Grzęda: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Bibliografia) |
(→Dzieje miejscowości) |
||
| Linia 40: | Linia 40: | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Miejscowość jako [[wieś czynszowa]] została założona w 1339 roku na obszarze 64 włók. Zasadźcami byli dwaj Prusowie, bracia Piotr i Eckehard Lemkani. Nowo powstała osada została skolonizowana przez ludność pruską. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Boumgarbe, co w języku pruskim oznaczało wzgórze bądź wzniesienie. Przyjęta później niemiecka nazwa Sturmhübel jest dosłownym tłumaczeniem nazwy pruskiej. Wojna polsko-krzyżacka w latach 1519-1521 doprowadziła do spustoszenia i znacznego wyludnienia wsi. Jednak już do 1533 roku udało się zasiedlić część opuszczonych włók. Kościół w Grzędzie został wybudowany wkrótce po założeniu miejscowości, jego istnienie potwierdza spis parafii z końca XV stulecia. Wszystko wskazuje, że uległ zniszczeniu w okresie konfliktu polsko-krzyżackiego (1519-1521). Nowy kościół został wzniesiony w 1581 roku. W 1754 roku częściowo spłonął. Ponowna konsekracja miała miejsce w roku 1779. Dokonał jej biskup [[lkwim: Ignacy Krasicki]]. | + | Miejscowość jako [[wieś czynszowa]] została założona w 1339 roku na obszarze 64 włók. Zasadźcami byli dwaj Prusowie, bracia Piotr i Eckehard Lemkani. Nowo powstała osada została skolonizowana przez ludność pruską. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Boumgarbe, co w języku pruskim oznaczało wzgórze bądź wzniesienie. Przyjęta później niemiecka nazwa Sturmhübel jest dosłownym tłumaczeniem nazwy pruskiej. Wojna polsko-krzyżacka w latach 1519-1521 doprowadziła do spustoszenia i znacznego wyludnienia wsi. Jednak już do 1533 roku udało się zasiedlić część opuszczonych włók. Kościół w Grzędzie został wybudowany wkrótce po założeniu miejscowości, jego istnienie potwierdza spis parafii z końca XV stulecia. Wszystko wskazuje, że uległ zniszczeniu w okresie konfliktu polsko-krzyżackiego (1519-1521). Nowy kościół został wzniesiony w 1581 roku. W 1754 roku częściowo spłonął. Ponowna konsekracja miała miejsce w roku 1779. Dokonał jej biskup [[lkwim: Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]]. |
Pierwsza szkoła została prawdopodobnie założona w momencie powstanie kościoła. Przed 1789 rokiem funkcję nauczyciela i zarazem organisty sprawował Michał Matern. W 1935 roku szkoła liczyła 93 uczniów i 2 nauczycieli. W 1785 roku Grzęda składała się z 58 domów. W XIX wieku w skład miejscowej parafii wchodziły miejscowości [[Janowiec]], [[Pleśno]], [[Zieleńce]]. Po 1945 roku wieś została zasiedlona przez polskich osadników. W 1947 roku uruchomiona została szkoła podstawowa. | Pierwsza szkoła została prawdopodobnie założona w momencie powstanie kościoła. Przed 1789 rokiem funkcję nauczyciela i zarazem organisty sprawował Michał Matern. W 1935 roku szkoła liczyła 93 uczniów i 2 nauczycieli. W 1785 roku Grzęda składała się z 58 domów. W XIX wieku w skład miejscowej parafii wchodziły miejscowości [[Janowiec]], [[Pleśno]], [[Zieleńce]]. Po 1945 roku wieś została zasiedlona przez polskich osadników. W 1947 roku uruchomiona została szkoła podstawowa. | ||
Wersja z 19:44, 14 sty 2014
| Grzęda | |
| | |
 Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | bartoszycki |
| Gmina | Bisztynek |
| Liczba ludności (2010) | 149 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Grzęda | |
| Położenie na mapie Polski  Grzęda | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Grzęda (niem.Sturmhübel) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bisztynek. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Miejscowość w 2010 roku była zamieszkana przez 149 osób. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Wioletta Olszewska[1].
Spis treści
Położenie
Miejscowość leży w odległości 9 km na północny wschód od Bisztynka.
Dzieje miejscowości
Miejscowość jako wieś czynszowa została założona w 1339 roku na obszarze 64 włók. Zasadźcami byli dwaj Prusowie, bracia Piotr i Eckehard Lemkani. Nowo powstała osada została skolonizowana przez ludność pruską. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Boumgarbe, co w języku pruskim oznaczało wzgórze bądź wzniesienie. Przyjęta później niemiecka nazwa Sturmhübel jest dosłownym tłumaczeniem nazwy pruskiej. Wojna polsko-krzyżacka w latach 1519-1521 doprowadziła do spustoszenia i znacznego wyludnienia wsi. Jednak już do 1533 roku udało się zasiedlić część opuszczonych włók. Kościół w Grzędzie został wybudowany wkrótce po założeniu miejscowości, jego istnienie potwierdza spis parafii z końca XV stulecia. Wszystko wskazuje, że uległ zniszczeniu w okresie konfliktu polsko-krzyżackiego (1519-1521). Nowy kościół został wzniesiony w 1581 roku. W 1754 roku częściowo spłonął. Ponowna konsekracja miała miejsce w roku 1779. Dokonał jej biskup Ignacy Krasicki. Pierwsza szkoła została prawdopodobnie założona w momencie powstanie kościoła. Przed 1789 rokiem funkcję nauczyciela i zarazem organisty sprawował Michał Matern. W 1935 roku szkoła liczyła 93 uczniów i 2 nauczycieli. W 1785 roku Grzęda składała się z 58 domów. W XIX wieku w skład miejscowej parafii wchodziły miejscowości Janowiec, Pleśno, Zieleńce. Po 1945 roku wieś została zasiedlona przez polskich osadników. W 1947 roku uruchomiona została szkoła podstawowa.
Liczba mieszkańców w poszczególnych okresach:
1820 - 355 osób
1848 - 447 osób
1939 - 528 osób
Edukacja
W miejscowości funkcjonuje szkoła podstawowa.
Zabytki
- Kościół pw. św. Mikołaja z 1779 roku. We wnętrzu znajdują się trzy barokowe ołtarze
- Pomnik ku czci poległych w czasie I wojny światowej, zlokalizowany na przykościelnym cmentarzu
- Budynek dawnej szkoły z okres międzywojennego
- Przykościelny cmentarz ewangelicki
Bibliografia
- Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1969.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [data dostępu: 20.12.2013]
- MojeMazury.pl [data dostępu: 20.12.2013]
- Wikipedia: Grzęda [data dostępu: 20.12.2013]
Przypisy
Zobacz też
