, jednak ze względu na zablokowane uciekinierami drogi była praktycznie niemożliwa. 23 stycznia do wsi wkroczyli Sowieci. Fala przemocy i ludzkich dramatów rozlała się po całej miejscowości. Rosjanie wycofali się pod naporem Werhmachtu | ||
z Godkowa,, jednak 3 lutego ostatecznie zajęli wieś. W domach pozostało około 80 Niemców. Pierwsi powojenni mieszkańcy Godkowa pochodzili z Polski centralnej. Po wojnie uruchomiono szkołę podstawową, która w 1961 roku otrzymała nowy budynek. W dawnej gospodzie mieści się obecnie sklep i mieszkanie prywatne. | z Godkowa,, jednak 3 lutego ostatecznie zajęli wieś. W domach pozostało około 80 Niemców. Pierwsi powojenni mieszkańcy Godkowa pochodzili z Polski centralnej. Po wojnie uruchomiono szkołę podstawową, która w 1961 roku otrzymała nowy budynek. W dawnej gospodzie mieści się obecnie sklep i mieszkanie prywatne. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
W miejscowości działają filia banku, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska, sklepy spożywcze i wielobranżowe, apteka, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, weterynarz, prywatna przychodnia. | W miejscowości działają filia banku, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska, sklepy spożywcze i wielobranżowe, apteka, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, weterynarz, prywatna przychodnia. | ||
Wersja z 19:19, 27 cze 2014
| Godkowo | |||
| | |||
| |||
| Państwo |  Polska
| ||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | elbląski | ||
| Gmina | Godkowo | ||
| Liczba ludności (2010) | 378 | ||
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Godkowo | |||
| Położenie na mapie Polski  Godkowo | |||
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |||
Godkowo (niem. Göttchendorf ) – wieś gminna położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie elbląskim, w gminie Godkowo, siedziba władz gminy. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 378 mieszkańców.Obecnie funkcję sołtysa wsi sprawuje Ryszard Janusz Grzywalski [1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wysoczyzny Elbląskiej, 17,5 km na wschód od Pasłęka, przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513.
Dzieje miejscowości
Nazwa Godkowa na przestrzeni stuleci ulegała licznym przekształceniom: Gotkendorff, Godikendorf, Gotgendorff, Göttkendorff i Götgendorf. Miejscowość została lokowana jako niemiecka wieś czynszowa. Godkowo zostało lokowane na prawie chełmińskim w latach 1320-1331. Wystawcą dokumentu był komtur elbląski Hermann von Oettingen. W 1352 roku wielki szpitalnik i komtur elbląski Otto von Dreileben wystawił zezwolenie na założenie we wsi karczmy. Pierwszy dokument lokacyjny prawdopodobnie zaginął w okresie Wielkiej Wojny z Zakonem Krzyżackim. W 1417 roku doszło do odnowienia lokacji Godkowa. W okresie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521 wieś została dotkliwie zniszczona. Wyludniła się, podobnie jak większość miejscowości w okolicy.
Obsadzanie opuszczonych łanów wiązało się z przybyciem pierwszej fali kolonistów holenderskich. W Godkowie pojawili się już w 1531 roku. Niemiecko-holenderskie relacje nie układały się najlepiej. Mimo tego faktu, w 1556 roku napłynęła kolejna fala osadników z Holandii. W 1578 roku Godkowo obejmowało obszar 30 łanów. Wieś była zamieszkana przez karczmarza, zagrodnika, pasterza i 5 chłopów. 10 łanów ziemi nadal leżało odłogiem.
Od 1543 do 1945 roku miejscowość była podporządkowana parafii w Skowronach. Wojny polsko-szwedzkie spustoszyły Godkowo. W 1683 roku wieś została oddana pod zastaw, wymuszony obowiązkiem spłacania długów Zakonu Krzyżackiego, które ten zaciągał u miejscowych możnych rodów. W latach 1701-1711 Godkowo i okolice wyniszczyła epidemia dżumy. 23 stycznia 1807 roku przed Godkowo przemaszerowali kolejno Francuzi, Prusacy i Rosjanie, podążający w kierunku Pruskiej Iławy. Przez pewien czas w miejscowości stacjonowali dragoni 18. regimentu marszałka J.B.Bernadotte'a. Okres wojen napoleońskich minął pod znakiem kontrybucji i rabunków. Wśród ludności pojawiło się widmo głodu i epidemii. Śmiertelne żniwo zbierała czerwonka. W 1818 roku Godkowo było zamieszkane przez 122 osoby i składało się z 27 domów. Pod koniec XIX stulecia liczba mieszkańców wzrosła do 267 osób. Wśród nich znalazło się 265 ewangelików i 2 katolików.
W 1866 roku powstała w Godkowie placówka pocztowa, a w 1905 roku uruchomiono samodzielną agenturą pocztową. W 1904 roku zaczęła działać poczta konna na trasie Morąg-Godkowo-dworzec w Słobitach. W 1924 roku Godkowo zelektryfikowano. W sierpniu 1914 roku w miejscowości ogłoszono mobilizację - przygotowywano się także do ewakuacji, która jednak nie nastąpiła. W 1925 roku miejscowość składała się z 41 budynków mieszkalnych i liczyła 235 mieszkańców. W 1939 roku wieś była zamieszkana przez 210 osób. Wśród nich największymi gospodarzami byli: Gustav Madsack, Johanna Pörschke, Adolf Borrmann, Adolf Schönsee, Gottfried Werner, Wilhelm Wiechmann, August Ziemer. W miejscowości swoje usługi oferował krawiec, cieśla, kowal, szewc, murarz cieśla. Działał również tartak, remiza strażacka oraz szkoła. Niedaleko wsi zlokalizowana była cegielnia oraz strzelnica, zbudowana około 1931 roku. Centrum życia towarzyskiego wsi była z pewnością gospoda, przy której od 1936 roku działała stacja paliw. Ostatnim przedwojennym wójtem Godkowa był Gustaw Werner.
Późną jesienią w Godkowie pojawili się polscy jeńcy wojenni, wykorzystywani jako robotnicy przymusowi. Rok później zastąpili ich Francuzi. Pod koniec 1944 roku do Godkowa zaczęła nadciągać ludność uciekająca przed zbliżającymi się oddziałami Armii Czerwonej. 21 stycznia 1945 roku ogłoszono ewakuację, jednak ze względu na zablokowane uciekinierami drogi była praktycznie niemożliwa. 23 stycznia do wsi wkroczyli Sowieci. Fala przemocy i ludzkich dramatów rozlała się po całej miejscowości. Rosjanie wycofali się pod naporem Werhmachtu z Godkowa,, jednak 3 lutego ostatecznie zajęli wieś. W domach pozostało około 80 Niemców. Pierwsi powojenni mieszkańcy Godkowa pochodzili z Polski centralnej. Po wojnie uruchomiono szkołę podstawową, która w 1961 roku otrzymała nowy budynek. W dawnej gospodzie mieści się obecnie sklep i mieszkanie prywatne.
W miejscowości działają filia banku, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska, sklepy spożywcze i wielobranżowe, apteka, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, weterynarz, prywatna przychodnia.
Edukacja
Kultura
Sport
W miejscowości działa drużyna piłkarska KS Żuraw Godkowo.
Zabytki
- Przedwojenna gospoda - obecnie zaadaptowana na sklep i mieszkanie
- Budynek dawnej i obecnej poczty, wzniesiony w 1905 roku
- Dawna niemiecka szkoła, wybudowana w XIX wieku - obecnie zaadaptowana na mieszkanie prywatne
- Zanikający cmentarz ewangelicki z drugiej połowie XIX wieku - zaniedbany i praktycznie całkowicie zniszczony
Bibliografia
- Mieczkowski Krzysztof, Tomaszewski Marian, Rowerem po krainie Kanału Elbląskiego. Przewodnik po szlakach rowerowych, Elbląg 2012.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Godkowo na lata 2013-2020 [data dostępu: 5.05.2014]
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 5.05.2014]
- Baza Informacji Lokalnej [data dostępu: 5.05.2014]
Przypisy
